Tryag File Manager
Home
-
Turbo Force
Current Path :
/
home
/
cluster1
/
data
/
bu01
/
1121861
/
html
/
tosepan
/
zzRecordings-transcriptions_Transcriptions_2016-03-25
/
Material-culture
/
Upload File :
New :
File
Dir
/home/cluster1/data/bu01/1121861/html/tosepan/zzRecordings-transcriptions_Transcriptions_2016-03-25/Material-culture/Tzina_MatCl_AND308_kichiiwa-kali_2010-07-14-a_ed-2013-01-29.trs
<?xml version="1.0" encoding="ISO-8859-1"?> <!DOCTYPE Trans SYSTEM "trans-14.dtd"> <Trans scribe="TEPOXMANANIJ" audio_filename="Tzina_MatCl_AND308_kichiiwa-kali_2010-07-14-a" version="14" version_date="120823"> <Speakers> <Speaker id="spk1" name="Amelia Dominguez Alcántara" check="no" dialect="native" accent="" scope="local"/> <Speaker id="spk2" name="Anastacio Nicolás Damián" check="no" dialect="native" accent="" scope="local"/> <Speaker id="spk3" name="" check="no" dialect="native" accent="" scope="local"/> </Speakers> <Episode> <Section type="report" startTime="0" endTime="1250.591"> <Turn startTime="0" endTime="21.703" speaker="spk1"> <Sync time="0"/> Ta:tah, tikihtowa ke tehwa:tsi:n tikmati ke:ní:w n' kichihchi:wah kal..., *bueno** kichihchi:wayah kalmeh ne: wehka:w. <Sync time="7.297"/> Tiknekiskiah 'te:chtapowi, ne:n, kihtowah ne:, ne: wehka:w onkayah xiw..., kowxiwkalmeh <Sync time="14.062"/> ihkó:n yo:li:k mopatatiahkeh, ekintsi:n tikitah ke kalmeh tein a:xka:n ka:mpa tehwa:n tinemih no: taman ya, a:mo iwki ok ke:meh ne: wehka:w. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="21.703" endTime="437.445"> <Sync time="21.703"/> Mm. Pos neh tepitsi:n name:chtapowi:ti de ke, *lo que es** de nikmatis *porque**, *lo que es** de kalmeh. <Sync time="29.646"/> Pos neh *cuando** neli nikitak, kichi:waya, ne:n, no:pá:n, ne:n, de kali de, de *palma**. <Sync time="36.452"/> Entó:s kikwia nehjó:n kwomekat wa:n ika nehjó:n kihilpia:ya. <Sync time="40.421"/> N' kowmeh *derecho** kita:lia:ya wa:n *atravesado** seki wa:n .... *Después** kitsi:ntsakwaya ika yo:n xo:no:kwowit. <Sync time="48.718"/> Nochi kitsi:ntsakwaya pero nochi ika komekat tikwiah, *parejito**. <Sync time="53.701"/> A:mo teh onkaya teisá: yehwa yo:n nochi tikwiah ika kwomekat <Sync time="56.796"/> wa:n t'tachkwilia:ya ne:n kalikxit ika ne:n se: kwomit, ke:meskia se: *kowpalita**. <Sync time="61.749"/> Entó:s yehwa: yo:n tikta:lilia:yah para tikpantsakwayah ika, ne:n, de yo:n *palma**. E:witiká: tiketsayah ne:n kali, <Sync time="69.327"/> tikta:lilia:yah ne:n kwowit wa:n yehwa yo:n tiktekpa:nayah kwaltsi:n wa:n kwaltsi:n moka:waya. <Sync time="75.468"/> Yehwa yo:n kichi:waya no:pá:n. Wa:n sepa nehjó:n tikchi:waya no: ..., <Sync time="80.172"/> neh kikitak wa:n no: nikimpale:wia:ya, okseki nikitak *más** de nihjó:n, yo:n sakani:nyoh. <Sync time="86.671"/> n[ohj]ó:n kwaltsi:n no: ki..., kita:lia:yah, kwaltsi:n ki..., [ki]nepanohtia:yah, pero no: nochi de kowit. <Sync time="93.593"/> Pero kilpihtia:yah nochi ika komekat. <Sync time="95.821"/> Ke:mah, nochi yehwa nihjó:n nochi kichi:wayah, neh *cuando** nehwa nikitak, <Sync time="99.562"/> pero yehwa yo:n name:chilia ke, nochi tach..., kitachkwilia:yah nochi ika, [i]ka kowtsitsí:n. <Sync time="106.374"/> A:mo, a:mo ki..., ke:meh ekintsi:n ki..., kite:mowah teisá: tepos. A:mo, nochi, nochi ika yo:n kowtsitsi:n ke tachkwayah, kichi:wayah *hoyo**. <Sync time="113.28"/> Tekoch tikiliah. <Sync time="115.135"/> We:noh, entó:s, ne:n, yehwa nihjó:n nikitak wa:n sepa de no: kichi:wayah <Sync time="122.202"/> yehwa, ne:n, de nihjó:n nanayxiwit, yo:n no: kichi:wayah kal..., kali. <Sync time="128.718"/> Wa:n *lo mismo** no: kitsi:ntsakwayah yehwa ika yo:n kowtsitsi:n de xo:no:kowit, <Sync time="132.805"/> *o** okseki, ne:n, kowtsitsi:n oso yo:n ta:rroh kiliah, pero yo:n ta:rroh, yo:n witsyoh. <Sync time="138.78"/> Yehwa yo:n witsyoh mochi:wa ya ok, ne:n, yehwa yo:n kita:lia:yah. <Sync time="143.431"/> Yehwa nihjó:n kichi:wayah, nochi kwaltsi:n, ne:n, ki..., kichi:wayah ke:meh, ne:n, seki patachkal kichi:wayah ihkó:n. <Sync time="149.968"/> Wa:n seki kwaltsi:n *cuadrado**, entó:s yehwa yo:n kichi:wayah. <Sync time="153.962"/> Yo:n *todavia** nikitak nihjó:n anayxiwit kich..., kita:lia:yah no: de kaltsitsí:n. <Sync time="157.921"/> Entó:s nihjó:n ihkwa:k pané: aya:mo teh, a:mo teh onkaya, ne:n, *cuando** neh nikitak aya:mo teh onkaya *cartó:n.** <Sync time="163.866"/> Nochi onkaya nochi yehwa yo:n tikchi:..., t'ta:lilia:yah nehjó:n ne:n xiwtsitsitsi:n para tokaltsi:n. <Sync time="169.499"/> Entó:s ne: yehwa yo:n ti..., tikwiah, i:n *palma o** ne: sakani:nyoh. <Sync time="175.054"/> Wa:n *después tikwiah lo de, ne:n, de owasakat. <Sync time="179.499"/> Tikilpia:yah se: *rollo** ihkó:n wa:n tikta:lilia:yah para ne:n tokaltsi:n. <Sync time="184.64"/> Ihkwa:k tiketsayah tikilia:yah de chikwase:n *vara**. <Sync time="187.877"/> De chiko:me *vara** ihkó:n tikchi:wayah tokaltsi:n <Sync time="190.998"/> wa:n tikta:tamachi:wayah. A:mo ke:meh ekintsi:n tikwih *metro**. <Sync time="195.158"/> Tikwiah se: kwowit ihkó:n tik..., timope:chohta:[li]lia:yah nika:n <Sync time="198.483"/> wa:n tikta:lilia:yah ne:n kowit, ne:n kale:waltsi:n <Sync time="202.073"/> wa:n tikta:lia:yah para tiktekiah nohjó:n kowit wa:n tikchi:wayah ne:n kali. <Sync time="206.139"/> Entó:s yehwa yo:n nochi neh nikmattok *de que**, yehwa yo:n kichi:waya no:pá:n wa:n nihjó:n tikitayah <Sync time="212.334"/> wa:n seki tokni:wa:n kichi:wayah ne: ke:man. <Sync time="215.931"/> Entó:s yehwa yo:n n..., nochi nikmattok de ke ke:[ní:w] tikchi:wayah de, de wehka:w ya. <Sync time="221.905"/> Wehka:w ya nihjó:n *cuando** nehwa ni:xpeta:n,. <Sync time="224.922"/> ihkó:n neh nitamattiahki wa:n ihkó:n nikitstiahki *hasta** [e]kintsi:n. <Sync time="230.53"/> Pos [e]kintsi:n *de veras** nochi, nochi ta:taman ya *porque** ihkó:n mopatatok n' *tiempo**. <Sync time="236.694"/> Entó:s *cuando** nehwa nikitak nochi nihjó:n kichi:wayah nihjó:n temaskal, <Sync time="241.936"/> pos no *[i]gual**, nehwa ne:chyo:le:wayah nikonkwiah seki tet, kiliah texkaltet. <Sync time="248.5"/> kwaltsi:n tikchi:wayah seki tikchi:wayah seki *cańos** ihkó:n, <Sync time="252.266"/> ihkó:n wa:n ompa tikta:lia:yah *atravesados** seki tet. <Sync time="255.186"/> Wa:n ke:mah paniá:n tikta:lia:yah ne:n tet. Wa:n kwaltsi:n mili:nia, mili:nia, xo:taya. <Sync time="261.655"/> Entó:s de ompa ke:mah kwaltsi:n nihjó:n katka tikta:lilia:yah tanakastan *ganchitos** <Sync time="267.279"/> wa:n t'ta:lilia:yah seki komekat wa:n ke:mah tik..., tiktila:nayah para ne: wa:n tikwi:pa:nayah. <Sync time="272.999"/> Ihkwa:k tikwiah, tikwiah nihjó:n pahpataiswat, pahpataiswat oso yo:n, ne:n, pesma. <Sync time="278.957"/> Yehwa yo:n tikwiah nochi paniá:n, tikta:lilia:yah kwaltsi:n, tikpantsakwayah <Sync time="283.108"/> wa:n tika:wayah se: ihkó:n ka:mpa, ka:mpa tina:lkalakiah ihkó:n para timotemayah. Ihkó:n tikiliah timotemayah. <Sync time="289.89"/> Nika:n tiketsayah ne:n a:tsi:n wa:n nika:n tikwiah se: *rollo** xiwit wa:n ke:mah timo..., timochi:wiliah ne:n timotemah. <Sync time="297.702"/> Entó:s yehwa yo:n nochi nikitak wa:n pos yehwa yo:n nikmattok *de que deveras [ante]riormente cuando** nehwa ni:xpeta:n yehwa yo:n nochi nikitak. <Sync time="307.894"/> Entó:s, nihjó:n, yehwa yo:n name:chilia *de que antes** a:mo teh onkaya *cartó:n cuando** neh nikitak nió:n *naylon**. <Sync time="317.609"/> Ke:meh ekintsi:n nochi *mocambia:rohtok** nochi, nochi mopatatok *de que casi**, <Sync time="322.092"/> pos ekintsi:n no: taman ya pero pos neh *cuando** nikitak, ne:n, nochi nihjó:n, yo:n kaltsitsi:n, <Sync time="329.137"/> nochi ihkó:n nikitak. Kinketsayah. Kita:lia:yah ta:rroh *a veces**, pero de yo:n witsyoh, <Sync time="337.562"/> de yo:n witsyoh nhjó:n ta:rroh. <Sync time="339.955"/> Wa:n yehwa ya name:chilia tiktekiah yo:n kowtsitsi:n wa:n yehwa yo:n tikta:lilia:yah <Sync time="344.656"/> wa:n nehwa nikmattok nochi yehwa yo:n tik..., neh wehka nikwi..., niksakaya ke:masá: ne:chyo:le:wayah. <Sync time="350.489"/> Ne: niksakaya ne:n kowit wa:n seki yehwa yo:n anay name:ch..., ne:n, ompa nikimpale:wia:ya wa:n tikchi:wayah. <Sync time="356.375"/> Nehwa nikin..., [ni]konkwia wehka komekat *hasta** nika:n kowtah, kowtah nikonkwia nihjó:n komekat <Sync time="362.701"/> para tikilpia:yah nochi ne:n *rollos** de ne:n, para titahtalpia:yah nochi. <Sync time="368.742"/> *Porque** ihkwa:k nochi tik..., yehwa nehjó:n tik..., tikilpia:yah nochi ne:n ika komekat, ika komekat nochi ne:n titawi:pa:nayah. <Sync time="376.815"/> Nochi n' totsakwil, nochi ne:n tikwi:pa:nayah xo:no:kowtsitsi:n oso seki kowtsitsi:n tikehketsayah <Sync time="383.009"/> wa:n ke:mah tikwi:pa:nayah ya ne: ihko:ni. <Sync time="385.422"/> Wa:n tika:wayah *puertecita** ka:mpa tikalakiah *o** tikta:lia:yah se: *cuartito** no: [i]hkó:n. <Sync time="391.797"/> Ihkwí:n tikta:lia:yah, ihkwí:n 'tatsakwayah ompa tikpiayah *tocuartito** pero nochi de kowtsitsi:n, ke:mah. <Sync time="398.031"/> Entó:s no: tikta:lia:yah ke:meh i:n timose:wia:yah ihkó:n, <Sync time="401.664"/> pos tikta:lilia:yah kowtsitsi:n, xo:no:kowtsitsi:n, tikta..., tikehketsayah kowtsitsi:n nika:n <Sync time="406.557"/> wa:n ompa ne: tikta:lia:yah toto..., totapech. <Sync time="409.431"/> Entó:s yehwa yo:n nochi nikitak *porque** pos *antes**, nihjó:n, *todavia** ma..., kil..., tik..., ma..., *bueno** tikilpia:yah nihjó:n owapach. <Sync time="420.446"/> Owapach de owat. <Sync time="422.872"/> Entó:s yehwa yo:n nochi neh nikitak wa:n yehwa yo:n name:chtapowia de nihjó:n kaltsitsi:n <Sync time="430.274"/> *o** żnankinekih mah semi name:chtapowi no: de n', de n' para, ne:n, pahtsitsi:n, de n' xiwtsitsi:n? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="437.445" endTime="446.986"> <Sync time="437.445"/> Aya:mo. Ekintsi:n, *bueno** tikihtowa:ya ke kalmeh ne:, *bueno** ke:man tikinchihchi:way kal..., kalmeh nankinonkwiah kalikximeh. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="446.986" endTime="447.558"> <Sync time="446.986"/> Mm. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="447.558" endTime="459.507"> <Sync time="447.558"/> Em..., neh n'mattok ke kalmeh miak, miak taman, *este**, kowtsitsi:n kiwi:ka. A:mo n' mati xa: tikmattos ke:ní:w motohto:ka:itia nochi yo:n kowmeh *porque** ta:taman, ne:, mahyá: ta:taman kito:ka:ytiah. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="459.507" endTime="469.413"> <Sync time="459.507"/> <Who nb="1"/> Ke:mah, mm. <Who nb="2"/> Es..., 'nekiskiah ne: xite:chtapowi nochi yo:ni, ke:ní:w, ke de *desde** kalikxit ihkó:n ke:meh tehkotiw, ke:ní:w, ton kowmeh, ke:ní:w mono:tsah ne:, ke:ní:w mono:tsah. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="469.413" endTime="472.756"> <Sync time="469.413"/> *Hasta** ka:mpa tamiti a kali, ke:man tamiti a. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="472.756" endTime="609.249"> <Sync time="472.756"/> Yehwa yo:n nikchia xine:chili:ka:n pero ekintsi:n tine:chilih, ekintsi:n name:chili:ti. <Sync time="478.288"/> *Primero** mono:tsa kalikxit, ka:mpa se: 'ketsa, se: kichi:wa *hoyo** kalikxit. <Sync time="484.46"/> De ompa ke:mah se: kita:lia ta:nka:yo:t, <Sync time="487.198"/> de o[mpa] ke:mah nika:n se: kita:lia taihti:yo:t. <Sync time="490.257"/> De ompa ke:mah nika:n tatahkoya:n tikiliah, ne:n, ahko, ne:n, tama:mahkeh, tik..., tehwa:n tikiliah *como siem[pre]** tak *ca..., caballete**. <Sync time="497.695"/> Entó:s ahko de, de ke:meh ne:, de ompa ke:mah nika:n tikta:liah, nika:n ke:meh nika:n i:n yetok nika:n ne:n ahko <Sync time="505.163"/> wa:n nika:n 'ta:liah kale:walmeh, kale:walmeh. <Sync time="508.357"/> Se: kaltsí:n de, de, de chiko:meh *vara o** de chikwase:n *vara** kwi:ka nihjó:n, nihjó:n sempowal wa:n ika chikna:wi kowtsitsitsi:n ne: kwi:ka se: kaltsí:n. <Sync time="524.163"/> Yehwa nihjó:n kwi:ka nochi, wa:n *aparte** yo:n tikiliah nihjó:n kwilo:t, kwilo:kowtsitsi:n tehwa:n tikwiah de teswakowit. <Sync time="532.319"/> Nihjó:n nochi yo:n kowtsitsi:n tikwiah para tik..., tikta:lia:yah. <Sync time="538.647"/> Pero tehwa:n a:mo tikwiah *clavo** yehwa ya ne: name:chilia ke tikwiah nochi kwomekat. <Sync time="543.625"/> Entó:s yehwa no: yo:n nochi nihjó:n kowtsitsi:n <Sync time="546.85"/> kwi:ka, ne:n, yehwa nihjó:n, sempowal ika chikna:wi kowtsitsi:n, <Sync time="554.805"/> nihjó:n, nihjó:n ahsia. Nihjó:n kowtsitsi:n tein tikta:lilia:yah. <Sync time="560.421"/> Ta:nka:yo:meh o:me:n, nika:n se: ta:nka:yo:t wa:n nika:n se: ta:nka:yo:t. <Sync time="564.949"/> Wa:n nika:n se: taihti:yo:t wa:n nika:n no: se: taihti:yo:t ihkó:n. <Sync time="568.389"/> Pos kwi:ka chikwase:n taihti:yo:meh, chikwase:n wa:n chiko:me ne:n, ne:n kale:walmeh nika:n ni:nipaka chi..., chiko:me, <Sync time="576.827"/> wa:n nika:n chiko:me. Entó:s ahsi ne: nihjó:n mahtaktio:na:wi. <Sync time="581.061"/> Entó:s yehwa nihjó:n de kikwi. <Sync time="583.338"/> Entó:s *aparte** de n' ahko, de n' ahko, ne:n, ka:mpa ne: tama:ma ya <Sync time="587.858"/> pos ompa mokwa:ta:lia yo:n *aparte**. <Sync time="590.601"/> Por eso** ahsi nihjó:n sempowal ika chikna:wi kowtsitsi:n. <Sync time="594.936"/> Yehwa nihjó:n de chikwase:n *vara o** de chiko:meh *vara**, yehwa nehjó:n kowtsitsi:n *porque** yeh name:chilia, ne:n, yehwa yo:n ekintsi:n name:chilih ya, mm. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="609.249" endTime="617.528"> <Sync time="609.249"/> Ke:man kichihchi:wayah ne:n kowxiwkal żKe:ní:w kipe:waltia:yah? <Sync time="613.85"/> ż*Igual** ke:meh *teja** kipe:waltiah ki...? </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="617.528" endTime="626.577"> <Sync time="617.528"/> <Who nb="1"/> A:, a: ne: kowxi..., xiw..., mm. <Who nb="2"/> ż*O** kipe:waltiah ke..., ahkwa:kopa oso tanikokopa, tate:noh oso ne: ka:mpa kwa:tami ne:n kali? </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="626.577" endTime="764.405"> <Sync time="626.577"/> A: ne:n kowxiwkal ki..., nihjó:n, kita:lia:yah ne:n *casi** kowtsitsi:n ihkó:n <Sync time="631.813"/> wa:n nika:n kipe:waltihtia:yah ihkó:n, kitekpa:ntia:yah pero mah, mah kwaltsi:n, ta: yo:n kipia kwaltsi:n *cańo**. <Sync time="637.796"/> Entó:s nihjó:n kwaltsi:n ihkó:n kiso:wtia:yah wa:n kwaltsi:n kine..., ki..., kiwi:pa:ntia:yah <Sync time="643.19"/> ika nihjó:n kwomekat, kiliah nihjó:n pet..., peto:lmekat, seki komekat nihjó:n nehnextik. <Sync time="648.125"/> Entó:s tikwiah, se: konkwia se: tama:mal ihkó:n para ahsia nihjó:n para yo:n kaltsi:n, <Sync time="652.785"/> kwaltsi:n tiktekpa:ntia:yah ihkó:n 'tekpa:ntia:yah ihkó:n, <Sync time="656.218"/> *hasta** tamia nihjó:n kali tikyewalowa:yah. <Sync time="658.611"/> Yo:n *esquinas** ihkó:n kipiaya, n' kowtsitsi:n, <Sync time="661.757"/> ye..., tani se: pe:waya wa:n *hasta** ahko tamia. <Sync time="664.844"/> Ne:n kali mochi:waya kwa:pitsa:wak. <Sync time="667.293"/> Nika:n pata:wak nika:n wa:n kwaltsi:n kwa:pitsa:wak, senyetoyah nihjó:n kwowmeh. <Sync time="672.021"/> Seko sah yetoyah ihkwí:n, seko sah kwowmeh, seko sah ahko yetoyah, mosenolochowa:yah ihko:ni. <Sync time="679.858"/> Nika:n pata:wayah ihkó:n, ni:nipaka ihkó:n kipiaya n' kowit. <Sync time="683.42"/> De ihkó:n *cada** s..., *cada** se: *lado** nika:n tima:tamiah <Sync time="687.436"/> wa:n nika:n ma:tamia no:pá:n wa:n nika:n, ne:n, moka:waya. Entó:s ihkó:n, [ih]kó:n *por tiras** ihkó:n *por tiras** tima:tamiah, ihkó:n. <Sync time="694.264"/> T'ta:lia:yah sehsé:. <Sync time="696.468"/> *Si** ka:mpa 'kwia sehsé: *palma** wa:n komo a:mo ta:tahko *palma** ke:meh 'kwitia:yah ke:meh ne:. <Comment desc="Evidentemente estaba apuntando a algo como ilustrando la media palma"/> <Sync time="702.573"/> Yehwa nihjó:n nochi tikchi:wayah <Sync time="705.327"/> wa:n a:xka:n, ne:n, ne:n n' owasakat, no: *igual**. <Sync time="710.858"/> Yeh tikta:lia:yah n' kali ihkó:n, yeh[wa] nimitsilihtok ekintsi:n, <Sync time="715.714"/> nika:n tikta:lia:yah no: wa:n tiknepanohtia:yah ne:n owasakat, ihkó:n tikta:lihtia:yah, ihkó:n tiknepanohtia:yah, ihkó:n tiknepanohtia:yah <Sync time="723.78"/> *por[que]** tikilpia:yah *por rollitos**. <Sync time="726.748"/> Ihkó:n tikilpitia:yah, ihkó:n tikilpihtia:yah <Sync time="729.111"/> *hasta** ihkó:n, *primero** se: *lado** de ompa ke:mah sepa tiowih. <Sync time="733.014"/> Entó:s *igual**, ne:n, neh nikitak, ne:n, anayxiwit no: *igual**, kitekpa:ntia:yah ihkó:n, kitekpa:ntia:yah ihkó:n, <Sync time="740.077"/> *hasta** tamia tate:noh ya. kwaltsi:n ihkó:n moka:waya. <Sync time="744.53"/> Entó:s yehwa yo:n nochi neh nikitak, ne:n, *antes** nihjó:n de onkaya, nihjó:n, kaltsitsi:n, <Sync time="751.795"/> nihjó:n, yehwa nikitak, ne:n, de *cuando** nehwa ni:xpeta:n, de *cuando** nimoskaltihtiahki ihkó:n, nikitstiahki de pe:wa nitekiti a pos nikitstiw ke:ní:w. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="764.405" endTime="773.171"> <Sync time="764.405"/> A:xka:n ke, *bueno**, a:xka:n neh nikita kalmeh mopatakeh ya. <Sync time="768.718"/> żKe:yeh timolia a:mo kisentokakeh ok kichihchi:wkeh ne:n kowxiwkalmeh? </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="773.171" endTime="868.062"> <Sync time="773.171"/> Pos nihjó:n, pos *antes** ne..., ni..., niki:xehekowa de *que antes** ekintsi:n, pos *de veras** mopatatiw. <Sync time="780.499"/> *Antes, de veras** nochi ti..., pos a:mo onkaya *más cosas**, de *que más** tahyowi:lis onkaya. <Sync time="788.39"/> A:mo tikahsiah, yehwa tik..., ihkó:n tik..., ihkwa:k ka:n kanah nikitak, a:mo onkaya nió:n no: *naylon**. <Sync time="794.499"/> Entó:s nihjó:n pos ihkó:n timoka:wayah, a:mo onkaya *cartón**, <Sync time="799.265"/> pos yehwa ya tikte:mowa:yah yehwa yo:n xiwtsitsi:n. <Sync time="802.999"/> Wa:n ekintsi:n, pos ekintsi:n nochi miak onkak, nochi mopatatiw pos ekintsi:n no:, miak kipiah yo:n kaltsitsi:n ke:meh ekintsi:n kipiah nochi. <Sync time="812.874"/> Seki de *tejita**, pos *antes** no: onkaya de *teja** pero pos yo:n de sokit, de *teja**. <Sync time="820.671"/> Entó:s *después** kichi:wkeh yehwa yo:n kiniliah de *c..., de cemento** yo:n de kichi:wah, pero *antes más** onkaya yehwa yo:n de sokit kichi:wayah *tejita**. <Sync time="831.148"/> Wa:n pos ekintsi:n a:mo no: kachi ok, ta: [e]kintsi:n pos ke:meh ekintsi:n ihkó:n yo:li:k, [ih]kó:n yo:li:k moyo:lchika:wtiahkeh tokni:wa:n. <Sync time="840.015"/> Pos ekintsi:n *más o menos** yetok a *tiregulares** <Comment desc="Esto es, probablelement en referencia a que las casas son algo "regulares", ni muy buenas ni muy malas"/> nihjó:n kaltsitsi:n. <Sync time="844.937"/> Pero *antes** miak tikihyowihkeh wa:n tikihyowihkeh wa:n kihyowihkeh tokni:wa:n. <Sync time="850.171"/> Ke semi ..., *antes** nihjó:n semi tatasohtia <Sync time="853.624"/> *porque** a:mo tikta:niah *más**, nihjó:n, semi tepitsi:n sah tikta:niah, <Sync time="858.593"/> ika nihjó:n a:mo tik..., a:mo wel tikowayah wa:n a:mo teh onkaya. <Sync time="862.109"/> Ke:mah, yehwa nihjó:n neh nik..., nikmattok, mm. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="868.062" endTime="901.093"> <Sync time="868.062"/> *Este**, welis 'te:ch..., 'te:chtapowi:s ne: ka:ni..., ka:nachi to:nal, ne:n, nankichi..., nankichi:wah para nankite:mowah xiwit tein mokwi para s..., ika nankipantsakwaskeh kali. <Sync time="884.89"/> Ox miak ta:ke:walmeh, ne:n, na..., namopale:wia:yah *o** namosehse:lti. <Sync time="889.702"/> żWa:n ke:ní:w nankimatiah ke:man sepa mopatas..., mopatalania ya ne:n xiwit? <Sync time="894.64"/> żWa:n no: ka:nachi xiwit kichi:waya ne:n kali, ox wehka:waya oso a:mo semi wehka:waya? </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="901.093" endTime="1034.454"> <Sync time="901.093"/> Pos nihjó:n de *que** tikte:mowa:yah no:, ne:n, xiwit wa:n kowtsí:n pos no: 'chi:wayah ke:meh se: *semana** <Sync time="908.39"/> *porque** tiktekiah ok *palma** sepa tiktekiah nochi kowtsitsi:n <Sync time="912.812"/> wa:n ke:meh tehwa:n *antes** nochi, kachi, *casi** nochi timopale:wia:yah. <Sync time="917.671"/> Tikpale:wia:yah se: tokni:w, te:chpale:wia:ya wa:n tikpale:wia:yah, ke:meskia yo:n se: *mano** timomakayah. <Sync time="925.453"/> Entó:s seki no: welih, ne:n, tokni:wa:n de n.... Ekintsi:n nemiskeh ok no: de n' [tein] welih para nihjó:n kali de n', de n' *palma** oso nochi. <Sync time="934.484"/> Entó:s timomakayah *mano**, *pero más o menos** kwi:kaya ke:meh se: *semana**. <Sync time="939.109"/> Ke:meh se: *semana** de ihkó:n timopale:wia:yah. <Sync time="942.697"/> Pero a:mo timotaxta:wia:yah, ta: timopale:wia:yah sah, *porque** timomakayah se: *mano** <Sync time="947.328"/> *porque**, nih..., ihkó:n nochipa nihjó:n ti..., timopale:wia:yah pero ke:meh eskia se: *manito** timomakayah sah, <Sync time="954.629"/> *porque** timikne:lia:yah. <Sync time="956.453"/> Wa:n yehwa yo:n, pos yehwa yo:n name:chilia a:mo ..., wa:n sepa *cuando** ..., pos *ma..., más o menos**, ne:n, *cuando** tikitah nihjó:n tahxi:kaya. <Sync time="968.937"/> Pos tikitah tahxi:kaya, pos kohkoto:nia ihkó:n, *ruedas** ihkó:n kohkoyo:ni a. <Sync time="974.375"/> Pala:ni a nihjó:n ne:n sakatsi:n, ne:n xiwit, pos ihwa:k tikpatah. <Sync time="979.531"/> Pero *más o me[nos]** kichi:waya sayoh ke:meh se: na:wi xiwit *o** e:yi xiwit sah. <Sync time="984.515"/> A:mo semi wehka:waya *porque** nihjó:n pala:nia nihjó:n sakatsi:n de n', de n' *palma** oso de n' xiwit. <Sync time="992.015"/> De wa:ki a pos nihjó:n takoyo:nia ihkó:n, ompa pankalakia ya n' a:t. <Sync time="996.108"/> Entó:s ke:mah sepa pe:wa tikpatah, tikpatah ya. <Sync time="999.15"/> Ke:meh *antes** onkaya ne:n sakaninyo:h wa:n onkaya ne:n owat. <Sync time="1004.09"/> Yehwa ne:n tiki:xtia:yah wa:n sepa tikpatayah. <Sync time="1007.062"/> Ke:mah, nochi tikpatayah para sepa kwali moka:waya para a:mo tahxi:kaya. <Sync time="1012.234"/> *Porque** koma:mo nochi mo..., kohkoyo:nia, ne:n, *ruedas** ihkó:n de wa:kia <Comment desc="Esto es, por secarse las hojas (wa:kia) y una vez secas las hojas, se empiezan a pudrir, dejando huecos (ruedas) en el techo. Por allí se metía, se filtraba hacia abajo el agua"/> , mahchi:waya de pala:ni, pos ompa pankalakia ya n' a:t. <Sync time="1020.578"/> De ompa pankalakia pos nihjó:n taa:paliwi a ne:pa. <Sync time="1023.625"/> Ne:pa itech n' ta:ltsi:n, na..., taa:paliwi a wa:n semi se:, se: a:paliwi a, se: a:paliwi a se: *icositas**. <Sync time="1029.541"/> Entó:s pe:wa sepa tik..., tikpatayah ya, mm, yehwa yo:ni. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1034.454" endTime="1039.844"> <Sync time="1034.454"/> Tikihtowa onkaya sakani:nyoh, owa..., owaxiwit wa:n ne:n kowxiwit. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1039.844" endTime="1042.829"> <Sync time="1039.844"/> <Who nb="1"/> Mm. Sakani..., <Who nb="2"/> De yo:n e:yi taman, żKatí:n yeh okachi wehka:waya? </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1042.829" endTime="1045.485"> <Sync time="1042.829"/> Pos tepitsi:n t..., wehka:waya ne:n *palma**. </Turn> <Turn speaker="spk1 spk2" startTime="1045.485" endTime="1054.594"> <Sync time="1045.485"/> <Who nb="1"/> A:, yehwa kowxiwit, <Who nb="2"/> Kowxiwit. *Casi** ne:n kowxiwit wa:n ne:n ..., no: *igual** ne:n sakani:nyoh, no:, no:, no:, no:, no: wehka:waya tepitsi:n </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1054.594" endTime="1070.798"> <Sync time="1054.594"/> Pero ne:n anayxit yo:n a:mo, yo:n niman wa:kia. <Sync time="1058.813"/> No: *igual** ne:n, de n', de n' owat ni..., n' sakayo, pos yo:n no: tepitsi:n pala:nia, mm. <Sync time="1066.829"/> Tepitsi:n taxi:kowa:ya kowxiwit, mm. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1070.798" endTime="1078.186"> <Sync time="1070.798"/> Wa:n ke:man nankipe:waltia:yah namocha:n nankichihchi:wayah żKa:nachi to:nal ne: name:chwi:kilia:ya, *hasta** nantatsi:ntsakwayah? </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1078.186" endTime="1128.458"> <Sync time="1078.186"/> Mm, [po]s [te:]chwi:kilia:ya sakie:ra se: na:wi to:nal de nochi timopale:wia:yah ihkó:n. <Sync time="1083.347"/> seki ne: kichi:wtokeh n' ahko wa:n seki ne: ki..., kikwitih komekat para tikilpia:yah. <Sync time="1090.362"/> *Después** tima:tamih n' ahko de [no]chi kaltsi:n, ke:mah timopale:wiah ya. <Sync time="1094.753"/> tiktsi:ntsakwah. <Sync time="1096.457"/> Seki tikxihxi:mah yo:n xo:no:kwowit, <Sync time="1099.721"/> tikxihxi:mah, seki tikwitih kowtsitsi:n para tikehketsa, <Sync time="1103.487"/> tikehketsah nika:n wa:n ke:mah tikwi:pantiowih ika n' komekat. <Sync time="1107.143"/> Entó:s de ompa ke:mah sioh <Comment desc="Por 'sayoh'"/> tika:wah ka:m[pa] ne: n' *puertita** ihkó:n <Sync time="1110.768"/> para ka:mpa tikalakiskeh wa:n entó:s tikehketsah ne: kowtsitsi:n ke:meh i:n. <Sync time="1115.893"/> Entó:s nika:n tika:wah wa:n nika:n [no]chi tikwi:pa:nah ika ne:n komekat. <Sync time="1120.018"/> Ke:mah komekat nochi tik..., tikwi:pa:nayah wa:n tikehketsayah ne:n kowtsi:n. <Sync time="1124.739"/> *Casi** 'tachkwilia:yah nochi ika kowtsí:n sah, ke:mah. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1128.458" endTime="1134.552"> <Sync time="1128.458"/> Wa:n yo:n, żKe:yeh yo:n xo:no:kowit nochi nankikwiah o[k]? żKa:n onkaya okseki kowtsitsi:n tein achi takwa:wak? żOso no: takwa:wak xo:no:kowit? </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1134.552" endTime="1166.473"> <Sync time="1134.552"/> Pos nihjó:n yeh tikwiah *porque**, pos kwali tiktahtapa:nayah ika *machete**. <Sync time="1139.786"/> Ke:mah wa:n okseki de n' tohtoma:wak kowit a:mo wel tiktapa:nayah. <Sync time="1143.802"/> Ke:mah no: tikwiah tepitsi:n ne:n ta:rroh pero a:mo semi. <Sync time="1148.223"/> *Porque** ta:rroh ke:mansá: kichi:wayah yo:n okwilimeh, yo:n okwilowaya, kipiaya, yo:n 'kohkoyo:nia:yah. <Sync time="1155.364"/> Entó:s yehwa *lo más** kikwilo..., *lo más** tikwiah yehwa xo:no:kowit, <Sync time="1161.192"/> ke:masá: 'tapa:nayah ika ne:n *hacha**, ke:masá: ika *machete**. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1166.473" endTime="1178.208"> <Sync time="1166.473"/> *Bueno pues**, miak tasohka:matik. żWelis tite:chilwi:s es..., moto:ka:y, ka:nachi xiwit tikpia wa:n ka:ni ne:n, ka:ni tinemik wa:n ka:ni ekintsi:n tinemi? </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1178.208" endTime="1242.13"> <Sync time="1178.208"/> Pos nehwa ninemik nika:n Tozán Jonotla. <Sync time="1182.536"/> Kipia *como**, kipia *veintisiete ańos** a niwa:lah nika:n San Miguel Tzinacapan pero neh nietok nika:n Xopanaco. <Sync time="1189.333"/> Xopanaco, San Miguel Tzinacapan, pero *mismo** de ompa ne:, se: *esquinita** de: Xopanaco mono:tsa. <Sync time="1195.239"/> Nehwa ekintsi:n ke:meh eski *nivecino** ya nika:n San Miguel Tzinacapan <Sync time="1199.035"/> *porque** nihjó:n, de wehka:w nietoya ne: *lado** pero pos niwa:lah nika:n, <Sync time="1205.317"/> nitawelitak itech nihjí:n *lugar del pueblo** San Miguel Tzinacapan. <Sync time="1209.386"/> Pos ompa nietok. <Sync time="1211.035"/> Ompa nikpia *amistades**, nochi iwa:n nimohno:tsa iwa:n tokni:wa:n. <Sync time="1215.864"/> Pos ompa nietok nihjó:n *lugar**, t..., Xopanaco, San Miguel Tzinacapan. <Sync time="1222.645"/> Entó:s nihjó:n, yehwa yo:n, *veintisiete ańos** de niwa:lah de Tozán, Jonotla. <Sync time="1229.505"/> Pero niwa:lah kwaltsi:n, kwaltsi:n nitawelitak yo:n *lugar**. <Sync time="1233.755"/> Ompa nikneki nopi:pilwa:n mah momachti:ka:n nika:n San Miguel Tzinacapan <Sync time="1239.49"/> wa:n ekintsi:n ompa nietok, *'seguirowa**, mm. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1242.13" endTime="1243.313"> <Sync time="1242.13"/> żKe:ní:w moto:ka:y? </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1243.313" endTime="1246.157"> <Sync time="1243.313"/> Neh nimono:tsa Anastacio Nicolás Damián. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1246.157" endTime="1250.591"> <Sync time="1246.157"/> Miak tasohka:matik. </Turn> </Section> </Episode> </Trans>