Tryag File Manager

/home/cluster1/data/bu01/1121861/html/zzrespaldos_aaarchivo-muerto/amelia/2010-07-21/Tzina_Zoolo_JVC313_aachikiwit-tipos-de-crustaceos_2010-07-21-i_ed-2013-01-24.trs

<?xml version="1.0" encoding="ISO-8859-1"?>
<!DOCTYPE Trans SYSTEM "trans-14.dtd">
<Trans scribe="tahtol2" audio_filename="Tzinacapan_Ethnography_Ernesto-Vazquez_aachikiwit_2010-07-21-i" version="8" version_date="120606">
<Speakers>
<Speaker id="spk1" name="Eleuterio Gorostiza Salazar" check="no" dialect="native" accent="" scope="local"/>
<Speaker id="spk2" name="Ernesto Vázquez Chanico" check="no" dialect="native" accent="" scope="local"/>
</Speakers>
<Episode>
<Section type="report" startTime="0" endTime="566.316">
<Turn startTime="0" endTime="6.432" speaker="spk1">
<Sync time="0"/>
Bueno, a:man xite:chtapowi keni:w ne:n se: kikui yo:n a:chikiwit wa:n no: keni:w se: kichihchi:wa.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="6.432" endTime="301.112">
<Sync time="6.432"/>
Pos n' a:chikiwit se: kichihchi:wa se: kite:mowa kuomekat tein pipi:nik
<Sync time="12.355"/>
wa:n se: ke:w... ki:xtia, te:mowa..., onkak kuomekat nika:hkuí:n tanikua:kopa ne: kiliah chi:lmekat.
<Sync time="18.216"/>
Iwki mono:tsa n' komekat wa:n se: ki..., kipixka,
<Sync time="21.284"/>
kualtsi:n ehke:wi wa:n se: kisenki:xtilia n' ie:wayo, ke:mah
<Sync time="24.888"/>
se:, se: kwa:tsa tepitsi:n ya para a:mo ne:..., motokotsowa *cuando, cuan...**, motokotsowa ok *o** xahxaya:ltia *cuando**
<Sync time="31.317"/>
*cuando** se: kitamichihchi:wa xahxayaltia, koya:waya *después**.
<Sync time="34.892"/>
Moneki se: kwa:tsa tepitsi:n, se: kuetowa wa:n ke:mah se: ki..., se: ki..., se: 'kuiti ne:n kuomekat no:.
<Sync time="41.527"/>
Neh nikui yo:n tata:wikmekat,
<Sync time="43.262"/>
tata:wikmekat tein achi i:xtoma:wak a tepitsi:n.
<Sync time="45.458"/>
Wa:n nik..., nikteki se: se:, se: se: ma:it nikteki yo:n, yo:n kuomekat
<Sync time="51.527"/>
wa:n ke:mah no: n'xihxi:ma kualtsi:n, n'xihxi:ma kualtsi:n, n'xihxi:ma kualtsi:n.
<Sync time="54.573"/>
N'xihxi:ma wa:n niki:xtilia *parejo** n' ie:wayo wa:n ke:mah nejo:n,
<Sync time="59.01"/>
Nik..., nikolo:chilpia ne: ka:mpa nipe:wati, nik..., nikolo:chilpia, nikwi:pa:na ika, mahyá: yo:n kuesalkua:kkat se: kiwi:pa:na, se: e:wa.
<Sync time="66.196"/>
Wa:n ke:mah nikchihchi:wa, nikchihchi:wa, nikihkiti a, nikpa:pan..., se:..., se: n'panawia, se: nika:wa ne:n komekat wa:n n'tatsala:yo:tihtiw ihkó:n.
<Sync time="72.706"/>
Ke:meh kuesalkua:kkat se: kichi:wa.
<Sync time="74.466"/>
Mm, nochi kuomekat sah, nochi kuomekat sah.
<Sync time="76.9"/>
Wa:n ka:mpa tamiti sepa se: nikte..., n'tetekuinowa iwa:n, niktetekuinowa wa:n niki:xkalakihtiw ihkó:n para, para a:mo ne: tohtomi.
<Sync time="82.991"/>
Wa:n nikchihchi:wa se:..., se: *jeme** nikchi:wa ihkó:ni a, se: *jeme** ya.
<Sync time="87.085"/>
Ke:mah nejo:n nik..., nikelpachowa sepa n' komekat ihkó:n, nikua:kelpachowa ya.
<Sync time="90.981"/>
nie:w..., nie:wa ihkó:n wa:n ke:mah nikelpachowa ihko:ni a.
<Sync time="93.541"/>
*Para** nikelpachowa, ke:mah sepa nika:n niktsaktiw, niktsaktiw a, nika:n nikelpachowa ihkó:n, nikua:ilpia ika kuomekat *o** xo:no:t nika:n.
<Sync time="99.626"/>
Wa:n ihkuí:n mah bo:laheto ya, mahyá:, mahyá: yewal..., ololtik wa:n ni..., niow.
<Sync time="103.683"/>
Niow nik..., nikihkiti, nikihkiti ihkó:n *hasta** pexo:ni, pexo:niti, *hasta** yowi, yowi ihkó:n nikihkiti.
<Sync time="108.373"/>
Nika:n itahkoya:n más toma:wak a, koya:wak más a, 
<Sync time="110.5"/>
wa:n ihkó:n yowi yowi hasta ikua:pan n'tsakuati. Nika:n n'tsakua ya, ke:mah ompa..., ompa nitami a, nikilpia ya
<Sync time="115.308"/>
wa:n..., wa:n nejo:n ke:mah nikma:ytia ya ika... komo a:mo se: kuomekat tein takua:wak, nikmay..., nikma:y..., nikta:lilia n' ima:y,
<Sync time="123.911"/>
*pero** ompa nikma:yti:s a *cuando** n'ta:li:tiw ne:..., nikta:li:s a itech we:ia:t a, nikua:ytia ika se: tamali:n tein, tein kuali.
<Sync time="130.611"/>
Ke:meh ekintsi:n onkak yo:n *plástico** kiliah, kachi kuali yo:n se...., a:mo a:chichi:na, sepa nikilpia wa:n kuali sah *para** a:mo tomis.
<Sync time="137.202"/>
Wa:n ke:mah nikualtilih ya ne:n kuome... ne:n chikiwit. Kualtiak a.
<Sync time="141.708"/>
Nikinchihchi:wa sake:ra o:me oso e:yi chikiwmeh nikinchihchi:wa. 
<Sync time="144.356"/>
Ke:mah, nejo:n wa:n nia:ti a nikta:li:ti ne:n a:taw, 
<Sync time="148.612"/>
*bueno** achto....Seki kita:liah ne:..., seki kita:liah yo:n kua:kow..., kua:kowomit, 
<Sync time="155.37"/>
kua:kowomit, seki. Neh, neh a:mo n'ta:lilia yo:n *porque** pipihya:ya n'.
<Sync time="158.779"/>
Onkak seki tokni:wa:n a:mo kikuah ne:n kua:kownakat, kipipihya:kmatih.
<Sync time="162.653"/>
Wa:n yo:n xili *de** kalakiti itech yo:n chikiwit... wa:n yo:n nimitsilia, kalakiti n' chikiwit itech 
<Sync time="167.54"/>
wa:n ke:meh yetok n' ko:mit kalak.... Yo:n koyoktik ihkui:ni, komo ke yo:la:nkoyoktik.
<Sync time="171.911"/>
Wa:n ite:..., ite:nyo ya, ka:mpa n..., kalaki a ne:n xili, nika:n kalakiti a, 
<Sync time="175.933"/>
ne:nemiti ih..., nika:n etok ne:n takualo:t wa:n kalakiti ihkui:ni a.
<Sync time="179.137"/>
Pankalaki itech ne:n..., itech n' ikoyok ya 
<Sync time="182.444"/>
ke:mah nejo:n ompa, ompa etok a ne:n xili, a:mo, a:mo wel ki:sa ok, 
<Sync time="185.824"/>
a:mo kimati ka:nika ki:sas *porque** tatahkoya:n moka:wati n' koyok ka:mpa kalakte:wa.
<Sync time="189.768"/>
Wa:n *cuando** se: kita:lia nakasika ihkó:n para nika:n kalakis itsi:ntan ne:n xili 
<Sync time="193.842"/>
wa:n ne: yeh yowi tate:mohtiw moitskuinketsa ya.
<Sync time="196.743"/>
A:mo wel ki:sa ok nika:n *porque** nika:n ne:nentok, ki:sasneki nika:n a:mo wel ki:sa ok xili.
<Sync time="200.188"/>
Ite:noh ne:n yo:n koyok tatahko moka:wa, komo ke nika:n moka:waki a.
<Sync time="204.067"/>
Yeh ika a:mo wel ki:sa ok xilitsi:n.
<Sync time="206.087"/>
Wa:n komohkó:n kahsito, kalak se: tsikitsi:n ok, se: ma:chiko, se: achi nohne:l,
<Sync time="210.716"/>
wa:n kalak se: me:koh kimiktia yo:n i:kni:w wa:n kikua. 
<Sync time="214.028"/>
Kimiktia wa:n moka:wa tein *más, más** we:i ne:n xili.
<Sync time="217.617"/>
Wa:n *pero** neh nikta:[lilia] nimitsilia, nikowa *mejor** yo:n pitsocho:pih, pitsoistit.
<Sync time="222.685"/>
Wa:n niktewa:tsa tepitsi:n *para** a:mo tamantia.
<Sync time="225.192"/>
Tatewats wa:n nik..., niow a ne: kowtah..., niow ne: kowtah wa:n nik..., nikalakia itech chikiwit a ne:n nakatsi:n.
<Sync time="231.835"/>
Sakera o:me, o:me, o:me *cachito** oso e:yi,
<Sync time="237.037"/>
wa:n ke:mah nejo:n nikta:..., *de** nikalakia nakatsi:n ompa nikpan..., nikpanta:lia
<Comment desc="nikpanta:lilia"/>
 tet,
<Sync time="242.167"/>
sakera ka:n na:wi tet. Para yo:... yo:n tet kwi:ka, *hasta** a:tatsi:ntan yowi.
<Sync time="246.029"/>
Ompa ke:mah nejo:n nikpankalakia ya wa:n ke:mah ne:
<Sync time="249.86"/>
mah nakasika eto tepitsin, n'tila:na ihkuí:n para a:mo semi..., para n'nakasikata:lia 
<Sync time="253.009"/>
para mah te:nkoyo:nto ne:n ka:mpa kalaki xilitsi:n komo,
<Sync time="255.645"/>
komo moketsa ihkó:n tapachiwtok a:mo kalakis *porque** tsaktok.
<Sync time="258.06"/>
Wa:n nakasikaihkak tepitsi:n etok, tsi:nkoyo:ntok wa:n kalaki a.
<Sync time="261.42"/>
Wa:n ke:mah nikte:nkoy...., nikte:mpilowa itech se:, a:ten n'te:mowa teisá: itech se: kowit *o** teisá: itech n'te:mpilowa
<Sync time="267.078"/>
para a:mo kwi:kas n' a:t *porque** ke:masá: de we:ia n' a:t kikuite:wa ne:n, ne:n chichiwit.
<Sync time="271.619"/>
Wa:n mo:stika nikitati a, nikpantila:na ne:n ite:ntamali:yo de n' chikiwit.
<Sync time="276.505"/>
Wa:n nikita ox ompa etok ne:n okuilimeh, ompa moka:wah ke:masá: *cuando, cuando** onkakeh.
<Sync time="281.146"/>
Ompa moka:wah, ika, ika takualo:t motokiah.
<Sync time="283.516"/>
Wa:n kualtsi:n ika yo:n pitsoistit tatewa:ts, *porque** yo:n a:mo tsohya:ya, tatewa:ts a:mo to:chihya:ya. *Pero** n' kua:kownakat porin pipihya:k, 
<Sync time="289.514"/>
wa:n seki ke:meh nimitsilia a:mo nochi:n kikuah n' tokniwa:n n' kua:kownakat, pipihya:ya xilitsi:n.
<Sync time="293.093"/>
Kipa, kipa nochi n' ompa aktok ne:n kua:kownakat.
<Sync time="296.288"/>
Ke:mah, yehwa yo:n se: kichi:wa. Ke:mah.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="301.112" endTime="303.739">
<Sync time="301.112"/>
¿Wa:n yo:n no: etok tie:mpoh sah se: kita:lia n' a:chikiwit *o** ke:man eski?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="303.739" endTime="357.543">
<Sync time="303.739"/>
Pos ke:man eski, ke:mah eski, soh mah onkaka:n sah okuilimeh, ne:n a:okuilimeh, mah onkaka:n sah.
<Sync time="307.945"/>
Wa:n se: kita:lia ka:mpa wehkatan, ka:mpa, ompa se: tikitas ka:mpa mopanta:mo:ttok n' a:t
<Sync time="312.833"/>
oso ka:mpa tehtetsi:ntan, ka:mpa se: kimatis ompa etokeh ompa se: kina:l... se: kita:li n' chikiwit 
<Sync time="315.745"/>
*para** ompa ki:sa wa:n ompa sah n' takua. Mokuih.
<Sync time="318.123"/>
Ke:masá: *cuando** onkakeh se: ki:xtia, sake:ra ka:n mahtak mokalakiah itech n' chikiwit, ma:chikomeh.
<Sync time="322.164"/>
Ke:mah, mokalakiah miak.
<Sync time="323.73"/>
Wa:n *cuando** a:mo, pos sake:ra se: oso o:me. 
<Sync time="325.926"/>
Wa:n komo se: kita:lia miaktsi:n pos mosentilia ya ne:n se: kitate:molihtinemi.
<Sync time="328.869"/>
Se: kipanki:xtia wa:n sepa se: kipanta:lia.
<Sync time="330.98"/>
Komohkó:n a:mo; miak nemih tokni:wa:n. Komo se: kimattok semi..., semi miakeh nemih n' a:taw,
<Sync time="336.212"/>
se: kihkuania yo:n chikiwit.
<Sync time="337.491"/>
Se: kita:tia ne:wí:n kasá: ika a:te:n wa:n tio:tak sepa se: kipanta:li:ti.
<Sync time="341.152"/>
[iwki se: kichi:wa] wa:n komo a:mo a:kin yowi pos ompa etok wehka:wa. 
<Sync time="344.434"/>
Ke:mah. Yo:n kualtsi:n mokuih yo:n xilimeh wa:n ki:sa *más** ne:,
<Sync time="348.103"/>
*más** kuali wa:n a:mo timo..., tia:a:tsaktos oso tik..., monekis tenex. Yehwa sah yo:n takualo:t se: kita:lia *de** nakat, yehwa yo:n.
</Turn>
<Turn speaker="spk1 spk2" startTime="357.543" endTime="362.871">
<Sync time="357.543"/>
<Who nb="1"/>
¿Wa:n ka:nachi tamameh xilimeh nemih n' a:taw tein kuali se: kininkui ika i:n a:chikiwit?
<Who nb="2"/>
Pos tik...,
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="362.871" endTime="463.861">
<Sync time="362.871"/>
Ika yo:n chikiwit, tein, *más** kachi mokui yehwa ne:n tein wehwei:n ke:meh i:n,
<Sync time="368.162"/>
Ke:meh yo:n ma:chikotsitsi:n wa:n, wa:n yehwa ne:n
<Sync time="373.291"/>
me:kos tikiliah tehwa:n, tein wehweixilimeh, wehwei, wehwei ko:so:limeh, 
<Sync time="377.629"/>
yehwa ya mokuih kachi.Wa:n ma:xahxakameh a:mo mokuih yehwa:n *porque** 
<Sync time="381.26"/>
a:mo, a:mo, a:mo nakakuah tak yo:n, a:mo, a:mo mokuih, a:mo ke:man niki:tskia ne:n ma:xahxakatsi:n.
<Sync time="385.877"/>
Wa:n no: onkakeh yo:n ista:kxilimeh, *pero** yehwa:n a:mo no: mokuih,
<Sync time="388.66"/>
nika:n tanikua:kopa onkakeh semi ista:kxilimeh, yehwa:n tsikitsitsi:n okachi, ista:kxilimeh tsikitsitsi:n wa:n nejo:n
<Sync time="394.542"/>
a:mo, a:mo ke:man tiki:tskiah ne:pa tehwa:n, *porque** neh..., nika:n tikta:liah n' *trampa** mokuih yo:n 
<Sync time="400.298"/>
wehweixilimeh, wehweiko:so:limeh wa:n ma:chikotsitsi:n.
<Sync time="402.524"/>
Yehwa:n mokuih yo:n. *Pero** xilimeh onkak na:wi taman, onkak ne:n ma:chiko.
<Sync time="407.382"/>
Ma:chiko tikiliah *porque** se: ima:y tsikitsi:n wa:n se: weyak.
<Sync time="410.22"/>
Wa:n yo:n tein wehwei me:koh sah motamih nochi mo..., wehwei n' ima:wa:n tohtomaktikeh, ihkui:kuí:n ke:meh olo:t. 
<Sync time="416.002"/>
Yehwa yo:n o:me ya wa:n ista:kxili yeh yo:n tsikitsitsi:n yo:n ma:..., 
<Sync time="420.817"/>
ma:tohtomaktik, se:ntapal sah n' ima:y ye:kwe:i se:, no: tomaktik se:tsi:n
<Sync time="424.287"/>
pero tsikitsi:n xilitsi:n. Ista:kxilimeh kiniliah, yo:n yema:nkeh kachi.
<Sync time="427.378"/>
Wa:n ma:xahxakameh yehwa:n nejo:n onkak seki kui:kuiltikeh, seki kostikeh wa:n ye:kma:tahtakuaktikeh nokta.
<Sync time="434.943"/>
Wa:n yeh te:kehtsoma a:mo istiyeh, yeh i..., se:sah n' iisti kipia, wa:n te:natskualtia pero yeh kichi:wa ihkó:n te:kehtsoma,
<Sync time="440.768"/>
ma:xahxaka te:kehtsoma ihkuí:n.
<Sync time="443.363"/>
Te:natskualtia, ihkuí:n kichi:wa n' ima:y sayoh, is..., isti kipia se:sah ihkó:n, *pero** nejo:n,
<Sync time="448.101"/>
yo:n ko:so:limeh yehwa:n istiyehkeh, o:me iisti, no: te:kehtsomah, te:natskualtiah wa:n *hasta** te:koto:nah, te:eski:xtiah yo:n.
<Sync time="453.353"/>
Ke:mah *pero** i:n, i:n nejo:n,
<Sync time="456.559"/>
i:n nimitsilia ne: ma:xahxaka yeh a:mo..., isti yeh, se:sah kipia wa:n sayoh te:natskualtia kitek..., ihkó:n kichi:wa n' ima:y, ihko:n.
<Sync time="461.948"/>
Yehwa sah yo:n.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="463.861" endTime="465.664">
<Sync time="463.861"/>
¿No: te:eski:xtia ma:xahxaka?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="465.664" endTime="478.755">
<Sync time="465.664"/>
A:mo te:eski:xtia yeh, a:ah.
<Sync time="467.695"/>
Kachi te:eski:xtia yo:n wehweixilimeh, i:n me:kos wa:n ma..., ma:chikomeh te:eski:xtia.
<Sync time="472.834"/>
Wehwei n' iisti wa:n te:kokoh, te:..., te:koyo:nia, te:teki, e:mah
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="478.755" endTime="481.384">
<Sync time="478.755"/>
¿Wa:n ista:kxili no:, no: te:teki?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="481.384" endTime="491.36">
<Sync time="481.384"/>
Yeh no:, yeh no:, no: te:ki:tskia, yeh ne:n no:, no: ye:kte:neh n' iisti.
<Sync time="486.444"/>
No: wei n' iisti no:, tsikitsi:n *pero** no: ye:kistiyeh, ke:mah
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="491.36" endTime="494.734">
<Sync time="491.36"/>
¿Wa:n nochi i:n *este** ton ika motamakah?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="494.734" endTime="548.488">
<Sync time="494.734"/>
Pos moahxiliah a:..., a:tepach *o** teisá:, *o mismo** n'...
<Sync time="499.388"/>
Komo xilimeh ke:meh i:n kasá: i:n tapahwiah *o** teisá:, teisá: wetstok, yeh kikuah kikuah, yo:n xilimeh, n' ko:solimeh,
<Sync time="506.12"/>
kikuah tein eski, ma:ski kaba:yoh kikuah ma:ski kowa:t, seki kipanta:mo:tah a:ihtik teihsá: kowa:t kimiktiah wa:n kikuah nochi yo:n.
<Sync time="513.267"/>
Yo:n xilimeh tikinkuah tehwa:n *pero** a:it, a:it ke:yeh. 
<Sync time="515.756"/>
Pero yo:n nochi moahkokuiliah tein..., ke:meh its..., itskuimeh moahkokuiliah tein pitsotik.
<Sync time="519.826"/>
Ke:mah, tehwa:n tikuah *porque** tak timomatih tikuah ika: te:che:waltihkeh, *pero** yo:n pitsotikeh.
<Sync time="524.459"/>
*Pero** yo:n kikuah xilimeh a:mo se: kki:xtilia n' ikuetaxkol, se: *bolsita** n' ikua:ko kipia,
<Sync time="527.769"/>
yehwa sah n' itakual, wa:n iwa:n se: kikua ya, komo..., komohkó:n se:, se: kimattok,
<Sync time="531.29"/>
se: kktoto:nilia yo:n i..., itsontekon kipia se: *bolsita** tiltik, 
<Sync time="534.307"/>
se: kita:mo:ta wa:n se: kikua n' ikakawyo a, *bueno** nakat.
<Sync time="537.573"/>
Yeh yo:n kipia, ikua:ko kipia se: *bolsita** ih..., yo:n,
<Sync time="540.297"/>
yehwa yo:n ne:n, se:, a:mo kip..., a:mo kipia ikuitaxkol, sayoh kipia se: bolsita n' ikua:ko, yehwa yo:n itakual ompa ke:wa. Ke:mah.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="548.488" endTime="550.992">
<Sync time="548.488"/>
*Bueno**, ¿nochi a eskia *de** i:n a:chikiwit?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="550.992" endTime="552.875">
<Sync time="550.992"/>
Ke:mah, yehwa sah yo:n, ehe.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="552.875" endTime="554.927">
<Sync time="552.875"/>
we:noh, a:man pos te:chili moto:ka:y.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="554.927" endTime="557.388">
<Sync time="554.927"/>
Ni:... Ernesto Vázquez
</Turn>
<Turn speaker="spk1 spk2" startTime="557.388" endTime="561.359">
<Sync time="557.388"/>
<Who nb="1"/>
Xola:l ka:mpa tiwa:le:wa wa:n xiwit tein tikpia. 
<Who nb="2"/>
San Miguel Tzinacapan.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="561.359" endTime="566.316">
<Sync time="561.359"/>
Wa:n nikpia e:yi powal wa:n na:wi xiwit.
</Turn>
</Section>
</Episode>
</Trans>