Tryag File Manager

/home/cluster1/data/bu01/1121861/html/zzrespaldos_aaarchivo-muerto/eleuterio/2011-07-14/Chilc_Botan_RMM302_aatsiitsikaas-Urticaceae_2011-07-14-b_ed-2013-01-24.trs

<?xml version="1.0" encoding="ISO-8859-1"?>
<!DOCTYPE Trans SYSTEM "trans-14.dtd">
<Trans scribe="USUARIO" audio_filename="Chilc_Botan_RMM302_aatsiitsikaas-Urticaceae_2011-07-14-b" version="3" version_date="120309">
<Speakers>
<Speaker id="spk1" name="Eleuterio Gorostiza Salazar" check="no" dialect="native" accent="" scope="local"/>
<Speaker id="spk2" name="Rubén Macario Martínez" check="no" dialect="native" accent="" scope="local"/>
</Speakers>
<Episode>
<Section type="report" startTime="0" endTime="985.139">
<Turn startTime="0" endTime="14.008" speaker="spk1">
<Sync time="0"/>
Rubén ekintsi:n xte:chnohno:tsa de n' a:tsi:tsika:s, nochi ta:taman a:tsi:tsika:s tein tiki:xmattok, żka:nachi taman tiki:xmati?
<Sync time="8.751"/>
żOx kualtia teihsá: pahti n' ixiwyo,ke:niwki n' ikowyo, ka:ni mochi:wa? Nochi n' tein tikmattos xte:chtapowi.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="14.008" endTime="298.015">
<Sync time="14.008"/>
Neh niki:xmattok *solamente** na:wi taman de a:tsi:tsika:s.
<Sync time="18.898"/>
Niki:xmattok n' a:tsi:tsika:s yo:n tein, tein, ten, tein witsyoh, tein te:tipi:nia,
<Sync time="24.628"/>
wa:n niki:xmattok n' a:tsi:tsika:s tein yo:n,
<Sync time="28.425"/>
*este** ma:pihpitsa:wak chi:chi:ltik n' ixo:chiotsi:n.
<Sync time="32.297"/>
Wa:n onkak tein ista:k. Tein ista:k yehwa n' tein te:tipi:nia n' i..., n' is..., sekia achi *medio** ihista:k n' ixo:chio.
<Sync time="36.647"/>
Wa:n seki yo:n a:tsi:tsika:s kilwiah yo:n ta:lpana:tsi:tsika:s, yo:n mowila:na mahyá:
<Sync time="41.669"/>
mahyá: kuomekat.
<Sync time="43.76"/>
Wa:n oksé: kiliah a:tsi:tsika:s,
<Sync time="48.33"/>
tein yo:n nikawí:n onkak, tein kikuah no:, kikuah pané: *este** kua:kuehmeh no:, tapialmeh.
<Sync time="54.69"/>
Yehwa yo:n sah niki:xmati neh. N' oksé: tein a:tsi:tsika:s tein witsyoh,
<Sync time="59.421"/>
te[i]n wehka:w, wehka:w to:..., to:..., towe:ita:twa:n kikuiah para pahti.
<Sync time="65.612"/>
Wa:n sepa yo:n tein kah..., kahfe:ntah,
<Sync time="68.504"/>
kahfe:ntaha:tsi:tsika:s, i:n [nimi]tsilia mahyá: kuomekat mowi:wila:na, yo:n no: kikuih para pahti.
<Sync time="72.276"/>
Ke:meh i:n tein cha:wistih
<Sync time="75.216"/>
*o** kipia ihkó:n teihsá: kokolis de yo:n,
<Sync time="79.236"/>
mahyá: yo:n kokolakih sah, ika kina:ltiah.
<Sync time="83.328"/>
Kikuih wa:n kimolo:ntiah, kichi:wah *como** se: xiw..., se: xiwtanechiko:l.
<Sync time="87.418"/>
Neh nikmattok *solamente** sayoh yo:n o:me taman para pahti.
<Sync time="91.346"/>
O:me taman, yehwa n' tein ta:lpana:tsi:tsika:s yo:n mahyá: kuomekat wa:n yehwa ya n' tein witsyoh.
<Sync time="96.866"/>
Kikuih kitama:nelo:tiah ika miak taman xiwit, a:mo sayoh yehwa sah, kikuih miak
<Sync time="101.927"/>
kichi:wah s[e:]... [x]iw..., se: xiwtanechiko:l nochi, nochi n' tein taman xiwtsitsí:n onkak
<Sync time="106.96"/>
wa:n kimolo:ntiah.
<Sync time="109.66"/>
N' ompa de yo:n kimolo:ntiah kikuih wa:n ika ma:ltiah.
<Sync time="113.682"/>
Kina:ltiah, ka:ltiah n' kokoxkeh.
<Sync time="115.512"/>
*Siquiera** chiko:me, *siquiera** chiko:me *viaje**,
<Sync time="119.372"/>
chiko:me *viaje** kie:waltiah kia:ltiah ika yo:n, para mah kika:wa yo:n
<Sync time="123.324"/>
cha:wis. Yo:n tehwa:n tikilwiah cha:wis, mochi:wtiwi:ts ke:meh nemowtil.
<Sync time="129.17"/>
Pero a:mo sayoh yehwa sah yo:n, sanoke no: kita:liah yo:n
<Sync time="132.965"/>
ma:lta:ntsi:n tein ista:k,
<Sync time="135.025"/>
ma:lta:ntsi:n tein chi:chi:ltik,
<Sync time="137.167"/>
wa:n yo:n okseki, yo:n ke:n kiliah, *este** ne:n,
<Sync time="140.789"/>
ne: x..., mo:so:t, xo:me:t,
<Sync time="146.371"/>
awakaxiwit, ne:n,
<Sync time="149.939"/>
mo:so:t yo:n kuow..., kiliah kuomekamo:so:t.
<Sync time="154.261"/>
Xa: no: tiki:xmattos n' teh.
<Sync time="156.961"/>
Wa:n oksé: kilwiah itskuimpahwits.
<Sync time="159.647"/>
Wa:n pi:na:wits,
<Sync time="162.077"/>
pi:na:wits wa:n yo:n witsto:tomat.
<Sync time="165.049"/>
Witsto:tomat wa:n to:rohwits.
<Sync time="167.759"/>
Wa:n nika:n a:mo tei n' to:rohwits, pero tein *en vez de** kkuiskeh n' to:rohwits, kikuih yo:n kiliah texokowits
<Sync time="173.509"/>
wa:n xo:kihya:kpesma.
<Sync time="177.099"/>
Entó:s nochi yo:n kitekih, nochi yo:n xiwit wa:n kisentama:nelo:tia iwa:n yo:n a:tsi:tsika:s, nimitsilia neh o:me taman a:tsi:tsika:s.
<Sync time="183.251"/>
Ki..., sentamolo:ntiah seko sah wa:n ke:mah kika:wah mah se:wi,
<Sync time="187.221"/>
para ika ka:ltiah ya yo:n kokoxkeh.
<Sync time="189.371"/>
N' ompa de kitami a:ltiah ya ke:mah ki..., kitsompachowah mah mi:to:ni.
<Sync time="193.731"/>
żKe:yeh yo:n mah mi:to:ni? Para mah ki:sa nochi ne:n cha:wis.
<Sync time="198.118"/>
Cha:wis tein kipias itech ne:n i...,
<Sync time="200.478"/>
itech n' i..., inakayo *pues**.
<Sync time="202.715"/>
Tikmati a, ke:meh i:n tehwa:n *a veces** timo..., timomowtiah *o**
<Sync time="206.695"/>
*o** te:chmowtia teihsá: wa:n a:mo ke:man timochi:wah kue:ntah,
<Sync time="209.755"/>
*Entonces** yehwa yo:n teiliah okseki tokni:wa:n tein kem..., tein, tein *más** tepitsi:n kimattokeh *que** keni:w mopahtia:yah ne: k..., ne: ke:man to..., to..., towe:ita:twa:n,
<Sync time="218.885"/>
*todavía** te:chka:wilihte:wkeh yo:n,
<Sync time="221.725"/>
yo:n tanemili:l.
<Sync time="223.783"/>
Wa:n seki tikchi:wah wa:n seki a:mo tikchi:wah ok *porque** a:mo nochi:n, a:mo nochi tik...,
<Sync time="227.471"/>
a:mo nochi t'tatekiwtiah ok ke:meh ne: ke:man kitatekiwtia:yah n' towe:ita:twa:n.
<Sync time="231.371"/>
*O** yehwa yo:n neh nimitsilia tehwa:n tikuih para pahti, yo:n o:me taman a:tsi:tsika:s.
<Sync time="235.411"/>
Wa:n oksé: a:tsi:tsika:s kilwiah yehwa n' tein nimitsilia neh yo:n,
<Sync time="239.541"/>
ma:pa:pata:wak,
<Sync time="241.291"/>
tein ne: ke:man kikuiah ika kipi:kiah nakat.
<Sync time="245.479"/>
Ke:mih i:n ka:mpa tamiktia:yah ika kua:koweh *o** pitsomeh,
<Sync time="249.237"/>
ika kipi:kiah nakat.
<Sync time="250.937"/>
Xa: no: tikmati ok, xa: no: tikmatik ok n' teh.
<Sync time="252.907"/>
*O** xa: mitstapowia:nih mo..., mote:iskaltihka:wa:n *que** kox para toni, kox kualtia ya yo:n para ika kipi:kiah nakat.
<Sync time="258.327"/>
Oksé:, oksé: a:tsi:tsika:s,
<Sync time="261.567"/>
yo:n tein kikuih para, para n...,
<Sync time="265.407"/>
tatsakuil, para takorra:ltiah *este** itech ne:n,
<Sync time="269.127"/>
ka:mpa timot..., ka:mpa se: mota:lna:miki.
<Sync time="271.647"/>
Yo:n no: kualtia yo:n *porque** yo:n selia, xto:ka wa:n pe:wa selia yo:n kowtsí:n.
<Sync time="276.307"/>
Pero yo:n i:pa para yehwa sah yo:ni, a:mo tikihto:tih para tikuitih para pahti.
<Sync time="279.797"/>
Ke:mah, a:mo nmati, xa: oksé: tatsi:ntokalis tikneki tikmatis.
<Sync time="283.313"/>
Neh niki:xmattok na:wi taman a:tsi:tsika:s. Yehwa n' tein nimitsilia kuomeka..., *este** mahyá: kuomekatsí:n,
<Sync time="288.255"/>
wa:n yehwa n' tein witsyoh,
<Sync time="289.825"/>
wa:n yehwa n' tein kua:kuehmeh kikuah,
<Sync time="291.705"/>
wa:n yehwa yo:n seki nimitsilia neh tein yo:n,
<Sync time="294.495"/>
para kikuih para n' tatsakuil de n' ka:mpa se: mota:lna:miki.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="298.015" endTime="304.355">
<Sync time="298.015"/>
Tein kikuih para n' se: mota:lna:miki tikihtowa,
<Sync time="302.845"/>
żyeh te:kua oso a:mo te:kua?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="304.355" endTime="390.035">
<Sync time="304.355"/>
A:, yeh a:mo te:kua, yeh a:mo witsyoh.
<Sync time="307.027"/>
A:mo witsyoh, [l]e:mah.
<Sync time="309.659"/>
Wa:n ixo:chiotsi:n yeh pos no: niman tikmatis, n' ixo:chiotsi:n pos,
<Sync time="312.389"/>
ike:span de n..., ike:span de n' ikowyo, ike:span mota:ta:lia xo:chitsí:n.
<Sync time="316.781"/>
Wa:n ompa mota:lia n' xo:chitsí:n wa:n ompa teyowa ya no:.
<Sync time="319.891"/>
Ke:mah pero yo:n i:pa sayoh para tatsakuil sah, itech timota:lna:mikih, a:mo,
<Sync time="323.401"/>
a:mo tikihto:tih pos tikuitih para pahti *o**,
<Sync time="326.441"/>
Wa:n yo:n tein nimitsilia ma:pa:pata:wak, ne: ke:man kikuiah ke:meh i:n ika te:chpi:kilia:yah to..., nakatsí:n ka:mpa se: o:n takowaya ne: ke:man,
<Sync time="333.835"/>
ika kipi:kiah. *Porque** ne: ke:man a:mo moi:xmatia ke:meh a:man moi:xmati yo:n, 
<Sync time="338.605"/>
tehwa:n tikiliah *este, nailonbolsas o** a:mat.
<Sync time="341.865"/>
Ne: ke:man moi:xmatia nochi yehwa yo:n xiwtsí:n kikuiah.
<Sync time="344.965"/>
Yehwa yo:ni. Yo:n a:mo no:..., *o** a:man, a:man tehwa:n tik..., tik..., tikma:litah yo:n kowtsí:n *porque**
<Sync time="350.715"/>
pos a:mo teh t'tatekiwtiah ok.
<Sync time="352.525"/>
Ne: ke:man kikua:yah *hasta** kua:kuehmeh, yehwa n' ika kintekipanowa:yah tapialtsitsí:n, kua:kuehmeh *o ca...**,
<Sync time="357.565"/>
ihkó:n kinte:milia:yah mah ika mah..., mah motekipano:ka:n no:.
<Sync time="360.985"/>
Ke:mah, yehwa yo:ni.
<Sync time="362.415"/>
Yehwa niki:xmattok na:wi taman, xa: onkas *más** pero,
<Sync time="365.515"/>
neh a:mo wel name:chili:ti *que** niki:xmattok na:wi, ma:kuil *o** chikuase:n,
<Sync time="369.215"/>
*porque** pos mah name:chkahkaya:wto no: neh *que** niki:xmattok
<Sync time="372.465"/>
achi i:n, a:mo. Neh name:chilia *lo que** tein neli.
<Sync time="375.615"/>
*Lo que** tein neh nikmattok yehwa sah neh name:chilia.
<Sync time="378.417"/>
Ke:mah, a:mo nikmati xa: oksé: tatsi:ntokalis tik..., tikneki tikahsika:matis xne:chtahtani wa:n, 
<Sync time="384.515"/>
komo nikmat..., nikmati *que** nimitsna:nkili:s kuali, nimitsna:nkili:s, nimitsna:na:nkilia wa:n komo a:mo pos para toni name:chkahkaya:wati.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="390.035" endTime="393.735">
<Sync time="390.035"/>
Ne:n ikowyo żka:n, ka:n kualtia kowtati:l?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="393.735" endTime="437.167">
<Sync time="393.735"/>
*Este** tak kualtias pero a:mo ke:man tiktatekiwtiah tikmatis *porque** mahyá: owapach.
<Sync time="399.285"/>
Pa:ttiw nimah, pa:ttiw nimah.
<Sync time="402.533"/>
Ke:mah, no: kuali tata, a:mo nimitsilia *que** a:mo wel tata. Para, para kitati:sken n' cos...,
<Sync time="405.936"/>
nika:n i:n ke:meh i:n totikote:noh tehwa:n, kuali, kualtia no: yo:n a:tsi:tsika:s
<Sync time="409.237"/>
tein nimitsilia yo:n ma:pa:pata:wak
<Sync time="411.145"/>
wa:n tein a:tsi:tsika:s kikuih para ne:n,
<Sync time="413.855"/>
para n' tatsakuil de n..., de n' ka:mpa se: mota:lna:miki.
<Sync time="416.405"/>
No: kualtia para kowtati:l.
<Sync time="418.085"/>
pero a:mo ku..., a:mo, a:mo chika:wak n' tit. Mahyá: tikihtowah n' tehwa:n tit a:mo chika:wak, *sino** mahyá:, mahyá: kownex sah.
<Sync time="423.945"/>
'Kita n' owapach *cuando** kixo:taltiah pos no: ihkó:n yo:n kowtsí:n, a:mo kipia chika:walis.
<Sync time="428.035"/>
Ihkó:n ke:meh xo:no:kowtsí:n. Pos xo:no:kowtsí:n a:mo no: kipia chika:walis ke:meh okseki kowtsitsí:n.
<Sync time="431.665"/>
Ke:mah, yehwa yo:n neh nimitsilia.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="437.167" endTime="451.802">
<Sync time="437.167"/>
A:man xte:chtapowi ne:n de i:n a:tsi:tsika:s tein tikihtowa ika kipi:kih nakat yehwa no: n' tein,
<Sync time="443.9"/>
te..., *este** kua:kuehmeh no: kuali ika motekipanowah. żKe:niwki n' ixiwyo, ke:niwki n' ixo:chio, ton tie:mpo ne: xo:chiowa wa:n ke:niwki n' iteyo?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="451.802" endTime="501.437">
<Sync time="451.802"/>
*Pues** kita yo:n *este** n' ixo:chio,
<Sync time="454.962"/>
ixo:chio mopahpampilowa mahyá: *hilitos**.
<Sync time="458.134"/>
I:n..., itech n' ikowyotsi:n,
<Sync time="462.044"/>
wa:n ixiwyo ma:pa:pata:wak,
<Sync time="464.734"/>
ma:wehwei wa:n ma:pa:pata:wak.
<Sync time="467.074"/>
Yehwa n' tein nimitsilia [i]ka, yeh ika kipi:kiah ne:n totapalo:l ne: ke:man,
<Sync time="471.464"/>
ka:mpa tehwa:n timokow..., timoma:patilia:yah *este** nakatsí:n, kua:kownakatsí:n *o** pitsonakatsí:n,
<Sync time="476.706"/>
pos yehwa yo:n semi ika te:chpi:kilia:yah ne: ke:man.
<Sync time="480.046"/>
Wa:n a:man, a:man pos nikita neh ke:meh a:mo kikuih para kipi:skeh yo:n
<Sync time="485.488"/>
tapalo:ltsí:n pos kikuiah no: para, kikuih para kikuah ke:meh i:n
<Sync time="489.718"/>
para tapialtsitsí:n, para kua:kuehmeh.
<Sync time="491.828"/>
Kua:kuehmeh sah *más** nikita ika motekipanowah.
<Sync time="493.708"/>
A:mo nimitsili:ti *este, caballos**, sanoke kua:kuehmeh sah n' ika motekipanowah, nikita no: kininte:miliah wa:n kikuah
<Sync time="498.968"/>
yo:n xiwtsí:n. Ke:mah.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="501.437" endTime="504.991">
<Sync time="501.437"/>
żKe:niwki ne:n ixo:chio wa:n katí:n tie:mpoh m' poso:ni?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="504.991" endTime="547.693">
<Sync time="504.991"/>
N' ixo:chio, ixo:chio *este**,
<Sync time="508.317"/>
ixo:chio *me...**, ixo:chiotsi:n *medio** chi:chi:l..., *este, medio** chi:chi:ltik pero mahyá: tikihtowah tehwa:n *medio** a:chi:petik.
<Sync time="514.938"/>
A:mo, a:mo semi senki:s chi:chi:ltik n' ixo:chiotsi:n.
<Sync time="517.777"/>
Wa:n yo:n poso:ni mahyá: nikelna:miki *este**, mahyá: itech,
<Sync time="526.723"/>
itech mayo. Mahyá: ke:meh i:n itech i:n tiwa:lpano:keh ya i:n mayo, ma:yohkopa.
<Sync time="531.933"/>
Ke:mah wa:n yehwa nimitsilia neh este n' ikowyotsi:n pos a:mo teh tikihtowah t'tatekiwti:tih, sanoke n' ikowyo pos
<Sync time="538.463"/>
kuali t..., kuali tata, kuali tata, no: kuali xo:..., kuali taxo:ltiah ika n' tikote:noh pero mahyá: kownex sah.
<Sync time="543.363"/>
mahyá: a:mo, a:mo chika:wak n' tit. Ke:mah yehwa yo:n neh nimitsilia.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="547.693" endTime="557.272">
<Sync time="547.693"/>
A:man ne:n tein tikihtowa seki no: pahti kikuih, ma:pa:pata:wak, *este**, żno: kowyoh?
<Sync time="553.083"/>
żYo:n ke:niwki ne:n ixiwyo, ke:niwki ne:n ixo:chio, ox no: xo:chiowa?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="557.272" endTime="605.094">
<Sync time="557.272"/>
N' ixiwyo, n' ixiwyo *este** ma:yehyewaltik.
<Sync time="561.172"/>
Ma:yehyewaltik wa:n ikowyo,
<Sync time="563.629"/>
ikowyo no: *este** mimiltik,
<Sync time="565.919"/>
wa:n ixo:chiotsi:n ista:k. Pero yeh a:mo mopahpampilowa n' ixo:chiotsi:n, ixo:chiotsi:n itech *mismo** n' ikowyo,
<Sync time="571.969"/>
ompa mo..., ompa mos..., moskaltia, pané: yo:n tikihtowah tehwa:n *este**,
<Sync time="577.087"/>
mahyá:, mahyá: kowta:kilotsi:n sah eskia.
<Sync time="580.397"/>
Ompa pe:wa n' mo..., mote:tekpa:nilia, itech n' ikowyo motekpa:nilia ne:n ixo:chiotsi:n,
<Sync time="584.84"/>
wa:n ompa yo:n poso:ni.
<Sync time="586.99"/>
Pero yehwa nimitsilia para pahti, tehwa:n, tehwa:n tikihtowah para tikuih para pahti. N' tima:se:waltsits..., n' tima:se:walmeh
<Sync time="592.722"/>
t'tatekiwtiah para pahti.
<Sync time="594.682"/>
Pero yo:n no: ipa yeh..., para yehwa sah. A:mo nimitsilwi:ti neh *que** para s..., te:chpale:wi:s para oksentaman, sentaman chi:walis tiktatekiwti:skeh, sanoke i:pa para yehwa sah yo:ni. Ke:mah.
</Turn>
<Turn speaker="spk2 spk1" startTime="605.094" endTime="613.264">
<Sync time="605.094"/>
<Who nb="1"/>
A:mo n'mati n' oksé:. *Este** n..., ista:k, ista:k n' ixo:chiotsi:n, [k]e:mah.
<Who nb="2"/>
*Este**, żne:n ixo:chio ke:niwki n' tapal?
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="613.264" endTime="615.174">
<Sync time="613.264"/>
żWa:n ixiwyo te:kua oso a:mo te:kua?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="615.174" endTime="666.524">
<Sync time="615.174"/>
Yehwa nimitsilia n' ixiwyo tel..., tel..., tel...,
<Sync time="619.364"/>
te:lte:wihwitswia wa:n telte:ahwayo:tih n' ka:mpa te:tipi:nia, ye:kte:kokoh.
<Sync time="622.924"/>
Telte:kokoh fie:roh wa:n yehwa ya nimitsilwia neh yo:n a:mo no: *como quiera** semi se: ki...,
<Sync time="626.784"/>
se: kwelmati mah se: kito:ka *porque**,
<Sync time="629.084"/>
yo:n nikita pané: kito:kah *solamente** itech *corral** ke:meh i:n ka:mpa ta...,
<Sync time="632.334"/>
tahtatsakuah no: ika n' tokni:wan pero,
<Sync time="634.364"/>
sayoh porque** kinekih sah porque yo:n neh a:mo nikihto:ti semi se: kinehneki *porque** telwitsyoh wa:n
<Sync time="639.574"/>
sayoh tikuih para pahti.
<Sync time="641.204"/>
Pero para pahti pos, yo:n para pahti pos tikuih n' ixiwyotsi:n, i:pa a:mo ikowyo, ixiwyotsi:n.
<Sync time="645.229"/>
Pero a:mo no: tik..., tikihto:tih timo:..., semi timotel..., timo:..., tiki:tski:tih
<Sync time="650.714"/>
ihkó:n mah tiki:tski:tih ke:meh i:pa se: kikui seki xiwit sanoke
<Sync time="653.892"/>
ika miak, miak nehmachka:yo:t.
<Sync time="656.144"/>
żKe:yeh ika miak nehmachka:yo:t? *Porque** tikmattokeh komo timoahxi:ltihkeh
<Sync time="659.784"/>
te:chtipi:ni:ti wa:n
<Sync time="661.814"/>
te:kokoh. *Hasta** se: pohposo:ni n' ka:mpa te:..., te:ma:ihixka yo:n xiwtsí:n.
</Turn>
<Turn speaker="spk1 spk2" startTime="666.524" endTime="672.68">
<Sync time="666.524"/>
<Who nb="1"/>
N' oksé: a:tsi:tsika:s tein tikihtowa ika sayoh tatsakuah, żyo:n te:kua oso a:mo te:kua?
<Who nb="2"/>
A:, yo:n a:mo witsyoh.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="672.68" endTime="715.039">
<Sync time="672.68"/>
*O sea** mah tikihto:ka:n tehwa:n a:mo te:kua, sanoke yo:n,

<Sync time="676.196"/>
kuali tik..., tiki:tski:s n' ixiwyo, xteki n' ixiwyo wa:n
<Sync time="679.826"/>
kuali ika timoma:..., timoma:xakualo:s ihkó:n wa:n a:mo teh mitschi:wili:s nio:n tei.
<Sync time="683.666"/>
Sayoh yo:n nimitsilia neh *este** pos *igual, igual** ke:meh, ihkó:n ke:meh tikita n' okseki n..., okseki n' a:tsi:tsika:s n' tein witsyoh,
<Sync time="689.352"/>
ihkó:n tamatisneki. Sayoh *que** ne: *más, más** ma:tihtila:wak tepitsi:n wa:n *más** ma:p..., ma:pihpitsa:wak.
<Sync time="694.836"/>
Yehwa n' tein kikuih para tatsakuil ihkó:n ka:mpa n..., ka:mpa mota:lna:mikih.
<Sync time="698.766"/>
Yo:n i:pa para yehwa sah, a:mo nimitsili:ti..., wa:n ixo:chiotsi:n,
<Sync time="701.753"/>
ixo:chio:tsi:n *igual** ixo:chio:tsi:n. Sanoke yeh n' ixo:chiotsi:n taman porin kihto:snekih chi:chi:ltik ne:n
<Sync time="706.813"/>
seki *medio** a:chi:petik n' i..., n' ixo:chiotsi:n yehwa yo:n kowtsí:n.
<Sync time="710.023"/>
Pero a:mo nim..., a:mo no: teh kualtia mah tikihto:ka:n, i:pa sayoh para tatsakuil sah yo:n. Ke:mah.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="715.039" endTime="717.561">
<Sync time="715.039"/>
żTikmattok ton tie:mpoh yo:n xo:chiowa?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="717.561" endTime="725.611">
<Sync time="717.561"/>
Pané:, pa..., pané: nika:n *por, este**,
<Sync time="721.111"/>
por agosto, pané: por septiembre.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="725.611" endTime="736.251">
<Sync time="725.611"/>
A:man para ika tima:tamiskeh xte:chtapowi ke:niwki i:n, 
<Sync time="730.771"/>
tein tikihtowa, teh tikilia a:tsi:tsika:s
<Sync time="734.381"/>
kuomekat, tein yo:n ta:lpan mochi:wa.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="736.251" endTime="827.513">
<Sync time="736.251"/>
A:, yo:n *este** mo..., yo:n mahyá: m..., yo:n mahyá: tikihtowah tehwa:n mahyá: kuomekat,
<Sync time="741.969"/>
a:tsi:tsika:s, yo:n *más** ma:pisi:ltik
<Sync time="744.851"/>
wa:n ma:tohtomiyoh.
<Sync time="747.701"/>
Wa:n yo:n no: onkak o:me taman. [Y]ekin nikelna:mik nimitsilwi:sneki, onkak o:me taman.
<Sync time="751.963"/>
Onkak n' tein no:, no: mahyá: te:tepi:nia,
<Sync time="755.513"/>
mahyá: te:tip..., *bueno** te:tipi:nia pero mahyá: yo:n ihista:k semi n' ixiwyotsi:n wa:n *más** ma:pisi:ltik.
<Sync time="760.975"/>
Wa:n no: te:ichtakawia yo:n, komo tmometskui:ltih yo:n no: mitstipi:ni:s.
<Sync time="764.395"/>
Wa:n onkak n' tein, tein *más este, más, más** ma:we:weyak tepitsi:n
<Sync time="770.195"/>
wa:n *más, más** weh..., *más** wehkapan moskaltia.
<Sync time="774.047"/>
Onkak o:me taman neli n' tein..., a:mo nikelna:mikia onkak o:me taman ne:n ta:lpan..., ta:lpana:tsi:tsika:s.
<Sync time="780.109"/>
Onkak n' tein *más** pisi:ltik wa:n onkak n' tein *más, más** wehwei.
<Sync time="783.239"/>
Ke:mah. Se: bia:jeh** tiahkah nika:n, sep..., sepa tiahkah nika:n i:n, nika:n, nika:n *por La Galera**,
<Sync time="790.691"/>
Wa:n ompakawí:n nikmattok tiktekkeh seki ne:n
<Sync time="794.515"/>
a:tsi:tsika:s yo:n nimitsilia kuomekaa:tsi:tsika:s.
<Sync time="797.561"/>
Ke:mah. Pero no: yetok sah yo:n para pahti, tein para pahti yehwa nimitsilia tein yo:n te:tipi:nia no:, n' tein pisi:ltik, semi pisi:ltik,
<Sync time="803.351"/>
yehwa para, para pahti kikuih. Pero yo:n a:mo okachi xkita yo:n, *porque** yo:n poliwi,
<Sync time="807.751"/>
Ixwa sayoh
<Sync time="809.551"/>
yetok, yetok to:nal sah ke:man, ke:man ixwa yo:n.
<Sync time="812.301"/>
Pero yo:n a:mo ke:man nochipa onkak, mah tikihto:ka:n mah nochipa xik...,
<Sync time="815.721"/>
mah nochipa se: kisenitsto newí:n kahfe:ntah. Sanoke yo:n, sanoke yo:n moskaltia
<Sync time="820.213"/>
wa:n poliwi.
<Sync time="821.143"/>
Yo:n kiliah poliw..., e..., ne:si kiliah poliwini..., poliwinia:tsi:tsika:s.
<Sync time="824.633"/>
Yehwa n' tein para pahti no: kikuih. Ke:mah.
</Turn>
<Turn speaker="spk1 spk2" startTime="827.513" endTime="831.215">
<Sync time="827.513"/>
<Who nb="1"/>
żNo: xo:chiowa, ke:niwki n' ixo:chio?

<Who nb="2"/>
Yeh no: xo:chiowa,
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="831.215" endTime="881.403">
<Sync time="831.215"/>
tikita n' ixo:chio, yeh ke:meh yo:n
<Sync time="834.143"/>
ne:n, mahyá:, mahyá: *medio azulito** n' ixo:chio,
<Sync time="840.973"/>
wa:n tikita ne:n nikilia ma:talxo:chit, ma:talinixo:chio.
<Sync time="847.483"/>
Ihkó:n tamatisneki sanoke ne, sanoke, sanoke ne: *más** we:weyak n' ixo:chiotsi:n wa:n mote:tekpa:nilia n' ixo:chiotsi:n ne:n, ne:n i..., i..., yehwa ne:n kuomekat.
<Sync time="856.593"/>
Tein a:..., tein a:tsi:tsika:s, ne: a:tsi:tsika:s, de ta:lpana:tsi:tsika:s nimitsilia neh.
<Sync time="860.643"/>
Yo:n no: xo:chiowa, pero a:mo wel nimitsiliti n' iteyo ke:niwki *porque** a:mo ke:man nikita mah teyowa, sanoke nikita sayoh xo:chiowa sah, pero a:mo ke:man nikita keni:w n' teyowa.
<Sync time="869.263"/>
Ke:mah. Wa:n taká:n naknekih[nankinekih] *cual..., este** se: to:nal tikte:mo:skeh wa:n tikitaskeh a..., tikitaskeh keniw..., ke:niwki ne:n ixo:chio, name:chne:xtili:s ke:niwki n' ixo:chiotsi:n. Ke:mah.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="881.403" endTime="887.513">
<Sync time="881.403"/>
Wa:n tein tikihtowa kachi ma:pisi:ltik wa:n *este** nikawí:n mochi:wa ta:lpan,
<Sync time="885.433"/>
żke:niwki ne:n ixo:chio?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="887.513" endTime="960.003">
<Sync time="887.513"/>
*Este**, yo:n, yo:n a:mo ke:man nikita. Para nimitskaya:was yo:n a:mo ke:man nikita n' ixo:chio ke:niwki.
<Sync time="892.757"/>
*Porque** a:mo okachi onkak yo:n nimitsilia neh, *porque** poliwi sah, tikitas 
<Sync time="897.364"/>
onkak wa:n sepa tikitas a:mo tei ok.
<Sync time="900.965"/>
Onkak..., yo:n a:mo okachi onkak yo:n nikilia neh, semi tel..., mahyá: tikihtowah tehwa:n mahyá: motelne:neki yo:n xiwtsí:n.
<Sync time="906.965"/>
Achi onkak nimitsilia no:, no: *mismo** yehwa tamatisneki
<Sync time="910.195"/>
pero, yehwa n' tein nimitsilia *más este, más** wehkapan moskaltia.
<Sync time="914.073"/>
Kiliah kuomeka:..., kuo..., *pues** mahyá: kuomekat.
<Sync time="917.233"/>
A:tsi:tsika:s, a:tsi:tsi..., mahyá: kuomekaa:tsi:tsika:s.
<Sync time="919.963"/>
*Bueno** mahyá: kuomekat n' a:tsi:tsika:s.
<Sync time="921.637"/>
Yehwa yo:n nimitsilih yo:n achi onkak.
<Sync time="923.165"/>
Yo:n tikmatis ka:ni n' onkak, nika:n ka:mpa ne:n *bachillerato** de San Miguel,
<Sync time="928.363"/>
yo:n tawakalkopa,
<Sync time="929.923"/>
parahkotsi:n, ompakawí:n yo:n ompa n'mat..., n'mattok neh semi mochi:wa yehwa yo:n xo:chit.
<Sync time="933.643"/>
yo:n xi:wit. A:tsi:tsika:s tein yo:n kuomekata:lpana:tsi:tsika:s.
<Sync time="937.423"/>
Ompawí:n, ke:masá: tikitati:wih wan ompaka tikitaskeh pan..., ompakawí:n n'mattok onkak no:.
<Sync time="942.58"/>
Pero yo:n okseki tein te:tepi:nia, yo:n semi, semi nehmach para tikahsis yo:n.
<Sync time="948.423"/>
A:mo kachi onkak, *porque** yo:n nimitsilia neh poliwi, yo:n onkak ke:meh
<Sync time="952.273"/>
mahyá: se:..., mahyá: sepa se:, o:me, e:yi to:nal wa:n poliwi yo:n xiwtsí:n.
<Sync time="958.543"/>
Ke:mah.
</Turn>
<Turn speaker="spk1 spk2" startTime="960.003" endTime="968.913">
<Sync time="960.003"/>
<Who nb="1"/>
Nochi a i:n a:tsi:tsika:s Rubén, a:man xte:chili ne:n ka:n tiwa:le:wa, wa:n ka:nachi xiwit tikpia wa:n moto:ka:y.
<Who nb="2"/>
Neh nimono:tsa
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="968.913" endTime="985.139">
<Sync time="968.913"/>
Rubén Macario Martínez.
<Sync time="971.831"/>
Neh niwa:le:w de Chi:lkowtah, Tzinacapan,
<Sync time="976.001"/>
Nikpia *cincuenta y seis ańos**.
</Turn>
</Section>
</Episode>
</Trans>