Tryag File Manager
Home
-
Turbo Force
Current Path :
/
home
/
cluster1
/
data
/
bu01
/
1121861
/
html
/
Proyecto-Nahuatl-ASR
/
Zacatlan-Tepetzintla
/
Transcripciones-finales
/
Upload File :
New :
File
Dir
/home/cluster1/data/bu01/1121861/html/Proyecto-Nahuatl-ASR/Zacatlan-Tepetzintla/Transcripciones-finales/28_Tepet_Narra_MGx512-CRF402_Inimilis-Historia-de-vida_2022-06-04-c_ed_2024-08-20_FINAL_.trs
<?xml version="1.0" encoding="ISO-8859-1"?> <!DOCTYPE Trans SYSTEM "trans-14.dtd"> <Trans scribe="Usuar" audio_filename="Tepet_Narra_MGx512-CRF402_Inimilis-Historia-de-vida_2022-06-04-c" version="39" version_date="240820"> <Speakers> <Speaker id="spk1" name="Micaela Gravioto" check="no" dialect="native" accent="" scope="local"/> <Speaker id="spk2" name="María Concepción Robles Fernández" check="no" dialect="native" accent="" scope="local"/> </Speakers> <Episode> <Section type="report" startTime="0" endTime="3632.937"> <Turn startTime="0" endTime="8.6" speaker="spk2 spk1"> <Sync time="0"/> <Who nb="1"/> Xto:naltih tokomalehtsi:n o:niwa:lah o:nimitstlahpalo:ko. Nik..., <Who nb="2"/> Ximose:wi# </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="8.6" endTime="28.292"> <Sync time="8.6"/> Nikniki nimitstlahto:lti:s xine:chno:no:tsa ke:nihki no:, no: o:we:yiyak nini:n, <Sync time="18.171"/> toa:ltipe:h teh kachi ya wehka:wtsi:n tinimi xa: kachi tikilna:miki [ih]b'a:k titsihtsikitsi:n i:tich ke:xkich xiwitl no: timol..., timowa:lilna:mikti:h. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="28.292" endTime="34.134"> <Sync time="28.292"/> Ah, tle:n ke:no:no:n kach[i] tine:chtlate:moli:s para nik..., nikakis. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="34.134" endTime="40.672"> <Sync time="34.134"/> Nikniki xine:chilwi i:tich ke:xkich xiwitl, timolna:miki ke:meh ke:nihki n o:tiwe:yiyak. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="40.672" endTime="72.278"> <Sync time="40.672"/> Ah pos i:tich keh *ocho años** neh ya niwe:yixtiw pos, <Sync time="47.271"/> n ohkó:n te:chtsahtsilia nona:nah ma nim..., ma nimomachti ma nimotixili. <Sync time="52.066"/> Pos ohkó:n te:ch..., <Sync time="55.307"/> te:chtikití: t..., nimotixilí: wa:n 'chihchi:was ma:s san chi:ltlamo:lal yehwa no:n tikchihchi:wa para totlab'al. <Sync time="62.489"/> *O** tsokotsi:n kilitl <Sync time="64.895"/> N ohkó:n san ohkó:n ya niwe:yixtiw wa:n ye:no:no:n tiwa:lpano:tiweh. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="72.278" endTime="75.89"> <Sync time="72.278"/> Wa:n no:no:n i:tich no:no:n o:tpiaya chib'e:yi xiwitl, </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="75.89" endTime="87.164"> <Sync time="75.89"/> <Who nb="1"/> ya te:n o:titlapixki:lta:ya ¿tle:n o:t'chi:waya? <Who nb="2"/> Ayamo san ok nimotixiwa..., <Comment desc="Probablemente iba a decir nimotixila:ya, aplicativo de tisi"/> noso nik..., tlapixki:ltí: nona:nah neh san nik..., nik..., [nik]paya:na n tixtli ich nix..., mitlatl nikmana notlaxkal. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="87.164" endTime="141.021"> <Sync time="87.164"/> Wa:n nimitsno:no:tsas ich n chib'e:yi xiwitl i:tich n *nueve años** <Sync time="92.681"/> N ohkó:n ne:chto:tokah nichkapiati:h wa:n yo:ahsik *diez años.** <Sync time="98.725"/> N ohkó:n ninintinimi ne:chto:tokah nitlapia wa:n, kachi ya *once años** tos ya <Sync time="105.221"/> no..., nota:tah, nona:nah pos yo:ne:chte:ka:wilih i:na:wak ne: nin tla:katl ya chika:wak, pos, <Sync time="111.208"/> a:mo nikniki wa:n *hasta** i:ka o:ne:chtakapitsowa:yah i:wa:n o:ne:chsintilihkeh i:wa:n ma nimoh..., ma nimon.... <Sync time="116.736"/> O:nimona:miktih i:tich, *impalacio** i:tich *once a:ños** <Sync time="120.244"/> Pos ayamo nihmatí: ke:nihki niktlamakas *hasta** ka:mpa n'machi:lí: miak n kib'a. <Sync time="124.742"/> Niktixilia, pos sa: ihki ohkó:n no: nik.... <Sync time="129.378"/> O:niksileh sa: ihki ohkó:n o:nipe:h <Sync time="132.005"/> niktlamaka ma:ski a:mo, a:mo n'niki i:wa:n nietos, wa:n *hasta** ya ne:chwi:tiki nota:tah, nona:nah, "¿Tle:ka a:mo n'niki i:wa:n nietos n tla:katl?" </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="141.021" endTime="144.758"> <Sync time="141.021"/> ¿Wa:n max, max o:mitstahtlankeh *o** sawil ohkó:n o:nime:chsintilihkeh? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="144.758" endTime="177.076"> <Sync time="144.758"/> Pos kehtowah o:ki..., o:ne:chtahtlan, pos *como** san nioh n b'ohtlah pos a:mo nikmati *como** n tla:katl yo:siwa:mik. <Sync time="151.039"/> Wa:n neh san nioh nitlapiati:h pos kehtowah o:ne:chtlahtlankeh pos neh a:mo nikmate a:mo o:ne:chilwihkeh. <Sync time="155.973"/> San ihb'a:k o:b'a:lehtohkeh ya ne:ch..., ne:chna:mikti:skeh i:tich ne:n *i:mpalacio**. <Sync time="161.917"/> Yo:yahkeh n *mayores** yo:ne:cha:natoh teo:tlaktika te:ch..., o:te:chwi:kakeh. <Sync time="167.426"/> Ye:n nono:n ohko:no:n yehwa:tl nan..., name:chno:no:tsas ke:nihki no: ni..., no: ne:chiskaltihkeh, niman o:ne:chte:makakeh <Comment desc="Esto es, 'me entregaron (a gente ajena)'. En este caso el objeto primario (indirecto) es te:- y secondario (directo) es 'ne:ch-'"/> i:tich *once años.** </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="177.076" endTime="183.456"> <Sync time="177.076"/> <Who nb="1"/> Tla: ohkó:n i:wa:n o:timoka:h motlawi:kal kachi ya chika:wak yehwa:tl <Who nb="2"/> Ah, yeh ya kipia na:..., kehtowah ya kipia *treinta años.** </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="183.456" endTime="187.15"> <Sync time="183.456"/> Wa:n neh *once años** n i:wa:n o:ne:chsintilihkeh. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="187.15" endTime="191.77"> <Sync time="187.15"/> <Who nb="1"/> Simi wehka o:mitsyaka:naya. <Who nb="2"/> Ah, xa:mo wili:ka. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="191.77" endTime="215.944"> <Sync time="191.77"/> *Entonces** pos ohkó:n ma:ski a:mo o:niknikia i:wa:n nietos wa:n *fuerza** yo:..., i:wa:n o:ne:chsintilihkeh pos sa: neh, <Sync time="198.499"/> o:niksimat ma:s tle:mach ok o:nimonimila:ya ye:n kachi nichi:wak n'niki nikcholwili:s. <Sync time="203.889"/> Pero *como** ya kateh nopilwa:ntsitsi:n, yo:yo:lkeh pos akmo o:wilik o:ni..., o:niki:s, o:nik..., <Sync time="210.301"/> O:nikehyo:weh *aunque** ma:s o:ne:chmakaya *hasta** ka:mpa kimatia ne:chmaka. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="215.944" endTime="219.265"> <Sync time="215.944"/> ¿A:mo ke:man o:mitsye:kwi:kak b'ali? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="219.265" endTime="235.2"> <Sync time="219.265"/> A:mo *como** a:mo keh a:mo o:timotlasohtlayah *entonces** ke:meh <Sync time="222.745"/> neh nikna:na:nkilia *hasta** nikilwia ke:me:n ne:n nik..., <Sync time="225.34"/> nikmati ne:chilwiah ni:k ya we:weh mal ke:n 'na:nkilih tos ne:, nik..., <Sync time="229.097"/> nikilwí: ni:k ya tichika:wak a:mo *hasta** ka:mpa nimitstlasohtlatok pos tos ye:no:no:n i:k o:ne:chmakaya#. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="235.2" endTime="244.208"> <Sync time="235.2"/> <Who nb="1"/> Wa:n no:no:n, ¿ke:n ohkó:n o:mitschi:waya a:mo o:tikilwa:ya motah, mona:n? <Who nb="2"/> Pos ma *como** nocha:n o:nikatka san o:montito#. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="244.208" endTime="254.811"> <Sync time="244.208"/> Pos ma:s tle:mach ki..., kilwiah n tos tsokotsi:n ke:meh no: timote:[i]lwiah. <Sync time="248.976"/> Te:chchi:wiliah *justicia** san ohkó:n oksipa chikoki:sa#. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="254.811" endTime="264.451"> <Sync time="254.811"/> Wa:n no:n ke:n ohkó:n o:..., no: mitspiaya tla: ohkó:n ma: titla:li:ka:n ke:meh sa: i:k, </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="264.451" endTime="268.644"> <Sync time="264.451"/> <Who nb="1"/> i:k tio:me tii:siw[a:h] <Comment desc="No se escucha la terminación -wa:h, de siwa:tl. Significa 'eres su segunda esposa'"/> . <Who nb="2"/> Ah, neh sa: i:k nio:me, a:mo, a:mo *mero** no:, *bueno** </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="268.644" endTime="275.488"> <Sync time="268.644"/> Tle:n i:siwa:h o:miki wa:n tos nehwa:tl oksipa i:wa:n o:ne:chsintilihkeh. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="275.488" endTime="279.158"> <Sync time="275.488"/> ¿A:kin o:mits..., n o:mitsilwih i:wa:n ximoka:wa#? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="279.158" endTime="304.91"> <Sync time="279.158"/> Pos ye:n no..., yeh notahwa:n, a:mo ne:chilwihtokeh san on, <Sync time="282.613"/> *casi** san ohkó:n nioh nitlapiati:w wa:n ya teo:tlak yo san nikita yo:ehkohkeh n *mayormeh** ya ne:chwi:kah kehtowah ma ninihnimi, <Sync time="288.923"/> Pos a:mo ne:chilwihtokeh a:xka:n ni:n tla:katl i:wa:n timoka:was. A:mo san ohkó:n. <Sync time="293.425"/> Keh san *o:ne:chfuerzahwihkeh** o:ne:cha:nte:wkeh. <Sync time="295.982"/> *Hasta** mila:k *sta** o:nicho:kak, *hasta** o:ne:chtotochwila:n nota:tah. <Sync time="299.457"/> O:ne:chwi:kakeh n ich n *palacio.** Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="304.91" endTime="309.103"> <Sync time="304.91"/> Wa:n no:n ke:n o:tiwe:yixtah max ke:man o:tichkapix. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="309.103" endTime="321.044"> <Sync time="309.103"/> Ke:mah o:n tos no:no:n ohko:no:n, nich..., simi o:nitlapiaya# [oh]kó:n nitlapia *hasta cuando** yo:nikpix se:, se: nokone:h <Sync time="316.446"/> Tos ihb'a:k akmo o:ni..., akmo niichkapí: yo:nimoka:h, yo:nimose:wihtah. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk2" startTime="321.044" endTime="330.18"> <Sync time="321.044"/> <Who nb="1"/> Wa:n ka:n o:tia:ya titlapiatih nimomi:lah, te:mi:lah. <Who nb="2"/> Pos a:mo neh, i:mi:lah no..., notahwa:n kilwiah nika:n a:tlawko. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="330.18" endTime="334.292"> <Sync time="330.18"/> ¿Wa:n o:tiya:ya tle:no:n tikchi:wa? ¿San timotla:lí:? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="334.292" endTime="350.442"> <Sync time="334.292"/> Pos, ne:n, ne:chmakah n ohkó:n *como** o:tmatiah t'chihchi:wah, ne: n, i:n tlahkittl. <Sync time="339.563"/> Ne:chmakah tohmitl nitlamoya:wa, *o, o** nitlatsa:wa. <Comment desc="La /a/ final está muy reducida"/> <Sync time="343.744"/> Ne:chne:xtilihkeh ma nitlahkiti#, tos nioh n b'ohtla nichkapiati:h ompa nitlahkit[i] <Comment desc="Muy reducido o ausente la /i/ final"/> . </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="350.442" endTime="353.505"> <Sync time="350.442"/> ¿Ke:xkich xiwitl n o:tpiaya ihb'a:k ya tipe:h titlahkiti#? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="353.505" endTime="366.841"> <Sync time="353.505"/> I:tich n *catorce años** yo:pe:hkeh ne:chne:xtiliah ma nitlahkiti kehtowah ya niilamah. <Sync time="358.796"/> Wa:n no: *igual**, ne:n, o:nikpix nokone:h i:tich n *catorce años** ya yo:yo:lkeh <Comment desc="Probablemente debe ser singular, yo:yo:l o yo:yo:lki"/> . Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="366.841" endTime="373.482"> <Sync time="366.841"/> <Who nb="1"/> Simi titsihtsikitsi:n. <Who nb="2"/> Ohke:n, <Comment desc="Es palabra arcaica para decir 'de veras'"/> xa:mo oweh. Sa: ihki ma yo:nik..., *como** i:wa:n nitok n tla:katl pos yo:nikpix nokone:h </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="373.482" endTime="375.682"> <Sync time="373.482"/> <Who nb="1"/> Ahá. <Who nb="2"/> Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="375.682" endTime="380.945"> <Sync time="375.682"/> Wa:n tle:no:n oksé: o:t'chi:waya n tiichkapiati:h ¿xke:man timob'opiloh i:tich b'owitl? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="380.945" endTime="389.862"> <Sync time="380.945"/> A:mo san ohkó:n o:nimotla:saya noso nimotla:..., nimotsili:ní: i:wa:n <Sync time="385.086"/> o:niwih..., o:niwits no: o:nehkok [o]hkó:n n'te:ilwia o:ne:chwi:tikkeh. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="389.862" endTime="397.078"> <Sync time="389.862"/> <Who nb="1"/> ¿Xo:timokokoh n o:tiwits? <Who nb="2"/> San o:nimob'a:tlatiweh. *Además** san o:nimob'a:tlatiweh wa:n o:nehkok san o:ne:chahwatiwitskeh, a:xka:n se: *mano**. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="397.078" endTime="410.375"> <Sync time="397.078"/> Nitlahkitok wa:n o:koto:n, ne:n, mikatl n tle:n i:k o:nimopiloh. <Sync time="401.069"/> O:n..., o:koto:n tos nochi neh, <Sync time="404.182"/> ahkitstli o:niah nochi o:mololo:to noi:xko ne:n ni:n, notlahkit. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="410.375" endTime="417.643"> <Sync time="410.375"/> <Who nb="1"/> Wa:n no:n xo:timonib'iloh. <Who nb="2"/> O:nimonib'iloh. Tos, o:ne:ch..., o:ne:chmila:wkeh. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="417.643" endTime="419.914"> <Sync time="417.643"/> Wa:n ya wehka:h a:kin o:tlamila:waya. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="419.914" endTime="426.94"> <Sync time="419.914"/> San ohkó:n o:kino..., o:katka se: te:na:ntsi:n ye:n o:tlamila:waya. Ye:n o:ne:chmila:w. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="426.94" endTime="436.214"> <Sync time="426.94"/> ¿Wa:n tle:no:n, ke:no:no:n o:timomachtihtah timotlawi:kalteh tle:no:n kachi o:tikchi:waya? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="436.214" endTime="448.479"> <Sync time="436.214"/> Pos san, san kalihtik ohkó:n te:ch..., te:chtikitiah tle:n ya ne:si t'chi:wah titlao:yah *o....**, <Sync time="441.694"/> *o** tle:n i:no:n titlapa:kah *o** nitlahtsoma san ye:n no:n o:ne:ch..., ne:chtikita:yah. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="448.479" endTime="452.307"> <Sync time="448.479"/> ¿Wa:n ke:nihki kachi n o:timotixila:ya ke:nihki n o:katka ya wehka:h? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="452.307" endTime="462.56"> <Sync time="452.307"/> Pos tikwe:chowah it..., nixtamal i:tich mitlatl. <Sync time="454.865"/> Tikmanah, kachi, kachi yo:n..., yo:..., yo:pe:hkeh kitla:liah n *molino de mano**. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="462.56" endTime="467.823"> <Sync time="462.56"/> <Who nb="1"/> Tla: ohkó:n ya wehka:h ok nochi o:nantlama:b'e:chowa:yah. <Who nb="2"/> Ok o:t'b'e:chowa:yah n nixtamal. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="467.823" endTime="473.478"> <Sync time="467.823"/> Tos sa:te:pan yo:pe:hkeh 'kowah n *molino de mano**, tos ya i:k titlab'e:chowah. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="473.478" endTime="475.737"> <Sync time="473.478"/> Max oweh n o:t'machila:ya. <Comment desc="o:tikmachilia:ya > o:t'machila:ya"/> <Comment desc="Checar si la /i/ de machila:ya es larga"/> </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="475.737" endTime="480.096"> <Sync time="475.737"/> Pos a:mo *como** o:ne:chne:xtilihkeh nitsihtsikits. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="480.096" endTime="481.424"> <Sync time="480.096"/> Yo:timomachtih b'ali. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="481.424" endTime="490.214"> <Sync time="481.424"/> Ahá, yo:nimomachteh pero ma:s o:nimachila:ya oweh ihb'a:k ihki:n o:nimosintilih i:wa:n n tla:katl machi:lia ke:n mila:k miak n kib'a n tos mila:k nie:chowa n nixtamal. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="490.214" endTime="498.358"> <Sync time="490.214"/> *Hasta** ok xaxab'achtik nikma:manilia n i:tlaxkal sa: ihki kib'a. <Sync time="493.808"/> *Como** mo <Comment desc="No está claro el significado de mo, quizá simplemente una pronunciación alternativa de max."/> yi niwili nitisi *once años** ke:pa <Comment desc="No queda claro el significado de ke:pa"/> no: ya tiwili titisis </Turn> <Turn speaker="spk2 spk2" startTime="498.358" endTime="503.46"> <Sync time="498.358"/> <Who nb="1"/> Tiko:koneh no:no:n xiwitl. <Who nb="2"/> Ahá, pos wa:n n'machilia a:mo wili niktis[i] sa: no: nihmanilia xaxab'achtik n tos, </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="503.46" endTime="511.798"> <Sync time="503.46"/> tla: ye:n ne:n nib'a n'titisa:na notix tos no: ti..., sa: ke:n nib'a notlaxkal. <Sync time="507.494"/> Pero ye:n san por ne:ne:n nob'ala:nka:yo nikmanilí: ma:s xaxab'achtik. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="511.798" endTime="513.083"> <Sync time="511.798"/> ¿A:mo o:mitsahwaya? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="513.083" endTime="520.605"> <Sync time="513.083"/> Mm, a:mo, a:mo sa: ihki kehyo:wia# <Sync time="515.323"/> *Como** kita a:mo mila:k ya wili nitisi. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="520.605" endTime="522.389"> <Sync time="520.605"/> ¿A:mo o:mitspale:wa:ya mona:n? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="522.389" endTime="531.521"> <Sync time="522.389"/> A:mo, ke:maniá:n ye:n kitlamaka n i:montika *como** ye:n o:kina:nkileh, pos n'machilí: a:mo wili nikixwití: n'machlí:, tla:k <Comment desc="Quizá significa o proviene de tla: milá:k"/> miak n kib'a. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="531.521" endTime="538.343"> <Sync time="531.521"/> <Who nb="1"/> Ah, wa:n ke:meh tlapalo:l teh o:t'chihchi:waya, ye:n mona[:nah]. <Who nb="2"/> A:mo ye:n o:kchihchi:waya no: na:nah. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="538.343" endTime="555.414"> <Sync time="538.343"/> Ye:n kichihchi:wa chi..., chi:ltlamo:lal *o** i:a:yo:chi:l tle:no:n ya kahsi. <Sync time="543.373"/> 'Chihchi:wa ohkó:n te:..., tit..., titlab'ah. <Sync time="546.006"/> Kachi, kachi tos no: ya ne:n nikchihchi:wa. <Sync time="549.187"/> No: yo:nimomachtihtah no: ya niktsoyo:nia tsokotsi:n itl *o** tle:n ya ne:si t'chihchi:wah. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="555.414" endTime="558.483"> <Sync time="555.414"/> Kilitl x <Comment desc="Es max, o proviene de max. Se tiene que decidir si se escribe pegado a la palabra que sigue"/> ke:man okachi kisintoka n o:nankib'ahkeh. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="558.483" endTime="572.898"> <Sync time="558.483"/> Ke:mah o:kib'a:yah pero ne:n tle:n mila:k a:mo ke:man o:ni'b'ah kilitl. <Sync time="562.828"/> Tla: nikita san kilitl n kib'ah tos neh san nik..., nikmohmo:la chi:li *o** katki n itl i:a:yo:chi:l *o** san, tla:mo istatl n ki:xtla:lilia notlaxkal, a:mo o:ne:chpa:ktih n kilit. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="572.898" endTime="579.828"> <Sync time="572.898"/> <Who nb="1"/> A:mo tle:n o:mitspa:kteh. <Who nb="2"/> A:mo. *Hasta horita** a:mo kachi n'mati tle:no:n nib'a kilitl. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="579.828" endTime="589.314"> <Sync time="579.828"/> <Who nb="1"/> Pero tikihi:xmate tle:no:n kilitl mochi:wa nika:n. <Who nb="2"/> A ke:mah katki tomakilitl <Comment desc="Solanum nigrescenas, S. americanum o S. douglasii "/> , ko:lax <Comment desc="Col, el col comercial"/> , wa:wkilitl <Comment desc="Amaranthus hybridus"/> , ma:kwi:lkilitl. <Comment desc="Cyclanthera langaei"/> </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="589.314" endTime="595.68"> <Sync time="589.314"/> Chayohkilitl no:no:n yeh, yeh nib'a ne:n ma:kwi:lkilitl wa:n chayohkilitl, pero n oksiki a:mo </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="595.68" endTime="601.521"> <Sync time="595.68"/> Ah, ¿wa:n no:n ompa max o:pe:h tikiti motlawi:kal? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="601.521" endTime="614.385"> <Sync time="601.521"/> Ah, pos o:pe:h tikiti no: ohkó:n i:wa:n o:nimosintilih, o:pe:h n tikiti pos ohkó:n. <Sync time="606.261"/> Ne:chinte:molia tlake:walmeh pos nikin..., te:tlamakati:w. <Sync time="610.196"/> Tihtla:liah n tomi:l, timomi:ltiah. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="614.385" endTime="617.357"> <Sync time="614.385"/> <Who nb="1"/> I:wa:n mokone:h n tiki:ste:wa. <Who nb="2"/> Pos ke:mah. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="617.357" endTime="641.308"> <Sync time="617.357"/> Nikme:me i:ka wahkal. <Sync time="620.251"/> Pani notlaxkal, te:tlamakati:w. <Sync time="624.84"/> Ohkó:n *como** a:mo kipí: tla:li, pos kitlahtlani san ka:nino:n kitlane:wi tla:li *hasta** i:k nika:n *Karretilpa**. <Sync time="630.052"/> De nioh wehka nite:tlamakati:h. <Sync time="634.086"/> Niehko. Nikochte:kte:wa nokone:h wa:n nioh nimotlapa:kiti:h *hasta** Ma:skalko. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk1 spk2" startTime="641.308" endTime="652.993"> <Sync time="641.308"/> <Who nb="1"/> ¿A:kin o:mitsitila:ya? kalihtik pos tiyoweh wehka# <Who nb="2"/> Ye:n nona:nah n te:palka:wati:h nokone:h wa:n nioh nimotlapa:ki:ti:h *hasta** Ma:skalko *como** ayamo o:katka a:tl kalihtik. Pos tiyoweh wehka#. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="652.993" endTime="661.177"> <Sync time="652.993"/> Wa:n no:n mokone:h ke:meh o:tikpix tla: ke:man o:mokokoh a:kin o:kipahta:ya. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="661.177" endTime="666.955"> <Sync time="661.177"/> <Who nb="1"/> Teh no: o:tikpahta:ya <Who nb="2"/> Pos sa: ye:n nona:nah *como** neh no: ya no: o:katka *nopartera**, ya no: ohkó:n tla:, </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="666.955" endTime="682.391"> <Sync time="666.955"/> tle:no:n kikokowa n tla: sone:wi, *o** ni..., koxo:ni:loh <Comment desc="Se escucha que dice 'nikoxo:ni:loh' pero no tiene sentido así que se escribió como está escrito."/> sa: ye:n ki..., kipahpahtí: san ohkó:n. <Sync time="673.407"/> Aha. *Como** ayamo okachi o:katka tlapahta:ni pos, <Sync time="676.427"/> a:mo t'makayah pahtli san ohkó:n san ki..., san kipahtí: san kalihtik ohkó:n. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="682.391" endTime="684.424"> <Sync time="682.391"/> ¿A:mo ke:man ka:n o:twi:kak? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="684.424" endTime="695.513"> <Sync time="684.424"/> A:mo. <Sync time="685.601"/> A:mo ke:man o:nikwi:kak n tle:n *primero** nochpokah *solamente** se: te:lpokatl. <Sync time="690.436"/> Yo:mokokoh, n tos yo:pe:h ya nikwi:ka neh i:na:k *doctor**. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="695.513" endTime="700.882"> <Sync time="695.513"/> <Who nb="1"/> ¿Wa:n o:tikpix mokone:h, max o:tikpix mote:seh? <Who nb="2"/> Ke:mah. Ke:mah. </Turn> <Turn speaker="spk1 spk2" startTime="700.882" endTime="712.416"> <Sync time="700.882"/> <Who nb="1"/> *Como** neh o:kimatia nona:nah pos sa ye:n o:ne:chitaya. <Who nb="2"/> Wa:n no:n, <Sync time="705.875"/> <Who nb="1"/> ¿A:mo o:t'te:moh oksé: <Who nb="2"/> A:mo, *mismo** ye:n o:ne:chitak *como** yehwa:tl *partera** o:katka# </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="712.416" endTime="718.372"> <Sync time="712.416"/> Ah, ¿wa:n *como** san yehwa:tl max no: o:tiktla:kachi:h san ohkó:n. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="718.372" endTime="734.902"> <Sync time="718.372"/> San ohkó:n *como** san ompa i:wa:n kalihtik. Hehe. <Sync time="721.931"/> Xa kikowa, kikowa n a:kin notlawi:kal. <Sync time="726.005"/> 'Kowa ma:s *refresco o pan** kiwa:ntia *azucar** no:no:n kimakak, tos kimatok, yo:kitla:kachi:h. </Turn> <Turn speaker="spk1 spk1" startTime="734.902" endTime="741.334"> <Sync time="734.902"/> <Who nb="1"/> Tla: ohkón san yehwa:tl no:, yehwa:tl no: o:mitstlapa:ka:ya i:ka motilmah. <Who nb="2"/> Ah, yeh san yehwa:tl. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="741.334" endTime="747.623"> <Sync time="741.334"/> ¿Wa:n ka:n o:titlapa:kaya max wehka moka:wa n ka:n ticha:nchi:wa? </Turn> <Turn startTime="747.623" endTime="759.631"> <Sync time="747.623"/> Ke:mah pos *como** ni..., nicha:nchi:wa nika:n ne:ni:n, <Sync time="751.198"/> nika:n tla..., tlakomolko wa:n nitlapa:kati:h *hasta** Ma:skalko pos wili:ka wehkatsi:n. <Sync time="756.17"/> Wa:n tla:mo nioh *hasta** a:te:ntl. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="759.631" endTime="761.882"> <Sync time="759.631"/> ¿Wa:n no:n Ma:skalko ompa yo:li n a:tli? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="761.882" endTime="764.842"> <Sync time="761.882"/> Ompa ya *bueno** yo:..., ompa n ki:stok. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="764.842" endTime="766.051"> <Sync time="764.842"/> ¿Max wehka n ka:n ki:sa? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="766.051" endTime="770.977"> <Sync time="766.051"/> Ah, pos i:k nika:n tlaniwi:ktsi:n. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="770.977" endTime="772.741"> <Sync time="770.977"/> San ohkó:n i:to:ka: Ma:skal. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="772.741" endTime="775.884"> <Sync time="772.741"/> Ma:skalko. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="775.884" endTime="779.213"> <Sync time="775.884"/> ¿Wa:n ompa no: o:tiontlapa:kaya, ¿a:mo ke:man o:tikwi:kak mokone:h? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="779.213" endTime="794.839"> <Sync time="779.213"/> Ah, nompa a:mo ke:man o:n'wi:kak. <Sync time="780.853"/> N ohkó:n nika:wte:wa san te:palka:wa *porque** niki <Comment desc="Esto es, nikniki"/> nitlapa:kas. <Sync time="784.238"/> Nikwi:kas kone:tl ne:chtsab'ilí: pos san te:palka:wte:wa wa:n nioh n tlapa:ktiwitsiti:h. <Sync time="788.617"/> *Primero** n te:tlamakati:h wa:n niehkoki:h *entonces** nioh nitlapa:kati:h. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="794.839" endTime="798.406"> <Sync time="794.839"/> <Who nb="1"/> Wili:ka o:tikihyo:wih. <Who nb="2"/> Ah, neh o:nikehyo:wa:ya wa:n, </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="798.406" endTime="835.761"> <Sync time="798.406"/> pos ye:n o:nimone:xtileh a:mo o:nik..., a:mo o:nikmat nitikiti b'ohtlah tos sa:te:pan *después** pos n ohkó:n <Sync time="806.015"/> yo:pe:w wehka:wa wa:n a:mo ne:chmaka tomi:n, pos o:pe:wtiki:s nite:tlapa:kí:, nite:tlapa:kia. <Comment desc="Nota gramatica: Se fija en las dos formas del verbo en presente, con -kí: y con -kia final."/> <Sync time="811.952"/> Tos ye:n no:no:n tikitl n o:nika:n ni..., nitlapa:kati:h nioh a:te:ntl. <Sync time="816.695"/> Tlapa:ka nik..., mm, nikchihchi:tihte:wa nokone:w n te:palka:wte:wa n'tla:lihte:wa i:tlab'al tla: ya we:yitsi:n. <Comment desc="En Zacatlán se dice we:yihtsi:n con la aspiración aunque no es claro porque está la /h/."/> <Sync time="823.88"/> Nioh nitlapa:kati:h *hasta, hasta** a:te:ntl nikwi:ka n tilmahmeh. <Sync time="827.823"/> Neh ye:no:n i:k o:nimo..., n i:k o:nimotikipanoh a:mo, a:mo o:niah b'ohtlah para nite:ma:tla:ni:s san ye:n no:no:n tlapa:kali:s. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="835.761" endTime="840.766"> <Sync time="835.761"/> ¿Wa:n no:n a:tli n ka:n ki:stok tle:n tipe:tl tle:n i:to:ka:? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="840.766" endTime="845.938"> <Sync time="840.766"/> Ah, tle:n nika:n o:nitlapa:kaya a:te:ntl kilwiah neh Te:ntli:lko a:tli. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="845.938" endTime="847.266"> <Sync time="845.938"/> ¿Wa:n tle:n oksé:? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="847.266" endTime="849.279"> <Sync time="847.266"/> Nika:n Ma:skalko. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="849.279" endTime="851.839"> <Sync time="849.279"/> ¿Max katki tipe:tl ka:n ki:sa? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="851.839" endTime="858.2"> <Sync time="851.839"/> Ne:pa katki n katki se: tlakoyoktl ompa wa:lki:stok n a:tli. Wa:n nika:n no:ihki nika:n n a:pa:nihtik n ki:stok. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="858.2" endTime="859.528"> <Sync time="858.2"/> ¿Po a:mo katki tipe:tl? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="859.528" endTime="864.91"> <Sync time="859.528"/> Ah, a wi:xmo..., <Comment desc="Quizá quiso decir i:xmoyo:lwi:ka:n o algo parecido"/> wili:ka tipe:tl nini:n timo:tok n a:tlawyoh. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="864.91" endTime="867.248"> <Sync time="864.91"/> A:mo kipí: i:to:ka:yo n tla: katki tipe:tl. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="867.248" endTime="870.054"> <Sync time="867.248"/> Ah, a:mo san *más** kilwiah Ma:skalko. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="870.054" endTime="872.602"> <Sync time="870.054"/> <Who nb="1"/> Ah <Who nb="2"/> Mm. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="872.602" endTime="881.217"> <Sync time="872.602"/> ¿Wa:n nompa yo:tichika:wtah, ¿ke:nihki kachi o:namopixkeh max ke:man o:mitsma:ki:xtihkeh teo:pan? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="881.217" endTime="897.165"> <Sync time="881.217"/> Ke:mah neh yo:kichi:h ne:n ni:n, mati yo:kichi:h ne:n ni:n, <Sync time="887.911"/> kichi:h ne:n o:timona:miktihkeh a:yamo nikpí: nokone:w *trece años** n o:ne:chna:miktihkeh i:tich n teo:pantl. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="897.165" endTime="898.465"> <Sync time="897.165"/> Titsihtsikitsi:n. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="898.465" endTime="928.615"> <Sync time="898.465"/> Pos ok nitsihtsikitsi:n o:ne:chtlahto:lta:ya n *cura** max nopa:kili:s wa:n <Sync time="902.995"/> *como**, mo..., n a:mo nikaki tle:no:n ne:chilwí: san te:ilwia ni:k a:mo, a:mo nopa:kili:s tos neh, <Sync time="908.119"/> o:kimahwak yeh notahwa:h, o:ne:chwi:kakeh *hasta** San Juan o:ninimoyo:lb'e:ti:to. <Sync time="912.696"/> Tos o:kahwakeh yeh notah mal ke:n i:wa:n o:ne:chsintilih wa:n a:mo nopa:kili:s. <Sync time="917.388"/> Wa:n a:xka:n ne: nika:n neh yo:te:ch..., *bueno** yo:timihb'elohkeh yo:te:chto:tokakeh nompa San Juan ma timoyo:lb'e:ti:tin. <Sync time="923.879"/> Pos sa: ihki yo:te:chna:miktihkeh. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="928.615" endTime="935.305"> <Sync time="928.615"/> ¿Wa:n no:no:n ke:n o:nimona:miktihkeh max o:mochi:h tlab'al? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="935.305" endTime="940.841"> <Sync time="935.305"/> Ah, no: konchi:wkeh tlab'al notahwa:n san *caldito** no:, i:k o:kitla:kachi:wkeh n *padrino**. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="940.841" endTime="942.668"> <Sync time="940.841"/> ¿Xo:mitstake:ntihkeh? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="942.668" endTime="951.22"> <Sync time="942.668"/> No: o:ne:chmakak i:n nona:nah nob'e: wa:n no..., *nocamisa**, nokichke:n san ye:n no:n o:ne:chmakak. <Sync time="947.951"/> Pero nene:n *nopadrino** a:mo tle:n. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="951.22" endTime="957.672"> <Sync time="951.22"/> <Who nb="1"/> Wa:n tle:n motlawi:kal ¿yo:mochi:h xo:kitlake:ntihkeh? <Who nb="2"/> No:ihki o:kitilmahkowih n i:..., n i:montah. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="957.672" endTime="962.138"> <Sync time="957.672"/> Heheh. No: o:kimakak. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="962.138" endTime="969.073"> <Sync time="962.138"/> <Who nb="1"/> ¿Wa:n nompa xtle:n okachi o:kite:wa:ntihkeh tsope:lik? <Who nb="2"/> A:mo san *nomás** no:no:n *o**, </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="969.073" endTime="984.925"> <Sync time="969.073"/> S..., ne:si mati ihb'a:k *como** o:tlawa:nayah se: *litro refino** no: o:kiwa:ntihkeh n *padrino** <Sync time="974.542"/> Wa:n o:kitla:kachi:wkeh se:, <Sync time="976.888"/> se: to:tolin o:kitla:lihkeh i:tich ne:n n chikiwtl san ye:no:no:n o:kima:ktihkeh. San *caldito**. <Sync time="981.893"/> Ahá. No: o:kichihchi:wkeh i:ka *huajillo**. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="984.925" endTime="989.423"> <Sync time="984.925"/> <Who nb="1"/> O:kichi:lo:tihkeh. <Who nb="2"/> Ahá, o:kichi:lo:tihkeh. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="989.423" endTime="1001.799"> <Sync time="989.423"/> Wa:n ompa max ¿ke:n, ke:n o:tikitak? <Sync time="993.794"/> ¿Nompa yo:tikimpix mopilwa:n ke:nihki n o:tikiwe:yalteh, xo:kintlasohtlak n i:ntah? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1001.799" endTime="1019.906"> <Sync time="1001.799"/> Pos o:kintlasohtlaya#. <Sync time="1004.605"/> Kintlasohtlaya *pero nada más como** o:pe:h n tlawa:na pos nikita akmo ne:chmaka tomi:n, pos n..., yo:pe:h nitlapa:ka ohkó:n yeh i:k tipano:tiweh i:k timotikipanowah. <Sync time="1012.88"/> *Como** n ohkopa no:, no:, n o:wehka:wayah, pos ohkó:n ne:ni:n n o:nik..., o:nikintlakowa:ya no:pilwa:n </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1019.906" endTime="1023.453"> <Sync time="1019.906"/> ¿Wa:n xke:man o:nantlasilihkeh i:ka totahtsi:n? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1023.453" endTime="1034.688"> <Sync time="1023.453"/> Ke:mah o:t'silihkeh o:pa <Comment desc="Significa 'dos veces'."/> nene:n tle:n n tona:ntsi:n *la Asunción** o:pa#. <Sync time="1028.962"/> Wa:n tle:n n Cristo se: ma:noh sa: no:no:n *último** ya b'ali. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1034.688" endTime="1036.888"> <Sync time="1034.688"/> <Who nb="1"/> San ye:yi pa:ntli. <Who nb="2"/> Ye:yi pa:ntli. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1036.888" endTime="1050.097"> <Sync time="1036.888"/> Pero n ihb'a:k n tle:n o:tipano:keh n tona:ntsi:n yeh ok no: noche o:katkah meh..., mehto:ta:neh, *diputados** <Sync time="1042.383"/> Ahá. Ok no: o:kiwe:yichi:w. Ka:n i:ka n totahtsi:n, no: *igual** no: ok o:kichi:h ke:n ya momati. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1050.097" endTime="1057.46"> <Sync time="1050.097"/> Wa:n motlawi:kal, ¿tle:n o:kichi:waya yeh xtle:n o:moyahyakoh, xtle:n o: xke:man o:tlayaka:n? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1057.46" endTime="1062.236"> <Sync time="1057.46"/> O:tlayaka:naya n i:ka n *toreroh**. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1062.236" endTime="1065.18"> <Sync time="1062.236"/> ¿Tle:n kachi o:kichi:waya yeh? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1065.18" endTime="1066.896"> <Sync time="1065.18"/> ¿Para no: tikitia? </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1066.896" endTime="1073.09"> <Sync time="1066.896"/> A ki:meh n x'tla:li ye:n i:k ok yohkó:n ya i:wa:n tikah. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1073.09" endTime="1089.636"> <Sync time="1073.09"/> Pos, pos o:tikitia wa:n no: *igual** sa:te:pan ya, ya kachi, ya kachi ya mila:k yo:pe:wkeh ya kilwia ma, <Sync time="1083.116"/> ma yawi ma kitla:li n *ofrenda** i:tich ne: n *cuevas**. Yowe#. <Comment desc="Se escucha -h final como si fuera plural pero por el contexto se espera que sea singular"/> </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1089.636" endTime="1092.144"> <Sync time="1089.636"/> ¿Wa:n ke:nihki no: [o:]kimatkeh wili#? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1092.144" endTime="1157.851"> <Sync time="1092.144"/> Pos xa: katki n ke:nihki no:n, <Sync time="1095.731"/> no: o:kimatkeh ne:n tea:chka:meh yo:kitatoh wa:n neh a:mo o:nikí: *hasta** o:nib'ala:n tle:n yeskia tlana:nkilia wa:n *como** akmo o:katka a:kin no:no:n kilwiah, <Sync time="1103.59"/> tlaka:wati:h n i:tich n tipe:tl. <Sync time="1105.613"/> Wa:n yeh *como** ya, y[a] ohkó:n yowi ya, <Sync time="1108.526"/> ya yowi ka:ni:n no:n kitla:li:ti:h *ofrenda** ka:ni:n, kito:kah mi:li. <Sync time="1112.461"/> Yo:kimatkeh ni:k wili. Ntos yo:kilwihkeh tos yo:pe:hki ya kilwiah kichi:wa n tipe:tl. <Sync time="1118.128"/> O:yahkeh *bueno** yowi n i:tich n Chib'na:masa:tl. <Comment desc="Aunque parece que lo más común en náhuatl es chikna:wi para 'nueve' en Zacatlán dicen chikwna:wi. Este kw es el origin de Chib'na:masa:tl"/> <Sync time="1121.477"/> Wa:n yowi ne:n n..., nika:n kwa:xo:chitl, kwa:xo:chitipe:tl wa:n nika:n ne:ni:n, <Sync time="1127.719"/> nika:n tipe:siw <Comment desc="Se escucha tipe:siw pero debe ser tipe:sin, mazorca del cerro"/> wa:n b'ohkaltlampa tlaka:wati:h. Ahá. <Sync time="1133.318"/> Wa:n tos n teo:tlakia ya mo..., ya mosintiliah ne:n ni:n n tik..., n tik..., n tikiyoh, o:n a:kino:n n o:katka kichi:wa wa:n a:xka:n *como** no: o:pe:hkah n kichi:wah. <Sync time="1143.404"/> Akmo tikiyoh sa: *o:moa:nima:rohkeh** siki ne:n, <Sync time="1146.683"/> tle:n *compadres** o:kinikiah ok kichi:waskeh n tipe:tl. <Sync time="1149.894"/> Ok no: o:kichi:h n mati keh, keh na:wpa *o** ma:kwi:l *vuelta**. <Sync time="1153.618"/> Pero n a:xka:n *como** yo:miki <Comment desc="Proviene de y+o:+mik+ki yo:mikki > yo:miki"/> pos ya b'ali akmo o:mochi:w. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1157.851" endTime="1162.555"> <Sync time="1157.851"/> ¿Wa:n no:n o:kimatkeh wili i:tich, ke:meh ke:xkich xiwitl o:kipiaya motlawi:kal katka? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1162.555" endTime="1178.252"> <Sync time="1162.555"/> A:mo xmokat..., xa:mo wili:ka ya miak xiwitl m..., i:wa:n o:nimoka:h *treinta años** yi kipí: ke:meh se:, <Sync time="1170.116"/> Ke:meh se: *sese..., sesenta porque** no: miki ya kipí: *noventa años**. Yo:kipiaya *noventa años** n kehtowah </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1178.252" endTime="1181.091"> <Sync time="1178.252"/> Tla: ohkó:n o:kimatkeh wili ma t'tla:lika:n ya chika:wak. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1181.091" endTime="1184.012"> <Sync time="1181.091"/> Ya chika:wak, ya chika:wak. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1184.012" endTime="1185.864"> <Sync time="1184.012"/> A:mo i:te:lpochtia:n <Comment desc="Significa 'su juventud'"/> o:pe:w. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1185.864" endTime="1191.642"> <Sync time="1185.864"/> O:pe:wki i:te:lpochtia:n pero ne:ne:n, o:pe:h kichi:wa n tipe:tl ya chika:wak. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1191.642" endTime="1198.875"> <Sync time="1191.642"/> Wa:n no:n tle:no:n kachi o:kichi:waya max no: o:kimb'altila:ya n tla: ke:meh kokoxkeh. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1198.875" endTime="1220.267"> <Sync time="1198.875"/> Pos n tla: ka:nino:n ke:meh kimateh, keh ompa o:witskih, yowi kime:wati:h b'altiah. <Sync time="1204.875"/> *Bueno** ke:meh yeh kehtowa yowi neh te..., te:ki:xti:ti:h. <Sync time="1208.352"/> Ye:kyowi a:mo yahtok i:ka i..., *bueno** kehtowa neh ni..., nioh, <Sync time="1212.66"/> A:mo i:ka nona:walyo neh nioh para nite:ki:xti:ti:h nika:nati:h n kokox. B'altia n *persona.** Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1220.267" endTime="1228.222"> <Sync time="1220.267"/> <Who nb="1"/> ¿Wa:n kimeh <Comment desc="Es equivalente a ke:meh. Se escucha la /i/ de kimeh como vocal corta."/> tehwa:tl mopilwa:n max ke:man tle:n o:mokokoh hkon wa:n? <Who nb="2"/> A ke:mah o:mokokowaya se: nokone:h n tos ye:n no:no:n i:k o:pe:wtiki:s </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1228.222" endTime="1254.341"> <Sync time="1228.222"/> Se: note:lpokatsi:n tle:n notea:chka:h o:mokokowaya#. <Sync time="1231.271"/> Wa:n yeh no: o:kite:mik kehtowa n ka:ni:n o:kitak. Kehtowa katki nokone:h ich se: *cueva**. <Sync time="1237.877"/> Tos neh o:..., o:yahkeh o:kitla:ke:h se:. <Sync time="1242.423"/> Se: *tocompadre** i:wa:n o:yahki ompa nika:n i:xchi:chi:l ompa n o:yahki tlaka:wah. <Sync time="1246.821"/> Wa:n o:ehkok. Yo:mosintla:leh nokone:h tla:mo *hasta** ka:mpa molweh, ompa n o:kika:watoh. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1254.341" endTime="1256.174"> <Sync time="1254.341"/> ¿Wa:n tle:n o:kipiaya n kone:tl? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1256.174" endTime="1299.064"> <Sync time="1256.174"/> *Hasta** ka:mpa nene:n n o:kahsik n toto:nki wa:n *hasta** sa: ihsi:ka:miktok. <Sync time="1260.758"/> Ma:s tle:mach neh ok ne: o:t'wikayah neh i:na:k doctor, a:mo pahti. Mehso:tla *hasta** ka:mpa. <Sync time="1267.269"/> Wa:n tos ye:n ompa n o:yahkah, o:yahkah wa:n ye tlayowa n tos yo:ki:ski n toto:nki. Yo:mosintla:leh. <Sync time="1274.88"/> Ahá. Keh no: wili:ka o:kina:mikila:yah, pos ye:no:no:n o:..., n o:ka:ntahkeh. <Sync time="1281.297"/> Ye:n ta, tokne:wa:n n tos kilwia n siki i:k te:ki:xti:ti:h. <Sync time="1285.77"/> Kimeh ye:n kehtowa neh nioh niye:kte:ki:xti:ti:h ne a:mo niyahtok i:ka nona:walyo. Tle:n ohko:no:n kichi:wah. <Sync time="1291.115"/> Kiwi:kah san to:toltitl pos no:n a:mo mila:k teki:xtihtok san oksé: n kitlahtowia#. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk2" startTime="1299.064" endTime="1306.179"> <Sync time="1299.064"/> <Who nb="1"/> Wa:n no:no:n ohkó:n o:kino:tsayah max o:kitla:niya. <Who nb="2"/> A:mo. Yeh a:mo kiniki kehtó: neh a:mo *nikcobra:ros** se: nokne:h. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1306.179" endTime="1312.056"> <Sync time="1306.179"/> *Que tal** a:mo b'altia n kokox wa:n neh *nicobra:rohtos.** San ohkó:n. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1312.056" endTime="1314.267"> <Sync time="1312.056"/> <Who nb="1"/> A:mo ke:man a:kin o:kitla:xtla:wih. <Who nb="2"/> A:mo. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1314.267" endTime="1326.809"> <Sync time="1314.267"/> O:kinikiah kimakaskeh pero yeh a:mo o:kinik. <Sync time="1316.508"/> Ke:no[:n], kehtowa n ihb'a:k mikis *kigastigaro:skeh hasta** kine:xtihtos kipo:wtos n tomi:n, mm. <Sync time="1323.17"/> *Por eso* yeh, yeh a:mo ke:man o:kisilih tomi:n. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1326.809" endTime="1328.434"> <Sync time="1326.809"/> *Hasta** ma:ski yo:chika:h. </Turn> <Turn speaker="spk1 spk2" startTime="1328.434" endTime="1330.807"> <Sync time="1328.434"/> <Who nb="1"/> Ah, ma:s ya we:wetsi:n, a:mo ke:man. <Who nb="2"/> San ohkó:n o:kichi:waya. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1330.807" endTime="1343.005"> <Sync time="1330.807"/> Ke:meh kehtowa ma:s o:..., o:witska o:mopostik, kehtowa neh ma:s o:nimokokoh, <Sync time="1335.618"/> Pero neh a:mo i:k nitomi:ntla:ni:s para nini:n ne:chilwi:skeh, ka:nino:n ma nike:wah se: kokox, Neh a:mo. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1343.005" endTime="1346.236"> <Sync time="1343.005"/> Tla: ohkó:n b'ali no:, n o:tlapale:wa:ya ma t'tla:li:ka:n. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1346.236" endTime="1350.519"> <Sync time="1346.236"/> Ke:mah a:mo ke:meh ke:man o:kitla:n. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1350.519" endTime="1355.006"> <Sync time="1350.519"/> Wa:n ompa ke:meh n kachi yo:tichika:wtah </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1355.006" endTime="1410.694"> <Sync time="1355.006"/> A:xka:n neh no: o:nipe:h nohkó:n nikin..., nikimita ne:n no..., nokokoxka:wa:n. <Sync time="1359.583"/> Neh o:nipe:h no: o:nimokalakih i:tich n *veintiseis años** nohkó:n o:nipe:h nikin.... <Sync time="1365.127"/> *Bueno** o:nipe:h ohkó:n *como** sa: yo:miki nona:nah. <Sync time="1368.492"/> Pos nimolwia a:kin ne:chitas pos sa: neh o:nipe:h *nimosoba:rowa** para i:ka s..., mm, mm, se: nokone:h. <Sync time="1374.456"/> Tos ye:no:n i:ka o:nima:pe:htah kachi, kachi. <Sync time="1377.423"/> Wa:n, nokni:h se: o:kite:ilwih ni:k a:mo nikpia *partera** san ne:n nimoita n tos yo:n..., yo:ne:ch.... <Sync time="1384.486"/> O:ne:chte:ilwililih yo:pe:hkeh ne:chilwiah. A:mo o:nikí: *hasta** ka:mpa o:nimotla:ta:ya. Nicholowa. <Sync time="1389.638"/> *Hasta** nioh b'ohtlah a:mo nikniki *hasta** ne:chna:mikiki:weh n o:nka:n, <Sync time="1393.653"/> o:nka:n ne:n siwa:tl n teo:pan ompa ne:chchi:xtokeh. Neh a:mo o:nikí: *como** ayamo o:katkah *parteras.** <Sync time="1399.3"/> Pos *fuerza** kinikih ma nikimitah. <Comment desc="la terminación -h en este caso es la -h equivalente a -ti, direccional extraversa."/> <Sync time="1401.844"/> A:mo o:niknikia wa:n .... <Sync time="1404.246"/> Sa:te:pan i:ka o:nikokolisb'ika n tos sa: ihki yo:n..., yo:nipe:h ya *nikimsoba:rowah**. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1410.694" endTime="1416.682"> <Sync time="1410.694"/> ¿Wa:n no:n a:kin n i:ma:k o:tima:pe:h, a:kin o:mitsno:ts? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1416.682" endTime="1437.777"> <Sync time="1416.682"/> Pos ye:n, ye wehka:h, a:[mo] n'mati *hasta** yehwa:tl ne: ni:n, <Sync time="1421.267"/> ne: nikilwiah i:siwa:h don Ibañez katka. <Sync time="1424.568"/> Se: i:t..., i:..., i:xwi:h kah..., katki México, ye:no:no:n i:ka o:nima:pe:h. Ahá. <Sync time="1431.622"/> I:ka o:nima:pe:h se: nokone:h mach nochpokah. <Sync time="1434.753"/> Ye:n o:pe:h ohkó:n sa: neh nimo..., nimoita. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1437.777" endTime="1439.937"> <Sync time="1437.777"/> ¿Wa:n ke:nihki n o:tikmachi:la:ya? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1439.937" endTime="1469.874"> <Sync time="1439.937"/> Pos n tla: nimachi:lia ne:chkokó: nimoye:ktla:lilí:. <Sync time="1442.723"/> A:xka:n *cuando** ya yo:lis nikte:mó: *notijeras** ompa n'tla:lí: i:k nikxi:ktiki. <Sync time="1447.173"/> Tos nikxi:ktiki nikakatsowa i:ka n tilmahtl. <Sync time="1450.106"/> Tla: yo:witski n *i:placenta** n tos ya nimo..., <Sync time="1452.914"/> nimotlaso:wi:ti:h. Ahá. <Sync time="1456.636"/> Ye:no:no:n ohkó:n i:k o:nipe:wtah, kachi, kachi pos wa:n *como** san nochi kalihtik n o:nikimitaya. <Sync time="1462.106"/> Ayamo o:katka *fuerza** ma ya:ka:n ka:nino:n i:tich *hospital** san ok nochi kalihtik n o:nikimitaya. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1469.874" endTime="1477.265"> <Sync time="1469.874"/> <Who nb="1"/> Wa:n no:n tla: ke:meh tehwa:tl san teh n o:timoitaya wa:n tla: ya timotima san teh timonohmatima. <Who nb="2"/> San ne:n motima niktima nokone:h. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1477.265" endTime="1494.298"> <Sync time="1477.265"/> [Nik]chi:waya na:wi to:nal san nikpa:patlatok n notilmah n tos neh san, <Sync time="1481.319"/> Ne:ch..., ne:chsa:sakilia n a:tl. San ompa nimomotlapa:kiah wa:n tla:mo neh, <Sync time="1485.817"/> N'chi:wa ma:b'i:l to:nal, chib'ase:n to:nal nioh nimotlapa:kiti:h nimo..., <Sync time="1488.948"/> nimotihtili:nka:ilpí: wa:n nika:wte:wa nokone:h nioh nimotlapa:kiti:h. Niwi:ts nika:n sintlapal. </Turn> <Turn speaker="spk1 spk2" startTime="1494.298" endTime="1498.372"> <Sync time="1494.298"/> <Who nb="1"/> Ahá, ahá. <Who nb="2"/> Siwa:te:teo:pa. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1498.372" endTime="1499.985"> <Sync time="1498.372"/> ¿A:mo ke:man o:mitskokoh? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1499.985" endTime="1506.021"> <Sync time="1499.985"/> Uhúh. A:mo ke:man yeh o:ni..., o:nipohposa:w. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1506.021" endTime="1508.133"> <Sync time="1506.021"/> ¿Wa:n ompa n ke:n yo:tipe:h mitsno:tsah ...? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1508.133" endTime="1520.22"> <Sync time="1508.133"/> Ohkó:n o:pe:wkeh ohkó:n ne:chilwí: pos sa: ihki yo:n..., yo:niksilihtah hko:n ya nikin..., nikimita n <Sync time="1514.989"/> Ichpokameh ye:n, ne:chno:tsah nioh n i:ncha:n nikimpano:lti:ti:h. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1520.22" endTime="1523.312"> <Sync time="1520.22"/> ¿Wa:n tle:n o:mitswa:nta:yah no: o:mitsno:tsayah? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1523.312" endTime="1527.036"> <Sync time="1523.312"/> Pos kichihchi:wah n tlab'altsi:n ne:chwa:ntiah. Hehe. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1527.036" endTime="1532.834"> <Sync time="1527.036"/> <Who nb="1"/> [O:]mitstla:kachi:wayah? <Who nb="2"/> Ah, ne:chtla:kachi:wah, kichihchi:wah nakatamal ye:no:no:n ne:chwa:ntiah. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1532.834" endTime="1535.184"> <Sync time="1532.834"/> ¿Tsope:lik xo:mitswa:nta:yah? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1535.184" endTime="1551.642"> <Sync time="1535.184"/> Se: *refresco.** Ahá. <Sync time="1538.228"/> O:katka san ok ohkó:n kachi, kachi n a:xka:n mila:k ya yi, <Sync time="1541.406"/> yi kite:wa:ntiah yi i:ka *paquete** no: katka ayamo ohkó:n. <Sync time="1544.468"/> Ahá, wa:n *como** mo:stlah <Comment desc="Es la misma forma que usan en Cuetzalan para decir 'diario' (cf. mo:stah)"/> niktlapa:kihtok ne: nin *nopaciente**. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1551.642" endTime="1558.186"> <Sync time="1551.642"/> <Who nb="1"/> ¿Xo:tiktla:niya? <Who nb="2"/> A, a:mo *hasta ahorita** n a:xa:n kateh nikaki kitla:neh, neh a:[mo.] </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1558.186" endTime="1562.564"> <Sync time="1558.186"/> ¿Wa:n ke:xkichto:nal n o:tiktlapa:kaya mokokoxka:h? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1562.564" endTime="1573.137"> <Sync time="1562.564"/> N o:katka san ok *quince dias** wa:n a:xka:n *como** yo:nipe:h n tiyoweh n *clinica**. <Sync time="1566.928"/> Nompa te:chilwiah *cuaren..., cuarenta dias** tikim..., tikimitah. Tikimtlapa:kiah </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1573.137" endTime="1576.347"> <Sync time="1573.137"/> <Who nb="1"/> Kachi ya wehka:wih. <Who nb="2"/> Ah, ya wehka:wih. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1576.347" endTime="1585.103"> <Sync time="1576.347"/> Wa:n o:katka *hasta** ka:mpa ok o:motimayah n b'alka:n se: teo:tlak, b'alka:n se: teo:tlak. <Sync time="1581.445"/> San yehwa:tl ompa no:n pa:ntli n tima:skal. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1585.103" endTime="1587.183"> <Sync time="1585.103"/> Tla: ohkó:n ma t'tla:li:ka:n o:pa se: to:nal. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1587.183" endTime="1591.302"> <Sync time="1587.183"/> O:pa se: to:nal n o:nitlatimayah. Mm. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1591.302" endTime="1594.238"> <Sync time="1591.302"/> ¿Wa:n o:titlatimaya max ke:man o:mitskokoh? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1594.238" endTime="1612.638"> <Sync time="1594.238"/> A:mo *como** n ohko:no:n, <Sync time="1596.885"/> N ke:mania:n ne:n kitla:liah n tima:skal *es..., a las cinco de la mañana, s las seis** ya, ya ne:chno:tsati:weh ya ma nikalaki. <Sync time="1603.642"/> Ma n'te:ilwi:s a:mo n'niki wa:n yo:pa:tki n tima:skal tos nichikoki:sa <Comment desc="Aparentemente en Tepetzintla chikoki:sa significa simplemente 'salir'."/> nimose:wia tsokotsi:n. <Sync time="1608.021"/> Tos yi nimo..., nimotlapaya:nilí:, nimotixilí:. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1612.638" endTime="1617.564"> <Sync time="1612.638"/> <Who nb="1"/> Simi b'alka:n o:tikimtimaya. <Who nb="2"/> Ahá. b'alka:n ohkó:n kinekih motimaskeh. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1617.564" endTime="1621.198"> <Sync time="1617.564"/> <Who nb="1"/> Pe[ro] no:n xa: ye:n tle:n kachi ya wehka:wih. <Who nb="2"/> Ah, ye:n tle:n yo:..., yo:wehka:h </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1621.198" endTime="1621.614"> <Sync time="1621.198"/> Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1621.614" endTime="1649.307"> <Sync time="1621.614"/> N tle:n ya wehka:h, a:xka:n tikita yi ichpo:chmeh tikita ke:me:n n i:chpo:chwa:n, <Sync time="1625.379"/> ne: n Mateo tle:n tlamiktí: no:n ke:n ichpokameh, nochi ne:n o:nikimitak ok nochi kalihtik. Mm. <Sync time="1633.008"/> *Por eso** tle:n *enfermera** kihtó: *como** yeh no: o:timomachteh. <Sync time="1636.071"/> Pos a:mo tle:n okachi nikilwí: *como** n.... <Sync time="1638.647"/> Ne:chilwiah max kilwa:ni ma nimitspahpa:k, mal keh hko:n mitsilwihtok. Tla: neh, a:mo tle:n nikilwí:. <Sync time="1643.304"/> Kehtó: no: ke:nihki o:nimomachtih. Nikilwí:, "A:mo xa: sawil ohkó:n mal ke:nihki "yeh a:kin ne:chmachtihtok." </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1649.307" endTime="1654.65"> <Sync time="1649.307"/> <Who nb="1"/> Pe[ro] no:n xa: ihki nantla:kateh ninkiwa:li:kah no:no:n .... <Who nb="2"/> Xa:mo ihki ohkó:n </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1654.65" endTime="1686.14"> <Sync time="1654.65"/> Wa:n ke:man ohko:no:n o:nikitak. <Sync time="1656.991"/> Mati n ihb'a:k xa:mo ompia neh, <Sync time="1659.762"/> *doce años** wa:n hko:n nikilwia nona:nah wa:n nota:tah. <Sync time="1663.618"/> O:ne:chmakakeh se: ihkini:n kakawatl, ne:n n istli ma nikiltiki kehtowah n tla: nikiltiki noa:xka. <Sync time="1669.404"/> Wa:n tla:mo nikiltiki n tos a:mo noa:xka. Wa:n o:ne:chmakakeh ihkin o:nikoni:k ke:meh b'ali a:tl. <Sync time="1675.198"/> Wa:n tos kehtowa kil <Comment desc="Significa kil 'ahí'."/> , wa:n ohkó:n nikte:ilwia mal tle:no:n ne:chmakas xa: a:xka:n nimikis. <Sync time="1680.532"/> San wi:witska nona:nah wa:n nota:tah. A:mo tle:no:n. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1686.14" endTime="1690.035"> <Sync time="1686.14"/> Wa:n no:no:n neh nikaki kilwia mixiwka:yo:tl. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1690.035" endTime="1701.124"> <Sync time="1690.035"/> Pos ya yehwa:tl no:no:n tla: timotlahilteh kil tipohposa:wis. <Sync time="1694.375"/> Wa:n no:no:n, *como** o:nikoni:k a..., por *eso** a:mo ke:n n'mati n a:xka:n a:mo nipohposa:wi ya nilamatsi:n. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1701.124" endTime="1704.699"> <Sync time="1701.124"/> <Who nb="1"/> ¿A:mo o:mitstlahiltih? <Who nb="2"/> A:mo. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1704.699" endTime="1717.016"> <Sync time="1704.699"/> Wa:n no:no:n ke:men o:tikitak tla: ma 'tla:lika:n ke:meh .... <Sync time="1710.675"/> Nehwa:tl, *como** neh a:mo nikimi:xmati, <Sync time="1713.548"/> tla: nimitsno:tsas ke:meh xitlachihchi:wa ¿ma:x tiwilis? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1717.016" endTime="1735.277"> <Sync time="1717.016"/> A neh a:mo nimokal[ak]í: keh no:no:n niman kehtowa na:na:wal neh a:mo n'niki. <Sync time="1721.395"/> *Por eso** neh nikilwa:ya nene:n a:kin o:katka, nikillia, <Sync time="1724.209"/> "A n teh titlachihchi:wa tikita mitspantiah tina:wal, neh para neh ne:chtikiti:skeh. Neh a:mo. <Sync time="1729.036"/> Kehtowah, "¿Tiwili?" Nikilia, "Ma:s niwilis pero a:mo nikniki, ma ma:s *hasta** ohkó:n ma nemika:n. A:mo nikniki n tlachihchi:was". </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1735.277" endTime="1736.982"> <Sync time="1735.277"/> *O** ma t'tla:lika:n tikahxilia. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1736.982" endTime="1741.591"> <Sync time="1736.982"/> Uh, ke:mah pero neh a:mo ne:chpa:ktia. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1741.591" endTime="1752.006"> <Sync time="1741.591"/> ¿Wa:n tla: ke:meh a:kin o:tikitak o:ahsik mokalihtik wa:n <Sync time="1747.167"/> simi molweh ni: i:kone:h, max sa:ihki tikakili:s. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1752.006" endTime="1757.17"> <Sync time="1752.006"/> Me..., *[co]mo** n a:xka:n *como** akmo ohkó:n motlachihchi:wiah. <Sync time="1754.803"/> N a:xka:n akmo mi:xmati no:no:n. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1757.17" endTime="1760.34"> <Sync time="1757.17"/> Pe[ro] ma t'tla:li:ka:n ke:meh ya wehka:h n o:katka. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1760.34" endTime="1767.612"> <Sync time="1760.34"/> Pero ya wehka:h *como** n ohkó:n o:katka como neh a:mo n'niki n tos n yehwa:tl o:kilwa:yah ye:n kitla:li:ti:h. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1767.612" endTime="1769.567"> <Sync time="1767.612"/> <Who nb="1"/> ¿Yeh mitschi:wilí:? <Who nb="2"/> Ah, yehwa:tl. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1769.567" endTime="1779.645"> <Sync time="1769.567"/> "Neh a:mo nikniki". Nikilí:, "Teh xtlichi:wa <Comment desc="Aparentemente usa tli- en lugar de tla-"/> tla: tikniki neh a:mo". <Sync time="1773.78"/> Ne:chpa:kit[a] tos ye:n, yo:n ohkó:n kitla:li:ti:h. Mm. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1779.645" endTime="1795.992"> <Sync time="1779.645"/> Wa:n no:no:n, tla: o:tikimitaya mokokoxka:wa:n, <Sync time="1787.167"/> n tla: ke:man o:minib'iloh i:kone:w *o** ke:meh ohkó:n yakin tla:katiw. <Comment desc="El verbo es tla:kati pero en lugar de tla:katitiw se usa simplemente tla:katiw, agregando -tiw directamente a la raíz sustantival."/> <Sync time="1792.802"/> Wa:n o:mokokoh. ¿O:tikimpahta:ya? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1795.992" endTime="1799.024"> <Sync time="1795.992"/> A, no:n nikimpahtia. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1799.024" endTime="1804.414"> <Sync time="1799.024"/> Tla: ma t'tlali:ka:n ke:meh, tlatlasi tle:no:n t'chiwili:s. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1804.414" endTime="1816.949"> <Sync time="1804.414"/> Pos tla: molweh n tlatlasi pos n tla: a:mo wili tlatolowa pos se:kitoskapachowa wa:n tla:mo se:kiwi:ka. <Sync time="1810.675"/> i:na:k n tlapahta:ni. <Sync time="1813.303"/> O:nikm..., ni..., nikimihmila:was yeh no:n. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1816.949" endTime="1823.607"> <Sync time="1816.949"/> <Who nb="1"/> Wa:n tla: keh. <Who nb="2"/> O:mole:chehwiah *o** tle:n i:no:n kipí: pos nik..., tikimpahtiah. b'altiah. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1823.607" endTime="1826.361"> <Sync time="1823.607"/> ¿Wa:n no:n mole:chehwí: tle:no:n ninkinchi:wilí:? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1826.361" endTime="1830.998"> <Sync time="1826.361"/> Mole:chehwiah pos se: pos se:kitlahtlalpilia. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1830.998" endTime="1832.714"> <Sync time="1830.998"/> ¿Tle:no:n ninkintla:liliah? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1832.714" endTime="1847.123"> <Sync time="1832.714"/> Pos, ne:n, <Sync time="1834.522"/> xi:tomatl, *carbonato, manteca** wa:n ahse:tehxiwitl i:k se:kitla:lilia nika:n pos san chi:chikitsi:n a:mo *hasta** nilmiak. <Sync time="1841.484"/> Ahá, 'ki:xtilia n toto:nki kixiti:nilí: akmo. N tos b'altia. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1847.123" endTime="1851.225"> <Sync time="1847.123"/> ¿Wa:n ke:nihki nikmatis ni:k tla: yo:kiki:xtileh ke:nihki mochi:wa xiwitl? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1851.225" endTime="1856.258"> <Sync time="1851.225"/> Pos nochi keh ib'si. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1856.258" endTime="1858.477"> <Sync time="1856.258"/> ¿Wa:n tla: a:mo i:pah n kone:tl? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1858.477" endTime="1861.649"> <Sync time="1858.477"/> Pos no: a:mo b'altia. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk2" startTime="1861.649" endTime="1871.593"> <Sync time="1861.649"/> <Who nb="1"/> Wa:n tla: o:b'a:pankalak ke:nihki ninkichi:wah. <Who nb="2"/> Pos ya kipawitso:ltililia#. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1871.593" endTime="1874.312"> <Sync time="1871.593"/> ¿Ke:nihki ninkipawitso:ltiah? </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1874.312" endTime="1883.167"> <Sync time="1874.312"/> Pos se:kiki:x..., ki..., se:kichichi:nilia ke:meh nika:n tikmachi:li:s. <Sync time="1878.53"/> Tos tla: yo:powits pe:wtiki:sa *hasta** mahkotla:xtok. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1883.167" endTime="1888.676"> <Sync time="1883.167"/> ¿Wa:n no:n tla: x'tla:li ke:meh a:mo nikahxilí: ke:nihki n'matis tla: o:b'a:pankalak? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1888.676" endTime="1896.99"> <Sync time="1888.676"/> Win <Comment desc="No está segudo el significado de "win" en este contexto."/> tla:mo tikmati pos a:mo t'matis, wa:n nini:n tla: no: ya t'mati pos t'machi:li:s. <Sync time="1893.502"/> Pankalaktok *hasta** b'a:tikochtik n kone:tl. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1896.99" endTime="1900.231"> <Sync time="1896.99"/> ¿A:mo tle:no:n nikitili:s keh nimis? <Comment desc="El verbo es nimi, 'ir al baño'."/> </Turn> <Turn speaker="spk1 spk2" startTime="1900.231" endTime="1906.81"> <Sync time="1900.231"/> <Who nb="1"/> Ah, pos no: *igual** no:ihki para nimis *hasta** ka:mpa neh <Comment desc="Es adverbio que indica 'allí{."/> xo:pia:wak n paxia:lowa. Ahá. <Who nb="2"/> Tlamantik. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1906.81" endTime="1911.209"> <Sync time="1906.81"/> *Hasta** keh nikwili:wtok n tikitas. Mm. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1911.209" endTime="1917.78"> <Sync time="1911.209"/> <Who nb="1"/> ¿Ah, xkinkokowa, max cho:kah? <Who nb="2"/> Ke:mah, pe:wa sa: cho:katikateh </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1917.78" endTime="1920.304"> <Sync time="1917.78"/> ¿Wa:n tla: yo:kpanki:xtilihkeh ya b'ali n pe:wa nimi? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1920.304" endTime="1923.93"> <Sync time="1920.304"/> B'ali n pe:wa nimi oksipa. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1923.93" endTime="1934.701"> <Sync time="1923.93"/> ¿Wa:n ompa no:no:n ohkó:n wa:n tla: o:ahsik se: chika:wak siwa:tl *o** chika:wak tla:katl o:monib'iloh max, max tikisilí:? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1934.701" endTime="1952.44"> <Sync time="1934.701"/> Niksilí: n tle:n a:mo *tanto** molweh n mokokowa. Wa:n tla:mo tla: pos a:mo nikniki *porque** niman kehtowa n *doctor** n tla: molweh n, <Sync time="1941.47"/> o:mokokohkeh wa:n tikolinili:s a:xka:n tla: kachi san o:tkehtlakoh *mejor** niman, <Sync time="1946.036"/> ma n nawati ma yawi i:na:k, i:na:wak *doctor**. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1952.44" endTime="1959.823"> <Sync time="1952.44"/> ¿Max tikimpia mokokoxka:wa:n tle:n o:tikimb'altilih san ohkó:n san tikimila:w? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1959.823" endTime="1963.097"> <Sync time="1959.823"/> No:, no: kateh. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1963.097" endTime="1972.556"> <Sync time="1963.097"/> <Who nb="1"/> ¿Xo:mitstlaxtla:wa:yah? <Who nb="2"/> Ah, a:mo mal ye:n *cobra:rohtos** ma n tla:mo m..., *por eso** n ke:n nikehtowa ma n tla:mo mila:k o:ye:kse:w. Wa:n neh no: ma n tla:nto tomi:n. Neh a:mo. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1972.556" endTime="1978.025"> <Sync time="1972.556"/> <Who nb="1"/> A:mo ke:man o:.... <Who nb="2"/> Neh a:mo ke:man nik..., nikincobra:roh. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1978.025" endTime="1984.853"> <Sync time="1978.025"/> ¿Wa:n ompa ke:n kachi keh o:... [o:]tichika:wtah tle:no:n kachi o:tikchi:wtah? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1984.853" endTime="1990.608"> <Sync time="1984.853"/> Sayeh no:no:n nik..., nika:n tle:n ke:me:n nikehtohtok. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1990.608" endTime="1994.772"> <Sync time="1990.608"/> ¿Wa:n ke:ski:n mopilwa:n o:tikimpix? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1994.772" endTime="1995.981"> <Sync time="1994.772"/> Ah, neh miakeh. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1995.981" endTime="1996.468"> <Sync time="1995.981"/> Miak. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1996.468" endTime="2000.134"> <Sync time="1996.468"/> Neh miakeh. N tla: nikehto:s san te:pina:wteh. </Turn> <Turn speaker="spk1 spk2" startTime="2000.134" endTime="2002.948"> <Sync time="2000.134"/> <Who nb="1"/> Pos <Who nb="2"/> Neh niki xine:chno:no:tsa n niki nikakis. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2002.948" endTime="2044.888"> <Sync time="2002.948"/> Pos *nueve**. <Sync time="2004.691"/> Tle:n mila:k ne:n nimitsilwi:s ne:n kateh *siete**. <Sync time="2008.753"/> *Siete** wa:n o:me k..., o:me k..., san o:..., se: no..., se: nochpokakone:h san o:mohmoka:tsahtsitiwits san i:pan se: *rato** no: o:pe:htiki:s n cho:ka. <Sync time="2018.443"/> Wa:n ya tlayowa yo:no:nohtitiki:s. Wa:n oksipa oksé: nokone:h. <Sync time="2023.991"/> Ya ye:n nikehtohtok ma:s oki..., oko..., oksipa ok o:yah, o:yahka n ka:nino:n ok o:te:chna:walwi:toh. <Sync time="2030.074"/> Te:chka:wili:to i:tich n tlakoyoktl n ahko..., o:miktiki:s n te:lpokatl, Ahá. <Sync time="2036.415"/> O:mikkeh o:me:n ya wehwe:yi:n se: *siete años** wa:n se: *cinco años** wa:n *siete** kateh. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2044.888" endTime="2051.574"> <Sync time="2044.888"/> ¿Wa:n ke:no:no:n o:tikimpix chiko:me mopilwa:n ke:nihki n o:tikiwehwe:yaltihtah. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2051.574" endTime="2079.457"> <Sync time="2051.574"/> Pos ohkó:n nikin..., tikin..., nikintikipanowa, no:n, <Sync time="2055.263"/> n ohkó:n nin..., nintah n o:wehka:waya pos tla:wa:na pos. <Sync time="2058.671"/> Motikiti pos, mm, *por eso** neh nimokahka:wa nite:tlapa:kí: para ikni..., timotikipanowah. <Sync time="2063.407"/> I:k nipanowa n ohkó:n ne:chtlaxtla:wiah ya kita nitlapa:ka pos, <Sync time="2067.299"/> Ne:chma:makah n ohkó:n yo:pe:wkeh wi:tseh n *maestros** ne:chmakah n tilmahmeh. <Sync time="2072.431"/> Nitlapa:ka nikye:kita ne:chtlaxtla:wiah pos i:k tipanowah nikintlamaka nopil[wa:n]. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2079.457" endTime="2080.805"> <Sync time="2079.457"/> ¿Wa:n ompa ...? </Turn> <Turn speaker="spk1 spk2" startTime="2080.805" endTime="2083.393"> <Sync time="2080.805"/> <Who nb="1"/> ¿Xo:ninkimb'a:te:kihkeh? <Who nb="2"/> Nompa. Ke:mah. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2083.393" endTime="2105.915"> <Sync time="2083.393"/> [O:]tikimb'a:te:kihkeh nochi. <Sync time="2086.516"/> Wa:n ompa kachi, kachi tos ya. Yo:n.... <Sync time="2091.569"/> Nikita kachi ya chika:wtiw n a:kin ne:ch..., n i:wa:n nietok, tos ya neh o:pe:h nimokalakí: i:ka tlapowal <Comment desc="Aquí tlapowal significa 'mes'."/> nitlapa:ka nite:tlapa:kia <Sync time="2098.853"/> N'ye:kita tlami n tlapowal yompakah notlaxtla:wi:l. <Sync time="2101.892"/> Ahá, ye:no:n ohkó:n i:k o:nipano:tah. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2105.915" endTime="2108.554"> <Sync time="2105.915"/> ¿Wa:n ke:xkich n o:tiktla:nia se: tlapowal? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2108.554" endTime="2129.455"> <Sync time="2108.554"/> Pos tlahmah *doscientos o ciento cincuenta**. <Sync time="2112.874"/> Kachi, kachi *doscientos**, tos no:no:n ohkó:n o:tlehkotah. <Sync time="2116.758"/> *Tienda** o:nitlapa:kaya nompa yeh a:mo o:n'nichikoh tomi:n ye:n ompa san, <Sync time="2120.703"/> n o:kinamakayah tilmahmeh san ne:chte:tikiwiah i:tilmah nochpakah san, san ohkó:n yehwa:tl n i:k ne:chtlaxtla:wiah ompa <Sync time="2127.173"/> *kiconta:rowah** notlaxtla:wi:l. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk2" startTime="2129.455" endTime="2133.451"> <Sync time="2129.455"/> <Who nb="1"/> Tos nompa. O:titlab'ala:nihkeh i:ka ne:ne:n, <Who nb="2"/> A:mo. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2133.451" endTime="2151.922"> <Sync time="2133.451"/> i:ka ne:ne:n *político** como yeh a:mo o:tlatla:n. <Sync time="2136.482"/> Tos o:b'ala:n, kehtowa n doña Lupe, kehtowa ma nib'a *nomierda**. Akmo ne:chmakas tikitl. <Sync time="2141.773"/> Tos o:nitsi:nki:s o:pe:h n tlapa:kia n Maricela yompa no:n, <Sync time="2145.331"/> ompa n o:pe:h ne:chmaka no: ya *doscientos**. Tos yo:pe:h ya niktla:ni, ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="2151.922" endTime="2159.523"> <Sync time="2151.922"/> <Who nb="1"/> Tla: ohkó:n o:titlpano:tah. <Who nb="2"/> Tom..., tompa o:nikahsito a mila:k ihb'a:k no:no:n to:nal o:nikehtoh nikinkowas nopitsowa:n niman o:me: </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2159.523" endTime="2164.219"> <Sync time="2159.523"/> Tos *hasta horita** nikyo:li:tihtikah no: ye:n i:k nimotikipanohtok, ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="2164.219" endTime="2169.593"> <Sync time="2164.219"/> <Who nb="1"/> A:xa:n tikimpixtok. <Who nb="2"/> A:xka:n nikimpí: *como** ma:s o:poliw n a:kin o:katka pos *como** akmo o:tikitia, o:mopostik. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2169.593" endTime="2178.958"> <Sync time="2169.593"/> O:kichi:h *quince años** no: o:mopostik ak..., sahkó:n neh no:n nitiki..., nitikiti, ahá. <Sync time="2175.231"/> N te:mowa no: tlake:wal *siempre** nitikiti. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2178.958" endTime="2184.675"> <Sync time="2178.958"/> ¿Wa:n mopilwa:n ke:n, no: miakeh o:tikimpix a:mo tle:n o:mitsmakak tomi:n mitstikipano:s? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2184.675" endTime="2196.556"> <Sync time="2184.675"/> Pos a:mo ma n kehto kipiah i:misiwa:w wa:n wehka n kateh mal ka:ni:n nib'i:li:s xa: *hasta** ihb'a:k tla: kilna:miki wi:tseh. <Sync time="2190.352"/> *Hasta** se: xiwitl kichi:wah n ehkoh, ihb'a:k tla: no: ne:chwa:ntiah kanah ke:xkich. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="2196.556" endTime="2201.845"> <Sync time="2196.556"/> <Who nb="1"/> ¿Tla: ohkó:n a:xka:n moi:xkoya:n timotikipanohtok? <Who nb="2"/> Ah, noi:xkoyá:n. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2201.845" endTime="2211.527"> <Sync time="2201.845"/> ¿Wa:n tle:no:n kachi tikilna:miki kimeh <Comment desc="Aparentemente, es forma alternative de ke:meh"/> <Sync time="2206.105"/> tipe:meh n tle:n te:chyawalohtokeh max kipiah i:nto:ka:yo? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2211.527" endTime="2226.745"> <Sync time="2211.527"/> Pos ye:n nika:n ne:n n Chib'na:w..., Chib'na:wmasa:tl. <Sync time="2215.966"/> B'a:xo:chitipe:tl ne:n I:xista:ko a:xka:n ne:ni:n, <Sync time="2220.286"/> nika:n Tipe:siw, B'ohkalko ye:n no:n nikmate. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2226.745" endTime="2234.287"> <Sync time="2226.745"/> ¿Wa:n i:tich no:no:n nochi:n tipe:meh i:tich sehse: tipe:tl max tle:no:n katki tle:no:n kipí:? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2234.287" endTime="2239.499"> <Sync time="2234.287"/> Ke:mah, pos ye ompa ne:n niyoweh kitla:li:ti:weh n *ofrenda**. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2239.499" endTime="2241.868"> <Sync time="2239.499"/> Tle:n ye:n tipe:tl kitla:kachi:wayah. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2241.868" endTime="2253.698"> <Sync time="2241.868"/> Pos i:tich nika:n ne: ni:n kilwiah i:..., I:xista:ko, neh chib'na:wtl wa:n nika:n n Kwa:xo:chitipe:tl. <Sync time="2247.397"/> Wa:n nika:n ne:n Tipe:siw wa:n B'ohkalko ye:no:no:n kitla:liliah *ofrenda**. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2253.698" endTime="2257.713"> <Sync time="2253.698"/> ¿Wa:n tle:n yeh ke:meh kachi simi o:kitla:kachi:wayah san se:? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2257.713" endTime="2273.497"> <Sync time="2257.713"/> Pos kehtowa ya wehka:w kachi neh kachi nowia:n o:kitla:kachi:wayah, kitla:kachi:waya ne:n nika:n tis..., <Sync time="2262.884"/> katki tisa:ntoh nika:n tipe:ixko. <Sync time="2266.185"/> A:xka:n ni:n o:nikitaya no: kit..., n o:kitla:lih, 'tla:lila:ya sa na:w..., sa na:wka:n panowah s..., kitlaka:wiah. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="2273.497" endTime="2279.493"> <Sync time="2273.497"/> <Who nb="1"/> ¿Wa:n no:no:n max ok kisinchi:wa mochi:wa n a:xka:n, max? <Who nb="2"/> Ah, n a:xka:n nikita akmo </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2279.493" endTime="2284.197"> <Sync time="2279.493"/> xa: nah a:mo mochika:wah n a:kin o:mochika:wayah. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk2" startTime="2284.197" endTime="2289.995"> <Sync time="2284.197"/> <Who nb="1"/> ¿O:a:kihkeh n o:kichi:wayah? Tea:chka:tl. <Who nb="2"/> Pos a..., a..., akmo ma tea:chka:meh akmo, </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2289.995" endTime="2334.889"> <Sync time="2289.995"/> akmo o:kinikeh no:n, n o:mokalakihkeh ke:me:n o:kalak ne:n, <Sync time="2294.573"/> Imelda a:xka:n n Tlam..., *Tlamanquero** a:xka:n ne:n, <Sync time="2298.685"/> n Severo nikmati akmo o:mokalakih sa: o:mokalakihkeh sa: oksiki neh, <Sync time="2302.815"/> *tocomprades** no: o:monichikohkeh keh na:wi tla:katl ne:n 'nimati o:monichikohkeh n Cisco Rubio wa:n <Sync time="2308.959"/> Miguel Oropeza a:xka:n mota:tah, a:xka:n n'mati te:wa:n ne:ka:n n *tocompadre.** <Sync time="2313.964"/> Keh ma:b'i:l tla:katl a:xka:n nene:n, Bravo kalb'a:k <Comment desc="Es la parte superior en una comunidad donde terminan las casas"/> tla:katsi:n o:katka. <Sync time="2318.383"/> Yehwa:n n'mati no:nkeh n o:kitatoh n ihb'a:k *okfuerzahwi:toh.** <Sync time="2322.286"/> Sa: a:kin yi ne:si n o:motla:tla:lihkeh para kinekih ok ma, <Sync time="2325.635"/> ma motlaka:wi n tipe:tl para ma tlamochi:wa *porque** neh yo:..., *casi** keh wili:ka nochi tlapoliwtiw. <Sync time="2330.97"/> Akmo *igual** n tlaki:sa. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2334.889" endTime="2337.932"> <Sync time="2334.889"/> ¿Tla: ohkó:n n o:monichikohkeh keh, </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="2337.932" endTime="2343.104"> <Sync time="2337.932"/> <Who nb="1"/> sa: nochi ma ikni:meh n o:mosintilihkeh? <Who nb="2"/> Sa: ohkó:n. Sa: a:kin n omo..., n o:molwihkeh. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2343.104" endTime="2349.623"> <Sync time="2343.104"/> O:moyo:lchika:wkeh n tos yo:kite:mohkeh n a:kin ma kichi:wa n, <Sync time="2346.908"/> ma kichi:wa no:no:n *ofrenda.** </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2349.623" endTime="2353.507"> <Sync time="2349.623"/> Pero no: b'altsi:n nehwa:tl b'altsi:n nikita ok nikye:kaki, </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="2353.507" endTime="2358.71"> <Sync time="2353.507"/> <Who nb="1"/> Ayamo. <Who nb="2"/> Ok no: b'altsi:n o:kichi:wayah no: *bueno** n ohkó:n motla:liah n teo:tlaktika. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2358.71" endTime="2397.967"> <Sync time="2358.71"/> Mm, *como** n tle:n *antiguos** o:ki..., o:kimatiah kichihchi:wah tamal kiwi:kah i:ka ihkinchi:n tanahkone:tl. <Sync time="2364.762"/> Wa:n nini:n tle:n nikilwihtok n a:kin o:kilwihkeh. <Sync time="2367.758"/> Pos se:kehtó: para ahsis *mejor** x'chihchi:wa miak n tlaxkal. <Sync time="2371.376"/> Ma yawi se: chikiwitl para ahsis ma kixi:ni:ka:n kiyeko:skeh ne:ni:n *compadres.** <Sync time="2376.35"/> Ma n ihkinchi:n tanahtl san tlapowal, san *doce tamal**. <Sync time="2379.532"/> No:n *hasta** a:mo kimahsis. <Sync time="2381.596"/> Tos o:ne:chtikita:ya t'chihchi:wah n tlaxkal se: chikiwitl tikwi:kah. <Comment desc="Aquí no se escucha b' por kw"/> <Sync time="2385.531"/> Wa:n o:me *refresco.** <Sync time="2387.255"/> Wa:n kintla:liah o:me:n kilwiah *padrinos.** <Sync time="2390.227"/> Ye:n ohkó:n motla:liah *o hasta** ne:n n *Cura** o:ya:ya. <Sync time="2394.706"/> Ah, n'mati teh *hasta** no: te:wa:n o:tiyahka i:tich n tipe:tl. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="2397.967" endTime="2402.696"> <Sync time="2397.967"/> <Who nb="1"/> Neh a:mo ke:man o:niah. I I:ka no:n nimitstla:tlahto:la:na xne:chno:no:tsa. <Who nb="2"/> A:mo. Ah </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2402.696" endTime="2409.802"> <Sync time="2402.696"/> Ma ohko:no:n neh o:..., *bueno** mota:tah kimate te:wa:n o:ya:ya. <Sync time="2407.265"/> Yehwa:n nonkeh o:moyo:lchika:wkeh. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="2409.802" endTime="2415.672"> <Sync time="2409.802"/> <Who nb="1"/> Kon..., *como** ya chika:wak nik.... <Who nb="2"/> Ke:mah ya chika:wakeh. Pos yehwa:n ohkó:n o:..., n o:kinimilihkeh ohkó:n. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2415.672" endTime="2424.366"> <Sync time="2415.672"/> Monichikowah n tla: yo:tlaka:wato, ya monichikowah ne:ne:n *compadres** ya mo.... <Sync time="2420.165"/> Te:mowah n tlatsotson, ok mehto:tiah. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="2424.366" endTime="2427.944"> <Sync time="2424.366"/> <Who nb="1"/> B'altsi:n mochi:wa. <Who nb="2"/> Nikita pe:wah tlahto:lowah n *padrino**. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2427.944" endTime="2438.228"> <Sync time="2427.944"/> Tlahtowa ne:ne:n kilwiah *fiador**. <Sync time="2430.342"/> Wa:n *padrinos** wa:n a:xka:n siwa:meh no:ihki nawi:n titlana:nkiliah. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2438.228" endTime="2444.431"> <Sync time="2438.228"/> B'altsi:n nikaki n tine:chno:no:tsa niktlahto:ltia no..., notah, a:mo kineki n kachi ne:chilwi:s. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2444.431" endTime="2460.532"> <Sync time="2444.431"/> Ah, hehe, ma *hasta** o:te:chxihxi:nilihkah a:matl ihki:ntsitsi:n nochi ompa ne:stokeh n tle:n o:..., <Sync time="2450.269"/> tle:n ke:meh tlate:ma:ktiah n i:tich ne:n n tipe:tl. <Sync time="2453.697"/> Ke:meh tlate:ma:ktihtok n *fiador** ihki ne:stok ne:n n tlapialmeh kin..., kinte:ma:ktihtok. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2460.532" endTime="2463.496"> <Sync time="2460.532"/> ¿Wa:n no:no:n tle:no:n kachi o:kiwi:kayah? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2463.496" endTime="2470.63"> <Sync time="2463.496"/> X[a:]mo po:yohmeh m wa:n kopal, wa:n *cera** nochi ye:n tle:n ihista:k. <Sync time="2467.578"/> Tle:n wehwe:yi *cera**. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2470.63" endTime="2471.898"> <Sync time="2470.63"/> O:kime:mehta:ya </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2471.898" endTime="2491.451"> <Sync time="2471.898"/> Mox a:mo wili:ka. <Sync time="2473.535"/> Ha, nika:n *tocompadrehtsi:n** ke:mah o:kimat. <Sync time="2476.162"/> N'mati *hasta** no: te..., x'mo *hasta** te:wa:n o:tiyahka n tehwa:ts. <Sync time="2482.472"/> Neh ohko:no:n n o:..., n o:mochi:waya n tlal..., tlalna:miktl. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2491.451" endTime="2494.206"> <Sync time="2491.451"/> B'altsi:n ¿wa:n no:no:n o:mochi:waya? </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="2494.206" endTime="2500.63"> <Sync time="2494.206"/> <Who nb="1"/> ¿Mochihchi:waya tlaxkal max n o:kino:tsayah siwa:meh? <Who nb="2"/> A:mo, san nehwa:tl nikte:mowa notlake:wal *como** n tehwa:n te.... </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2500.63" endTime="2514.631"> <Sync time="2500.63"/> Tehwa:n *te:chtoca:rowa como** yehwa:tl ne:n n kilwiah *fiador** ne:ne:n, <Sync time="2504.51"/> tlaka:wtinemi n tos neh nikchihchi:wa n tamal. N'te:mowa se: notlake:wal n'chihchi:wa n tamal se: chikiwitl. <Sync time="2509.503"/> N kowa n nakatl neh *siete kilos** para ahsi. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="2514.631" endTime="2520.219"> <Sync time="2514.631"/> <Who nb="1"/> Tla: ohkó:n miak n o:ninkichihchi:wayah. <Who nb="2"/> Miak n tos n tsi:n..., ihb'a:k n mati ya i:k ma:kwi:l *vuelta** nikilwia. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2520.219" endTime="2536.412"> <Sync time="2520.219"/> Nikilwia, "Ay timokalakia wa:n tikita akmo tikpia tomi:n ma:s nochi ne:n nitlakowa mal, ke:ma:n wehka yowi ne:n nintlakoyowia i:ka nakatl. Patioh. <Sync time="2528.969"/> Pos kehtowa sa: ihki ma ye:n ne:chilwihtokeh ke: a:mo wili:ka tichihchi:waskeh. Pos ohkó:n tikwi:kah n tlab'al. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2536.412" endTime="2539.761"> <Sync time="2536.412"/> ¿Tla: ohkó:n yeh n o:tlana:nkila:ya o:mo i:se:l n o:kichi:waya? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2539.761" endTime="2549.435"> <Sync time="2539.761"/> A:mo wili:ka nioh nitlachtoka. <Sync time="2542.448"/> N tla: yo:tlab'ahkeh ne:n tla: ya tlane:si neh.... <Sync time="2545.194"/> Almasa:lowah n kilwiah. N tos nitlachtoka. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2549.435" endTime="2552.086"> <Sync time="2549.435"/> ¿Wa:n no:no:n titlachtoka ke:n ki:sasniki? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2552.086" endTime="2559.37"> <Sync time="2552.086"/> Pos, hehe, nitlachtoka wa:n ompa n tlahtlatsostsonah, no: nimehto:tia ma:s nipina:wi. Hehe. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="2559.37" endTime="2566.258"> <Sync time="2559.37"/> <Who nb="1"/> ¿Wa:n xmiakeh n o:monichikowa:yah? <Who nb="2"/> Ah, miak. Ke:mah monichikowah n tle:n tlahtlapale:wiah n, kite:mo..., *mokohko:brarowah** i:ka n tomi:n. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2566.258" endTime="2578.277"> <Sync time="2566.258"/> N tle:n i:k tlakowah i:ka kopal. <Sync time="2568.12"/> *Como** a:mo tlapalewí: tikiyoh. San yehwa:n mo..., *mocobrarowah** n a:kin *moaha:nima:rowah**. <Sync time="2574.659"/> Tos wili:ka no:, no: monichikowah miakeh yoweh. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2578.277" endTime="2580.16"> <Sync time="2578.277"/> ¿Xno: nochti:n o:tlate:makayah? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2580.16" endTime="2586.707"> <Sync time="2580.16"/> $Wi:n max a:mo san tlapowal ke: *hasta** nochi n, <Sync time="2582.764"/> siki n tle:n kinikih, siki n tle:n a:mo kinekih, pos a:mo. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="2586.707" endTime="2595.362"> <Sync time="2586.707"/> <Who nb="1"/> Wa:n no:n o:kichi:wayah sehse:xiwtika *o** .... <Who nb="2"/> Se: xiwtika, </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2595.362" endTime="2616.188"> <Sync time="2595.362"/> se: xiwtika, a:xka:n ke:meh no: mikis *sta horita**. <Sync time="2599.155"/> N ok o:kichi:w o:tlanawatih kite:ilwia ni:k san ye:n a:xka:n o:name:chkakilia <Comment desc="Se escucha como -kilia pero hubiera dicho -kilih"/> <Sync time="2603.487"/> Pero n oksé: xiwto:nal a:mo n'mati n tla: ok niwilis *porque** n'machilia ni:k ihki akmo wili nikxi:kó: nioh. Ninihnimi. <Sync time="2610.428"/> Tos mila:k san wa:lse:xiwtik akmo, akmo o:mochi:h. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2616.188" endTime="2623.907"> <Sync time="2616.188"/> ¿Wa:n no:no:n oksé: tipe:tl tle:n, ka:ni:no:n keh tia:tli:tokeh max katki ka:n ki:sa a:tli? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2623.907" endTime="2631.72"> <Sync time="2623.907"/> Pos ompa nika:n *pila** ompa, ompa n o:wa:le:w tle:n tikoni:tokeh n, n a:xka:n ehkotok n tocha:n. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2631.72" endTime="2637.096"> <Sync time="2631.72"/> ¿Wa:n ke:nihki n o:kimatkeh ni:k kixi:ko:s te:cha:tli:ltihtos nochipa n to:nal. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2637.096" endTime="2640.405"> <Sync time="2637.096"/> Pos n o:katka o:kichihchi:wkah ne:ni:n *pila**. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2640.405" endTime="2656.083"> <Sync time="2640.405"/> Nikmati *porque** nokni:w katka n o:kichihchi:h wa:n ompa xa:mo mila:k b'ali *o:kiye:kconekta:ron** wa:ki. <Sync time="2645.965"/> Kachi, kachi o:pe:wkeh n kichb'ah n kehtowah n tos ihb'a:k kachi yo:kit..., no:n ke:mah yo:.... <Sync time="2650.483"/> Kachi yo:pe:h ya, ya ehko b'ali, ihb'a:k n o:pe:wkeh ya kitla:liah n *tubos**. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="2656.083" endTime="2662.582"> <Sync time="2656.083"/> <Who nb="1"/> ¿Wa:n ke:nihki no: o:kimomati:ltihkeh *o** ...? <Who nb="2"/> Pos ma *como** nompa a:mo ke:man wa:ki nika:n ne:ni:n. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2662.582" endTime="2668.051"> <Sync time="2662.582"/> Ka:ni:n wa:lahtok a:mo ke:man wa:ki nochipa n katki *por eso** ompa o:ka:natoh. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2668.051" endTime="2670.996"> <Sync time="2668.051"/> ¿Wa:n xo:kitla:kachi:hkeh *o** sawil o:tlachb'akeh? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2670.996" endTime="2675.276"> <Sync time="2670.996"/> Xmo wili:ka kehtowah o:ki..., o:kitlato:kihkeh. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="2675.276" endTime="2682.144"> <Sync time="2675.276"/> <Who nb="1"/> I:ka no:n kixi:kohtok, A:xka:n nochipa n te:cha:tliltí:. <Who nb="2"/> A ke:mah. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="2682.144" endTime="2686.325"> <Sync time="2682.144"/> <Who nb="1"/> Mela:k a:mo ke:man wa:ki. <Who nb="2"/> A:mo ke:man wa:ki nompa. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2686.325" endTime="2696.066"> <Sync time="2686.325"/> Wa:n no:n o:kehko:ltihkeh ompa ya tokalihtik ma ..., ke:nihki no: max o:monichikonkeh xmiakeh. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2696.066" endTime="2719.46"> <Sync time="2696.066"/> Pos o:ya:yah ne:n kin..., kin..., kipe:wah kintsahtsilihtokeh yoweh tli:xtikiti:weh n tla:kameh. <Sync time="2702.387"/> O:ki..., o:kitlapo..., o:kitli:xtikilihkeh yo:kitla:lihkeh n'mati san ok *manguera** n o:katka. <Sync time="2707.392"/> Kachi, kachi oksipa yo:kpatlatahkeh ya *tubos** ya *tipostl**. <Sync time="2710.563"/> Tos yo:..., o:katka san ok i:tich ohohtli n o:kitla:lihka n *llave** kachi, kachi yo:..., yo:kikalakihtahkeh n tochahcha:n. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2719.46" endTime="2723.078"> <Sync time="2719.46"/> ¿Wa:n ke:nihki n o:monichkowa:yah n o:moma:pale:wa:yah? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2723.078" endTime="2726.716"> <Sync time="2723.078"/> Pos tlatsil..., tlatsili:niah. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="2726.716" endTime="2732.502"> <Sync time="2726.716"/> <Who nb="1"/> Wa:n ke:nihki nik..., <Who nb="2"/> N tikiyoh ma nikihto *Presidente** pe:wa no: tlatikiti:ltia. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2732.502" endTime="2736.465"> <Sync time="2732.502"/> ¿Wa:n ke:nihki nikmatis ni:k tlatsili:niah yehwa:tl n tikitl? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2736.465" endTime="2741.3"> <Sync time="2736.465"/> Pos tlatsili:ni ni:k ya:skeh n i:ka *faena**. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="2741.3" endTime="2744.482"> <Sync time="2741.3"/> <Who nb="1"/> Tla: ohkó:n tla: ya tlatsili:ni ya pe:wa monichikowah. <Who nb="2"/> Ke:mah. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2744.482" endTime="2760.04"> <Sync time="2744.482"/> *Bueno** ya ohkó:n tlahtlanawatiah inchahcha:n. <Sync time="2748.513"/> N, nimeh ma..., *mayormeh** <Sync time="2751.653"/> *Tlanawatiah ni:k mochi:was *faena**. <Sync time="2753.402"/> Tli:xtikiskeh para i:ka neh, a:tli moehkoki:h </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2760.04" endTime="2763.64"> <Sync time="2760.04"/> ¿Wa:n no:n ke:meh ke:xkich xiwitl kipí: n o:kikalakihkeh? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2763.64" endTime="2768.537"> <Sync time="2763.64"/> Mm, xa:mo ya wehka:h akmo nikilna:mik. <Comment desc="Note that it seems that the final /i/ has been weakened to non-existence"/> </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="2768.537" endTime="2790.329"> <Sync time="2768.537"/> <Who nb="1"/> Wa:n a:xka:n max ok kitla:kachi:wtinimeh tlakoyoktl. <Comment desc="Es el agujero o pozo de donde sale agua, de koyo:ni"/> <Who nb="2"/> Wi akmo n'mat[i], keh a:mo nikmate xkeh..., xkitla:kachi:wah san ma:s [keh]towah nompa ni:k, [om]pa no: n i:wa:n yoweh tle:n a:mo b'ali tla:kameh ompa tle:n sa: ahayiti:weh <Sync time="2786.017"/> <Who nb="1"/> Ompa te:ka:wah. <Who nb="2"/> Ompa te:na:walwiah. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2790.329" endTime="2795.671"> <Sync time="2790.329"/> ¿Wa:n no:n tla: ompa o:..., o:ne:chka:wkeh tle:no:n, tle:no:n ne:chahsis? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2795.671" endTime="2803.023"> <Sync time="2795.671"/> Pos kehtowah pe:wah ka mela:k sib'ih, wiwiyokah, tos moki:xtiti:weh kilb'altia. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2803.023" endTime="2810.303"> <Sync time="2803.023"/> Wa:n i:tich no:n tlakoyoktl max katki a:kin ompa o:poliw. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2810.303" endTime="2849.659"> <Sync time="2810.303"/> Ah. Neh san o:ne:chno:no:ts ne:n no:no:n, no..., nona:nah, nota:tah. <Sync time="2814.396"/> Kil ompa o:kalak se: siwa:tl kil o:yahka te:tlamaka wa:n <Sync time="2818.28"/> o:..., o:a:tli:k o:kiman i:tlaxkalta:nah kil o:kalak i:tich n tlakoyoktl a:kil <Comment desc="Se escucha a:kil pero no se sabe su significado"/> o:kichi:wato neh chikwe:yi to:nal kil. <Sync time="2824.403"/> O:ki:sato x..., mach k..., a:mo *hasta** ka:ni:n i:k o:ki:sato max i:k, <Sync time="2829.812"/> max i:k nika:n ka:ni:no:n i:tich tlakoyoktl n o:ki:ski pero o:kilo..., <Sync time="2833.716"/> o:ki:sako o:kahxilihkeh san ye:n n i:tlaxkalta:nah wa:n siwa:tl o:poliw o:kichi:wato chib'e:yi to:nal wa:n o:..., <Sync time="2839.157"/> o:mokop, o:ehkok san niman o:mik ne:chno:no:tsa no..., n..., <Sync time="2843.14"/> nota:tah wa:n nona:nah kehtowah ni:k nompa ompa o:kalak n i:tich no:no:n..., i:tich no:no:n tlakoyoktl. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2849.659" endTime="2855.358"> <Sync time="2849.659"/> ¿Wa:n yehwa:n o:mistno:no:skeh a:kin a:kimino:no:ts? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2855.358" endTime="2870.905"> <Sync time="2855.358"/> Pos yehwa:n kehtowah ni:k ohko:no:n o:..., o:mochi:h siwa:tl a:mo a:kin o:kimino:no:ts yehwa:n kehtowah ni:k <Sync time="2861.342"/> o:poliw siwa:tl kehtowah no:n yeh a:mo b'ali no:no:n, no:no:n tipe:tl. Yeh kimate neh te:i:xto:ntohtilia ompa neh kintila:na. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="2870.905" endTime="2877.364"> <Sync time="2870.905"/> <Who nb="1"/> ¿Wa:n no:n ohkó:n o:mochi:h max sawil ohkó:n o:mochi:h o:...? <Who nb="2"/> Pos a:mo nimate san ohkó:n kehtowah pero neh, </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2877.364" endTime="2888.758"> <Sync time="2877.364"/> kil o:kichi:h chib'e:yi to:nal siwa:tl pero o:ehkok pero kil sa: niman o:mik. Akmo o:kxi:[koh]. <Sync time="2882.675"/> Kite:ilwí: pero no:n tla:tlab'altsi:n ka:ni:n o:tlachiato. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2888.758" endTime="2893.661"> <Sync time="2888.758"/> ¿Wa:n nompa n ohkó:n, n ohkó:n o:mochi:h, </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="2893.661" endTime="2900.192"> <Sync time="2893.661"/> <Who nb="1"/> a:mo o:tlate:moh. Max tlawi:kaleh n siwa:tl n o:katka? <Who nb="2"/> Xa:mo tlawi:kaleh mal tla:mo mal ke:n kehtowah o:yah te:tlamaka. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2900.192" endTime="2916.619"> <Sync time="2900.192"/> O:te:tlamakato nipa ne:n, nipa kilwiah Tikolxokotlah para nipa ihkí:n. <Sync time="2905.768"/> O:te:tlamakato wa:n ni:k *tonto** kiliah o:kiman n i:tlaxkalta:nah wa:n o:mote:nto:kato ne: i:tich n tlakoyotl kachi, kachi kil o:na:lkalak o:yah. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="2916.619" endTime="2922.068"> <Sync time="2916.619"/> <Who nb="1"/> ¿Tla: ohko:no:n o:mochi:h ye wehka:h? <Who nb="2"/> Ah, ye wehka:h kehtowa no..., nota:tah. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2922.068" endTime="2931.333"> <Sync time="2922.068"/> Ihb'a:k ayamo, ayamo o:kikalaka:yah n a:tl nika:n. <Sync time="2925.725"/> San ok o:katka nompa. San ok o:xawa:ntoya n a:tl, n kehtowah. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2931.333" endTime="2940.321"> <Sync time="2931.333"/> ¿Wa:n ke:meh i:k nika:n San Juan ohtli, man teh max yi t'mati ke:nihki o:kikalakihkeh? </Turn> <Turn speaker="spk1 spk2" startTime="2940.321" endTime="2942.025"> <Sync time="2940.321"/> <Who nb="1"/> Ah, ne:ni:n ohtli. <Who nb="2"/> Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2942.025" endTime="2967.717"> <Sync time="2942.025"/> Ke:mah no: ya nikmate n o:pe:h, n o:wa:le:w San Marcos no:..., no:...., ki..., kehtowah n o:pe:wki san nikaki <Sync time="2948.417"/> No:n, n o:katka n..., no..., nowe:wetsi:n kehtowa ni:k, <Sync time="2952.907"/> yo:wa:lnihnintok San Marcos *ta** o:ya:yah ne:n yoweh tikititi:weh. <Sync time="2957.663"/> No: ohkó:n yoweh tlai:xtikiti:weh. Kehtowah San Juan *hasta** ka:mpa n o:kimahwayah n ohkó:n tli:xtikeh. <Comment desc="Parece que en algunas variantes o bien hablantes tla+i:x... > tli:x..."/> <Sync time="2962.941"/> N o:..., o:ktla:lihkeh n *carretera**. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2967.717" endTime="2971.196"> <Sync time="2967.717"/> ¿Wa:n a:kin no: n o:mochika:w o:ehkok ya tocha:n? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2971.196" endTime="2981.897"> <Sync time="2971.196"/> Pos n a:mo nihmati ihb'a:k mal a:kin tikiyoh, max akmo n mati a:kino:n tikiyoh n o:katka pero ye:no:no:n n o:pe:hkeh kitla:liah n ohtli. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2981.897" endTime="2989.835"> <Sync time="2981.897"/> Wa:n n ohkó:n o:pe:wkeh kitlapowah xo:kalak tipos tle:n keh o:kimpale:weh o:.... </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="2989.835" endTime="2995.589"> <Sync time="2989.835"/> San ok o:kima:wa:yah wa:n sa:te:pan kachi, kachi tos yo:kikalakihkeh *maquina**. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="2995.589" endTime="3000.238"> <Sync time="2995.589"/> ¿Wa:n no:n ke:n o:tikitiah, a:mo ke:man o:kitla:nkeh? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3000.238" endTime="3016.478"> <Sync time="3000.238"/> Kehtowah san kinma:makah san n *mi despensa** <Sync time="3003.599"/> *Porque** nikita no:, no:, n ohkó:n o:witseh yaweh i:k San Marcos tikititi:weh tli:xtikih ke:nihki. <Sync time="3008.889"/> Kiwa:li:kah *minsa**, wa:n se: *kilo minsa**, se: *kilo** itl n kehko:ltí:h. <Sync time="3013.074"/> Pos ye:no:no:n i:k, xa: yeh ni:k kintlaxtla:wiah. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3016.478" endTime="3018.412"> <Sync time="3016.478"/> ¿Wa:n no:n a:kin o:kintlakola:ya? <Comment desc="La a final, se sigue, es muy sorda"/> </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3018.412" endTime="3031.819"> <Sync time="3018.412"/> Moix.., xa:mo i..., no:no:n a:mo nikmate max a:mo nah ye:n ni:n a:kin kin..., <Sync time="3024.111"/> kimiwa:lmaka n *gobierno** ke:no:n ihki a:ki:no:n kiwa:lte:makatok n tikitl. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3031.819" endTime="3034.09"> <Sync time="3031.819"/> Wa:n ke:meh ya tocha:n </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="3034.09" endTime="3041.104"> <Sync time="3034.09"/> <Who nb="1"/> n o:kikoto:nta:yah ni:ntla:ltikpak n tokne:wa:n, ¿max o:kintlaxtla:wilihkeh san ohkó:n? <Who nb="2"/> A:mo, a:mate pero kehtowah ni:k o:b'ala:niah. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3041.104" endTime="3050.825"> <Sync time="3041.104"/> A:mo kitlaxtla:wtokeh ma n tehwa:n no:ihki o:te:chkoto:nilihkeh yo:ehkoko nika:n. <Sync time="3044.881"/> Tos a:xka:n nika:n n i:kaltlaniwi:k n Esteban o:katka o:kikoto:nkeh, a:mo keh kitlaxtla:wtokeh. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="3050.825" endTime="3057.582"> <Sync time="3050.825"/> <Who nb="1"/> Nochi san ohkó:n. <Who nb="2"/> San o..., san ohkó:n, san o:te:chilwihkeh ma *ttlafirma:ro:ka:n**. <Comment desc="Efectivamanete es mat tlafirma:ko:ka:n en que la t- de 1a persona plural se manifiesta como coda de mat"/> Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3057.582" endTime="3063.526"> <Sync time="3057.582"/> ¿Wa:n no:n ohkó:n o:mochi:h ma ke:n ninkitah max b'ali, amo: b'ali? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3063.526" endTime="3070.343"> <Sync time="3063.526"/> Pos wi <Comment desc="Checar wi, ya que no está claro el significado. Quizá es de wi:n,"/> xa: ma:s a:mo b'ali ma yo:motla:leh n ohtle pos sa: ihki ya, ya katki *carretera**. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3070.343" endTime="3075.764"> <Sync time="3070.343"/> Po ma t'tla:li:ka:n tla: keh tiki:saskeh ka:n tia:skeh kachi ihsiwka. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3075.764" endTime="3085.137"> <Sync time="3075.764"/> Ah, ke:mah yeh yo:ehkok *carro** man o:katka yeh. <Sync time="3079.351"/> Se:nihnimi i:k nika:n Santo Tomás ohtli *hasta** Chachayohkila para tiyoweh Zacatlán. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3085.137" endTime="3086.128"> <Sync time="3085.137"/> Ke:mah. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3086.128" endTime="3094.284"> <Sync time="3086.128"/> Ahá. Kachi oweh n o:katka. <Sync time="3088.973"/> Tiki:sas san b'alka:n tiehkos ya tlayowa wa:n ni:ni:n i:ka *carro** ihsiwka n timokopas. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="3094.284" endTime="3098.191"> <Sync time="3094.284"/> <Who nb="1"/> Akmo oweh. <Who nb="2"/> Akmo. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3098.191" endTime="3105.562"> <Sync time="3098.191"/> Wa:n no:n n o:tine:chno:no:tstoya o:tlayaka:nka motlawi:kal. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="3105.562" endTime="3113.548"> <Sync time="3105.562"/> <Who nb="1"/> ¿Ke:nihki n kachi mochi:wa no:no:n max tikintlamaka? <Who nb="2"/> Ke:mah tikintlamakah n tla: chikoki:sah n mehto:ta:neh pos tikintlamakah. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3113.548" endTime="3122.813"> <Sync time="3113.548"/> Tikmanah n tlaxkal. <Sync time="3115.846"/> Tla: chikoki:sah n ke:meh ke:ski:n kintla:tla:liah pos wili:ka miak n..., xtla:le n tlaxkal xikintlamakah. </Turn> <Turn speaker="spk1 spk2" startTime="3122.813" endTime="3125.488"> <Sync time="3122.813"/> <Who nb="1"/> Teo:tlaktika b'alka:ntika <Who nb="2"/> ¿Wa:n ..., </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="3125.488" endTime="3132.772"> <Sync time="3125.488"/> <Who nb="1"/> ¿wa:n ke:nihki kinte:mó: n tle:n i:ma:ikne:wa:n o:kiyo:lchika:wayah? <Who nb="2"/> Pos ya:n, </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3132.772" endTime="3143.193"> <Sync time="3132.772"/> kitla:liah yehwa:tl n tos oksipa ki:xpantiah n, <Sync time="3136.172"/> ne:ni:n n tea:chka:tl ye:n pe:wa n kimino:tsa. Kintlano:chia. <Comment desc="Es el aplicativo con objeto no referencial"/> </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3143.193" endTime="3170.293"> <Sync time="3143.193"/> ¿Wa:n xomoni:nikiah. <Sync time="3145.802"/> Win o:katka a:mo, niman momohmohtiah, niman motsahtsab'ah pos sa: kinikeh. <Sync time="3150.934"/> Mm, a:mo ke:meh a:xka:n akmo a:kin kinike man o:katka yeh. <Sync time="3154.818"/> Wili:ka neh ok nochi o:moyo:lchika:wayah *cuenta** n ohkó:n. <Sync time="3158.515"/> Kintla:liah mehto:ta:neh n tla: tlayaka:na n *toreroh** noso ne:kah *español**. <Sync time="3162.783"/> *caporal, santiagohtinih, <Sync time="3166.282"/> hasta** o:kintla:la:ya b'esaltinih miakeh n o:katkah. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="3170.293" endTime="3175.635"> <Sync time="3170.293"/> <Who nb="1"/> Miak pa:ntle. <Who nb="2"/> Ah, miak pa:ntle n o:katka. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3175.635" endTime="3177.173"> <Sync time="3175.635"/> B'altsi:n tla: ohko:no:n. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3177.173" endTime="3181.239"> <Sync time="3177.173"/> Ye wehka:w ok no: b'altsi:n o:panowa:ya n ilwitl. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3181.239" endTime="3208.583"> <Sync time="3181.239"/> Ah. B'altsi:n nikaki wa:n no: nehwa:tl nikaki mono:no:tsah n tokne:wa:n, <Sync time="3190.738"/> kehtowah n tle:n tlasiliah *o** mitsno:tsah n kalihtik ¿ke:nihki n tikchi:wa nompa? <Sync time="3202.262"/> N tle:n kisiliah n totahtsi:n ya tlapano:lti:skeh wa:n ompa mitsno:tsah n i:nkalihtik n teh tle:no:n i:k tikimpale:wí: </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3208.583" endTime="3247.714"> <Sync time="3208.583"/> Pos ne:chno:tsah ne:n, <Sync time="3210.743"/> ma nikxi:xilo n nakatl, ke:meh n ki..., kite:tikih kitamachi:wtiweh kanah neh nik..., niktamache:wtin n'teki yehwa:n ya nochi kitamachi:wah n, <Sync time="3217.948"/> kixahxama:niah, neh sa: niko:koto:na pos niktla:lí: n kaxmeh. <Sync time="3221.732"/> Ke:meh n ke:xkich *personas** n tla: yoweh, ke:meh *cuarenta o cincuenta**. <Sync time="3226.032"/> Nochi ohkó:n n'tla:tla:lia n *platos** sa: ka:a:nah n *diputados** ye:no:no:n ne:chtikitiah. <Sync time="3230.986"/> Nikposo:nia ne:n n..., nakatl. <Sync time="3233.931"/> Tla: kimihmiktiah no: o:katka *como hasta** ka:mpa ok o:motlamakaya b'ali pos na:wi pitsomeh mikeh. <Sync time="3240.363"/> Tle:n wehweye te:lwi:kakwa:n wa:n tle:n tsokotsitsi:n san o:me pitstl. Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3247.714" endTime="3253.342"> <Sync time="3247.714"/> Wa:n no:no:n kipia nikno:tsas i:ka chika:walis no:no:n tokoma:lehtsi:n. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3253.342" endTime="3257.402"> <Sync time="3253.342"/> Pos a:mo nikmate *siempre** ohkó:n kite:mowah. Hehe. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3257.402" endTime="3268.412"> <Sync time="3257.402"/> Ah, ohkó:n nikaki o:mitsno:tsayah, i:ka no:n n'niki n'matis ma tle:no:n o:tikchi:waya n te:kalihtik. <Sync time="3263.123"/> Pos ye:no:n nik..., nikposo:nití: nakatl niktlami:ti:h, nib'a:ti:h. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3268.412" endTime="3271.074"> <Sync time="3268.412"/> ¿Wa:n no:n teh n o:tikchi:lwa:ya? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3271.074" endTime="3285.199"> <Sync time="3271.074"/> Pos neh nik..., ne:chilwiah ni:k ma tle:no:n motla:lili:s pos n'te:ilwí: motla:lilí: tla: pahpahyo:tl. <Sync time="3277.428"/> Tikchihchi:wah n *caldo, como** san nochi *caldo** n o:mo..., n o:mob'a:ya wa:n xokoktamal. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="3285.199" endTime="3295.741"> <Sync time="3285.199"/> <Who nb="1"/> ¿Wa:n no:n xokoktamal ke:nihki n kichihchi:wah ke:nihki n kite:wa:ntiah? <Who nb="2"/> Pos ki..., tlapaya:nah wa:n tos n tla: ya tlab'a:tiweh ne:ni:n, </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3295.741" endTime="3317.041"> <Sync time="3295.741"/> Mehto:ta:neh *o, o sacristanes o fiscales** <Sync time="3300.958"/> *o adoradores** pos *parejo** no:n *a qui..., a quince** n tamal kitla:liah wa:n a *cinco totopos** xa: <Sync time="3307.737"/> *a veinte o veinticinco** siki n tla: kinekih miak kitla:li:sken n tamal. Wa:n tlapalo:l ehe:yi *pedazo**. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3317.041" endTime="3321.883"> <Sync time="3317.041"/> ¿Wa:n no:n a:kihkeh n kachi kichihchi:wah? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3321.883" endTime="3339.297"> <Sync time="3321.883"/> Pos ye:n ne:n *diputadonten** kimi..., ne:n tlamihmiktiah yehwa:n kixahxama:niah. <Sync time="3327.02"/> Wa:n neh ne:chmakah sa: nikpa:ka, nikposo:ní:, nikin.., ki..., niki:xtí: nikte.., nikte:tiki *como** yeh, ya tlati:tiktl sa: niko:koto:na n tla:tlalia i:tich n kaxtl. Uhuh. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3339.297" endTime="3342.281"> <Sync time="3339.297"/> ¿Wa:n tla: ya b'ali nochi yo:te:tlamakakeh? </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3342.281" endTime="3343.886"> <Sync time="3342.281"/> Pos ya b'ali#. </Turn> <Turn speaker="spk1 spk2" startTime="3343.886" endTime="3345.372"> <Sync time="3343.886"/> <Who nb="1"/> Nochi#. <Who nb="2"/> ¿Tle:no:n kachi mochi:w[a]? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3345.372" endTime="3367.121"> <Sync time="3345.372"/> Tos n tla: no:no:n ya nochi o:tlab'ahkeh pos ya b'ali ya, no:no:n ya kilwiah n tla: ya, <Sync time="3351.903"/> yap..., m[o]te:maka *cera** ya, ya ihb'a:k n tlab'a:ti:weh. Wa:lmo:sti ya mochi:wa n *cambio** ya b'ali. <Sync time="3358.759"/> Tlab'a:ti:w n *mayordomo** tla: ye:n tle:n we:yixtitok il[witl] totahtsi:n, ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="3367.121" endTime="3370.102"> <Sync time="3367.121"/> <Who nb="1"/> ¿I:ka nochi i:tlano:tsalwa:n? <Who nb="2"/> I:ka nochi. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3370.102" endTime="3372.911"> <Sync time="3370.102"/> Tos tla: yo:kika:watoh ne:ni:n </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3372.911" endTime="3384.352"> <Sync time="3372.911"/> n tona:ntsi:n, totahtsi:n, tos chikoki:sah n *diputados** ya <Sync time="3377.298"/> 'chihchi:wah nimixo:chih ya mehto:tiah. 'Te:mowah n tlatsotsonk. <Comment desc="Nota como ocurre a menudo la pérdida de la /i/ final del agentivo -ki."/> </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="3384.352" endTime="3388.93"> <Sync time="3384.352"/> <Who nb="1"/> ¿Wa:n ompa n tla: ya b'ali tle..., ke:nihki? <Who nb="2"/> Pos ya b'al..., te:ihto:tia n tle:n kilwiah *pasaro**. <Comment desc="Quizá quiso decir pasado"/> </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3388.93" endTime="3396.124"> <Sync time="3388.93"/> Te:ihto:tia wa:n tos ya moka:wah <Sync time="3392.18"/> sa: chihchikoki:sah ya tle:ka ya b'ali yo:t..., yo:pano:keh </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3396.124" endTime="3398.106"> <Sync time="3396.124"/> ¿Wa:n no:n nochi motasohka:mateh? </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3398.106" endTime="3407.649"> <Sync time="3398.106"/> Nochi motlasohka:mateh motlapohpolwiah n *diputados,** <Sync time="3401.182"/> motlasohka:mateh i:na:k <Comment desc="Forma apocopada de i:na:wak"/> ne:n *mayordomo.* </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3407.649" endTime="3415.119"> <Sync time="3407.649"/> ¿Wa:n tle:n kachi ya wehka:w mal ke:nihki n o:motlahpalowa:yah? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3415.119" endTime="3422.867"> <Sync time="3415.119"/> Wi an oksipa yeh akmo n'mati sa: ye o:nik..., yeh nikmati ni:k kehtowah xto:nalteh te:tlaki:ltih pero n tle:n ya wehka:w a:mo nikmati. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3422.867" endTime="3436.987"> <Sync time="3422.867"/> Neh nikilna:mikitok <Comment desc="En Zacatlán inkilna:miktok y en Oapan nikilna:miktok. En esta grabacioón no se explica que la /i/ se mantiene"/> o:nikak n Pascual te:tahtsi:n katka, <Sync time="3428.863"/> nitsihtsikitsi:n i:ka no:n a:xa:n nikniki xine:chno:no:tsa n tla:nah teh kachi ok tikmati, <Sync time="3434.399"/> yehwa:tl o:te:tlahpalowa:ya ok tlamantl. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3436.987" endTime="3438.553"> <Sync time="3436.987"/> Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3438.553" endTime="3442.865"> <Sync time="3438.553"/> O:nilkilna:mik o:kehtowa:ya xtoltsi:n ¿wa:n ke:n ki:sasniki no:no:n? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3442.865" endTime="3447.858"> <Sync time="3442.865"/> Pos a:mo n'mati wa:n no:no:n yeh san ke:meh san man..., san keh san ma:wiltia n ohkó:n o:tlahtowa:ya. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3447.858" endTime="3448.833"> <Sync time="3447.858"/> A:mo nochte:n </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3448.833" endTime="3457.71"> <Sync time="3448.833"/> A:mo. <Sync time="3450.188"/> Pero ma..., n o:ni:xpitla:n a:mo ke:man o:nikak ohkó:n. No:no:n *tocompadre** ke:meh san o:kimatia san aha:wiltlahtó:. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3457.71" endTime="3465.953"> <Sync time="3457.71"/> Neh ok ohkó:n o:nikakí: <Comment desc="Esto es, o:nikakia"/> wa:n o:..., tla: kise:wiah <Sync time="3463.353"/> a:mo niman motla:lí: ok, ok </Turn> <Turn speaker="spk1 spk2" startTime="3465.953" endTime="3469.571"> <Sync time="3465.953"/> <Who nb="1"/> Ah, yeh mo..., tle:n no: motlapohpolwí: n tla: yo:kalakito <Who nb="2"/> Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3469.571" endTime="3481.076"> <Sync time="3469.571"/> *Bueno**, pero no:n *bueno** no:, oweh nikaki#. <Sync time="3473.467"/> N kalakiti:h yeh motlahtla:tlawtia wa:n tos tla: yo:motla:tlawtih yeh ya kilwi:skeh ni:k xmose:wihtsi:no#. <Sync time="3479.658"/> Ya motla:lia#. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3481.076" endTime="3483.565"> <Sync time="3481.076"/> Po <Comment desc="Quizá es la palabra pero"/> nikmati no:ihki o:kina:nkila:ya n cha:neh. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3483.565" endTime="3485.638"> <Sync time="3483.565"/> *Por eso** kina:nkilia#. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3485.638" endTime="3487.968"> <Sync time="3485.638"/> ¿Wa:n tle:no:n o:kihtowa:ya n a:kin o:ahsia#? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3487.968" endTime="3513.462"> <Sync time="3487.968"/> Pos ma n, nikaki niwehka n, neh *hasta** keh a:mo o:ne:chpa:kta:ya nikehto:s kehtowa ni:k, <Sync time="3495.518"/> ni:k ke:nihki n timopano:ltihtsi:nohtikah nika:n timitsmotilihtsi:no:koh <Comment desc="Palabras de mucha reverencia ya que tiene el aplicativo con refelxivo y además -tsi:nowa. Igual la palabra anterior y que sigue"/> xte:chmotlapohpolwilihtsi:no nika:n motlasohi:xkotsi:nko. <Sync time="3503.772"/> Wa:n yeh niman kiwa:lehto:s neh, <Sync time="3505.952"/> tikontlasohka:mateh yo:timowa:lpano:ltihtsi:noh xmose:wihtsi:no#. <Sync time="3509.895"/> Yeh no:n n tlana:nkilia, nikaki. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="3513.462" endTime="3518.784"> <Sync time="3513.462"/> <Who nb="1"/> Ah, po neh nikaki no:n ok. <Who nb="2"/> To..., ke:n tipano:tikateh motlasohtlahto:ltsi:n. Yeh no:n. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3518.784" endTime="3521.004"> <Sync time="3518.784"/> Neh no:n nikaki ok b'altsi:n. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3521.004" endTime="3538.465"> <Sync time="3521.004"/> Xa: b'altsi:n wi:n neh san neh nipi:na:wi niahsi nitlahtowa. <Sync time="3524.959"/> *Por eso** ne:n o:katka nowe:we:tsi:n wa:n, <Sync time="3528.102"/> yeh ya chika:wak wa:n ohkó:n kilwiah pos neh *hasta** ka:mpa n o:nipi:na:wia n o:pe:hkeh n kino:tsah, nikilwí:, "Neh a:mo n mati ke:nihki n ohkó:n nitlahto:s. <Sync time="3535.481"/> Kehtowa sa: ihki ma i te:chno:tsah. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="3538.465" endTime="3542.583"> <Sync time="3538.465"/> <Who nb="1"/> N ohkó:n nikaki siki pi:na:weh. <Who nb="2"/> Ahá, neh [o:]nipi:na:wia i:wa:n, </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3542.583" endTime="3545.254"> <Sync time="3542.583"/> tle:n mila:k o:nipina:wia n ka:n i:wa:n nioh. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3545.254" endTime="3546.7"> <Sync time="3545.254"/> Wa:n neh ne:chpa:ktí:. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3546.7" endTime="3550.38"> <Sync time="3546.7"/> N teh mitspa:ktí: neh a:mo, neh [o:]nipi:na:wia#. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3550.38" endTime="3553.469"> <Sync time="3550.38"/> Neh n'nikiskia:ya a:mo ma poliwi n tle:n ya wehka:wtlahto:l. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3553.469" endTime="3554.1"> <Sync time="3553.469"/> Ke:mah ok. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3554.1" endTime="3558.137"> <Sync time="3554.1"/> kachi keh ok o:..., o:motle:panitaya </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3558.137" endTime="3560.559"> <Sync time="3558.137"/> Ah ke:mah *bueno**, a:xka:n tikita akmo. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3560.559" endTime="3561.538"> <Sync time="3560.559"/> A:xa:n sa: </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3561.538" endTime="3563.101"> <Sync time="3561.538"/> A:xka:n akmo ohkono:n. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3563.101" endTime="3565.833"> <Sync time="3563.101"/> Timopanowiah keh ob'iltsitsi:n. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3565.833" endTime="3572.608"> <Sync time="3565.833"/> Ah, ke:mah, n o:katka ok mila:k, ok mo..., ok *morespetarowah** nikilwí: <Sync time="3570.349"/> Ka:ni:n mona:mikih motlahtlahpalowah. </Turn> <Turn speaker="spk1 spk1" startTime="3572.608" endTime="3573.963"> <Sync time="3572.608"/> <Who nb="1"/> B'altsi:n. <Who nb="2"/> Ahá. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3573.963" endTime="3575.283"> <Sync time="3573.963"/> Mahma:te:na:mikih. <Comment desc="Quizá hubiera dicho momahma:te:na:mikih ya que es una acción reflexiva."/> </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3575.283" endTime="3579.733"> <Sync time="3575.283"/> Ke:mah ma n a:xka:n yeh kanah ok kiniktokeh ohkó:n. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3579.733" endTime="3581.418"> <Sync time="3579.733"/> A:xa:n simi yo:timopatlakeh. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3581.418" endTime="3584.026"> <Sync time="3581.418"/> Ah, ke:mah yo:mopatlak n a:xka:n. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3584.026" endTime="3586.158"> <Sync time="3584.026"/> Akmo tle:n te:chpa:ktí:. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3586.158" endTime="3590.399"> <Sync time="3586.158"/> A:mo wi:n siki kimpa:ktí:, siki akmo. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3590.399" endTime="3593.244"> <Sync time="3590.399"/> Nehwa:tl nimitsilwí: neh ok b'altsi:n nikita. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3593.244" endTime="3602.47"> <Sync time="3593.244"/> Ke:mah wi:n ma ohkó:n o:tipahpano:keh n tehwa:n ok no: o:nikitak ne:chwi:katinimia. <Comment desc="Nota la ausencia de o:- completivo"/> <Sync time="3598.269"/> N a:kin n..., i:na:k o:ne:chsintilihkeh ma tla:mo ke:n n'mati ke:nihki. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="3602.47" endTime="3605.581"> <Sync time="3602.47"/> <Who nb="1"/> Mila:wak. <Who nb="2"/> Panowa n tlalna:miktl. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3605.581" endTime="3608.058"> <Sync time="3605.581"/> B'altsi:n yo:timono:no:tskeh. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3608.058" endTime="3610.903"> <Sync time="3608.058"/> Ke:mah san yeh no:no:n tlahto:l nikmati. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3610.903" endTime="3612.567"> <Sync time="3610.903"/> Tlasohka:mateh. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3612.567" endTime="3615.46"> <Sync time="3612.567"/> Ah, b'ale no: *igual** n tehwa:tsi:n tlasohka:mateh. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3615.46" endTime="3619.76"> <Sync time="3615.46"/> Nehwa:tl noto:ka: niMaría Concepción Robles Fernández. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3619.76" endTime="3623.743"> <Sync time="3619.76"/> Ah, ohko:no:ntsi:n <Comment desc="Checar cantidad vocálica ya que se escucha ohkono:ntsi:n"/> neh noto:ka: niMicaela <Comment desc="Se escucha como ninMicaela"/> Gravioto. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="3623.743" endTime="3627.429"> <Sync time="3623.743"/> Neh nocha:n nika:n municipio Tepetzintla. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="3627.429" endTime="3632.937"> <Sync time="3627.429"/> Pos neh no: *igual** nika:n municipio Tepetzintla. </Turn> </Section> </Episode> </Trans>