Tryag File Manager

/home/cluster1/data/bu01/1121861/html/tosepan/usuarios/eleuterio/Transcripciones-archivo-muerto/Tzinacapan_Relato_Ruben-Macario_Testimonio-tatooka_20-09-09-g.trs

<?xml version="1.0" encoding="ISO-8859-1"?>
<!DOCTYPE Trans SYSTEM "trans-14.dtd">
<Trans scribe="tahtol2" audio_filename="Tzinacapan_Relato_Ruben-Macario_Testimonio-tatooka_20-09-09-g" version="7" version_date="100519">
<Speakers>
<Speaker id="spk1" name="Jeremías Cabrera Ortiz" check="no" dialect="native" accent="" scope="local"/>
<Speaker id="spk2" name="Rubén Macario Martínez" check="no" dialect="native" accent="" scope="local"/>
</Speakers>
<Episode>
<Section type="report" startTime="0" endTime="2437.392">
<Turn startTime="0" endTime="2.27" speaker="spk1">
<Sync time="0"/>
Bueno
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="2.27" endTime="4.18">
<Sync time="2.27"/>
Mmh.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="4.18" endTime="11.627">
<Sync time="4.18"/>
Tine:chno:tsas ama:n, tine:chnohno:tsas *de**...
<Sync time="8.911"/>
tatok. *De** n' tato:k, *de** tato:k.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="11.627" endTime="851.086">
<Sync time="11.627"/>
*Bueno, este** x'kita nika:n tehwa:n tima:se:walmeh timotekipanowah ika n' totato:ktsi:n
<Sync time="20.183"/>
*porque** nejó:n tato:ktsi:n tehwa:n tikihtowah *pues**
<Sync time="24.669"/>
ika yo:n timoi:xpano:ltiah n' tehwa:n tima:se:walmeh
<Sync time="28.858"/>
kitaka:n *cuando** tehwa:n t'tato:kah no: etok me:tsti sah, katí:n me:tsti t'tato:katih
<Sync time="33.809"/>
Tehwa:n tikuih me:tsti *solamente de* disie:mbreh *para** ne:
<Sync time="38.506"/>
disie:mbreh, ene:roh, febre:roh *hasta** ma:rsoh *último** me:tsti yo:n t'tato:kah tehwa:n, iyoh ya
<Sync time="47.096"/>
*Pero antes de que** titato:kaskeh, *primero** titai:xme:wah mah tikihto:ka:n. Ne:ka..., ne:ka *tiempo** tehwa:n tote:iskaltihka:wa:n, towe:ita:twa:n kichi:wayah
<Sync time="58.14"/>
tekitiah ika yo:n..., ika *yunta**,
<Sync time="63.133"/>
tapialmeh kintekiti:ltia:yah
<Sync time="66.624"/>
Kimattokeh ya no: n' tokni:wa:n, keman..., ke:mania:n este chi:... pe:..., pe:was yo:n chi:walis, pos...,
<Sync time="72.675"/>
tita..., tawi:tekih, *primero* t'tawi:tekih.
<Sync time="77.16"/>
Después de titawi:tekih,
<Sync time="79.234"/>
t'tai:xololowah,
<Sync time="81.836"/>
tiki:ololowah nochi n' tahsol parejo tikahchi:wah n' tahsol de n'..., de n' ka:mpa t'tato:katih
<Sync time="87.02"/>
*Después** tami i:xololowah, ke:mah tikalakiah ya ne:n
<Sync time="90.447"/>
tehwa:n tikihtowah *arado**
<Sync time="93.409"/>
*más, más** moi:xmati *yunta de** n'..., *de** n' kua:kuehmeh.
<Sync time="97.598"/>
Tami..., titami..., titami tai:x..., tai:xma:yawih ika ne:n *yunta**.
<Sync time="102.166"/>
Ompa ke:mah tik..., pe:(wa) tikte:mowah ya *semilla de** n' tao:l, xina:chtsi:n tikihtowah n' tehwa:n de n' tao:l,
<Sync time="107.011"/>
xina:chtao:l, *pero** yo:n xina:chtao:l amo iwki sah.
<Sync time="112.131"/>
*Primero** tiowih tiko:yatih
<Sync time="114.12"/>
tikoya:h wa:n tikihitah nochi tein más kuahkuali tao:ltsi:n, amo tikuih tein yo:n yo:lpan...,
<Sync time="119.219"/>
yo:lpan *este**... pahpalaktik, o yo:lpampoxkaw *porque** onkak tao:ltsi:n, onkak yo:lpampalaktik o yo:lpampoxkaw
<Sync time="125.016"/>
*porque** yo:n i:pa ne:nkah t'ta:li:tih, amo ixwati:w.
<Sync time="128.232"/>
*Primero** tiko:yah n' tao:ltsi:n, tikihitah wa:n tiko:yah, yo:n xina:ch
<Sync time="133.035"/>
*después de** tiko:yah, tika:pachowah,
<Sync time="135.955"/>
tika:pachowah, *pero** amo *porque** tika:pachohkeh wa:n iwki a,
<Sync time="139.573"/>
*Primero** yo:n tikte:chi:waltiah, tikihtowah tehwa:n t'te:tio:chi:waltiah
<Sync time="143.635"/>
m..., xina:chtsi:n *de** n' tao:ltsi:n wa:n tahtaniliah n' totahtsi:n *dios**
<Sync time="147.676"/>
ka:mpa yeh no: te:ch...,
<Sync time="149.728"/>
mah te:chtayo:koli kualtsi:n nejó:n..., nejó:n *este**..., tatio:chi:walis *de** n' toxina:ch
<Sync time="156.498"/>
tiko:yah wa:n ompa ke:mah tikte:tio:chi:waltiah.
<Sync time="160.793"/>
*Después** t'te:tio:chi:waltiah tiktah..., t'tahtaniliah n' totahtsi:n dios ika n' popo:ch
<Sync time="165.966"/>
kipopo:chwiah ne:n tao:ltsi:n
<Sync time="169.393"/>
wa:n *de** t'popo:chwiah pe:wa tik..., t'tahtaniliah n' totahtsi:n *dios** n' tatio:chi:walis
<Sync time="174.831"/>
ke mah amo ne:nkah yo:n tato:k, *porque** tikmattokeh tehwa:n ke ka:nachi amo tikalaki:tih de tomi:n
<Sync time="181.77"/>
*entonces de** ompa yo:n tikto:katih ya
<Sync time="184.796"/>
tikui:kah ya, pero tikmattokeh tatio:chi:walis..., tatio:chi:walah ya yo:n tao:ltsi:n, ke:meh eskia kitio:chi:w a n' todio:s, este n' totio:tsi:n.
<Sync time="191.63"/>
*Entonces** ompa tikto:katih ya
<Sync time="195.227"/>
tikinyo:le:wa *siquiera** o:me e:yi tokni:wa:n no: tein te:ch..., 
<Sync time="197.868"/>
te:chmanawiah *porque a ve**..., se: sepa tehwa:n timoma:nawiah no: nika:n ika tato:kalis, ihkó:n ke:meh tikihtowah tehwa:n tik...,
<Sync time="203.711"/>
tikchi:wah se: chi:walis kipia ke timosen...,
<Sync time="206.356"/>
timoseno:tsah n' tibesi:nos *o ya sea** n' toparie:ntes, tobesi:nos, toami:gos
<Sync time="212.364"/>
kipia ke tikino:tsah wa:n te:chmakati:wih *mano**.
<Sync time="215.771"/>
*En**..., ento:s ompa yo:n ke:mah yowih timoi:xeheko:ltiah keni:w tikta:li:skeh ne:n pa:nti
<Sync time="223.937"/>
*entonces** ompa ke:mah taeka:nte:wa se:
<Sync time="228.126"/>
wa:n pos tikihto:tih t'tachkuatiw tikuih..., tikuih yo:n xina:ch wa:n
<Sync time="232.782"/>
mmh, *cada** se:..., *cada** se:meh *de** tehwa:n
<Sync time="235.977"/>
timota:liliah yo:n xina:chtsi:n ika se:
<Sync time="239.51"/>
ika se: teisá: ihkó:n *bolsa** o morra:ltsi:n wa:n ke:mah yo:n xina:ch..., wa:n ke:mah *cada quien** kikui n' i:...,
<Sync time="245.772"/>
n' ikow..., tehwa:n tikiliah ikowitso:k
<Sync time="248.946"/>
kiliah kow..., kowtok. Ento:s yo:n kowto:k
<Sync time="253.474"/>
*pero** yeh ne: ki..., n' a:kin tato:kati yehwa:n kimattiwih ya ka:nachi..., ka:nachi *de** wehka
<Sync time="257.853"/>
ke:meh *de** pata:wak ta:nto ke:meh *de** ma:wehka
<Sync time="260.71"/>
tikmattokeh mah tikihto:ka:n tehwa:n taeka:na..., a:kin taeka:nte:wati, yeh k'eka:nte:wati, taeka:nte:wati ika n' ipa:nti
<Sync time="267.628"/>
tein takuitapan yowih ya kitstiwih ya ne: keni:w tachkuatiw n' a:kin taeka:na
<Sync time="271.965"/>
tikto:kah semi ma:wehka *de** na:wi ma:kpal
<Sync time="276.611"/>
tehwa:n nika:n tikihtowah *ochenta centímetros**
<Sync time="279.087"/>
na:wi ma:kpal *de** ma:wehka
<Sync time="282.98"/>
wa:n *de** pata:wak, *de** pata:wak tikta:liah
<Sync time="286.492"/>
*este**... ma:kui:l ma:kpal
<Sync time="290.914"/>
kihtowah se: me:troh, se: me:troh
<Sync time="294.955"/>
se: me:troh amo semi wehka, yehwa yo:n tikitstiwih tehwa:n
<Sync time="298.679"/>
*hasta** tiki:satih newí:n tat..., *hasta** tiki:satih tate:noh, ka:mpa tiki:satih ya yo:n pa:nti
<Sync time="303.587"/>
tein takuitapan yowi, tein takuitapan yowi, tein takuitapan yowi tato:ktiw yeh 
<Sync time="308.157"/>
yehwa sepa mowa:lkepte:wa, yeh taeka:ntiwi:ts a
<Sync time="310.717"/>
*pero** taeka:ntiwi:ts, kitstiwi:ts a ka:mpa yahki
<Sync time="313.298"/>
yeh kitstiwi:ts ka:nikawí:n yahki *para** ompa sepa mowa:lkepte:was yeh kitstiwi:ts a wa:n tein tayeka:nak sen takuitapan sepa..., sepa wi:tsa
<Sync time="321.628"/>
ki:saki sepa yeh, sepa yeh mokepte:wa. Ihkó:n timokui:kuitiwih, timokui:kuitiwih *hasta** t'ma:tamih.
<Sync time="328.377"/>
Después de yo:n tima:tamih n' ti..., tato:kalis, tikchiah siquiera se:
<Sync time="335.697"/>
se: me:tsti, se: me:tstika.
<Sync time="340.288"/>
Pero antes de yo:n se: metstika primero tiowih tik...,
<Sync time="342.566"/>
tatoka:tih ya, o chikue:yi to:nal o kaxto:l to:nal
<Sync time="345.846"/>
tikekpo:tih ya n' tehwa:n tikihtowah, tikekpo:tih ya, ¿tikmatis toni tikihto:snekih? tikresembra:ro:tih ke:meh kihtowa n' koyo:tahto:l n' a:man. Ne:ka tiempo tehwa:n tima:se:walmeh tik..., tikekpo:tih ya,
<Sync time="355.388"/>
yo:n tikekpo:tih ti..., yehwa: tikihtowah n' a:man n' koyo:tahto:l tikresembra:ro:tih, ka:mpa poliwtok
<Sync time="361.947"/>
tikta:liah se: *mata de** tao:l
<Sync time="364.401"/>
wa:n ka:mpa poliwtok o:me t'ta:liah e:yi
<Sync time="366.75"/>
*o** o:me tao:l para tikmahxitiah ma:kui:l tao:l
<Sync time="369.902"/>
*por cada** se: taktson *de** mi:l
<Sync time="373.499"/>
kipia ke t'ta:lihtiwih nahna:wi tao:ltsi:n, mahma:kui:l tao:l
<Sync time="376.905"/>
Entos ka:mpa poliwtok t'ta:liah senki:s ma:kui:l wa:n ka:mpa poliwtok o:me
<Sync time="381.094"/>
t'ta:liah e:yi, ka:mpa poliwtok se:
<Sync time="383.971"/>
t'ta:liah na:wi
<Sync time="386.256"/>
tikmahxitihtiwih *hasta** t'tsakuatih sepa ne: ka:mpa t'ma:..., ne: ka:mpa t'tamitoh.
<Sync time="390.947"/>
N' ompa yo:n tikchiah se: me:tsti
<Sync time="394.671"/>
*para** mah amo semi tikximikti:ka:n, ompa ke:mah tiktame:wiah, timi:lme:watih ya, pero yo:n a:kin mi:lme:wati amo no: senki:s ise:lti
<Sync time="402.52"/>
kinyo:le:wa *siquiera** na:wi:n
<Sync time="405.482"/>
na:wi n' tokni:wa:n tein ma:..., kima:nawi:tih ya
<Sync time="410.063"/>
nika:n tehwa:n totalna:miki:lis n' tima:se:walmeh
<Sync time="413.237"/>
timoma:ma:nawiah
<Sync time="415.501"/>
tami nika:n, tipanowah n' oksé: ne:n imi:lah ne: oksé:, tami ne: oksé: imi:lah oksepa se: tipanowah imi:lah
<Sync time="420.896"/>
komo tima:kui:limeh n' timoma:nawiah kipia ke tia:skeh ma:kui:lka:n
<Sync time="424.831"/>
makui:lka:n tikma:kepati:wih ne:n tokni:w, ¿ke:yeh, *porque** ke:yeh?
<Sync time="428.11"/>
nochi n' tein yo:n ma:kui:limeh ne:chpale:wihkeh kipia ke nikima:kepati:w seh sen to:nal *o** o:me to:nal
<Sync time="432.342"/>
*hasta** nikma:tami n' tama:kepa
<Sync time="434.838"/>
wa:n ihkó:n semi kualtsi:n *porque** nejó:n se: chi:walis mochi:wa
<Sync time="437.948"/>
se: to:nal sah
<Sync time="439.599"/>
*depende de** no: we:i t'tato:kas. Komo t'tato:ka *siquiera** tahko..., tahko ista:johpan
<Sync time="446.348"/>
yehwa n' tehwa:n tikihtowah *media hectárea** tahko ista:johpan
<Sync time="449.754"/>
semi o:me to:nal sah
<Sync time="451.828"/>
komo *siquiera**..., se: sepa mosentiliah *hasta** mahtak
<Sync time="456.588"/>
mahtak tokni:wa:n tein te:chma:kuih
<Sync time="458.64"/>
o se: sepa *hasta** mahtaktio:mo:me tokni:wa:n
<Sync time="461.179"/>
Komo mosentilihkeh *siquiera** mahtak..., mahtak..., mahtakmeh n' tokni:wa:n
<Sync time="464.564"/>
se: to:nal sah motamitachipa:wa
<Sync time="466.955"/>
*de** n' se: almo:npah tikihtowah tehwa:n
<Sync time="469.896"/>
tahko ista:johpan se: to:nal sah
<Sync time="472.773"/>
wa:n yo:n semi kualtsi:n
<Sync time="474.699"/>
wa:n yo:n talna:miki:lis *ojalá** niknekiskia neh mah amo poliwiskia ke:meh ne:ka tiempo tehwa:n t'tekitiah
<Sync time="479.544"/>
tehwa:n yo:n t'tekitiah yo:n *tiempo** kualtsi:n *porque**
<Sync time="483.331"/>
timoma:kuiah, se: sepatika tiahsia *siquiera hasta** sempowal
<Sync time="487.055"/>
tokni:wa:n. Yo:n sempowal tokni:wa:n tikmatis teh se: ista:joh, o:me ista:joh
<Sync time="493.846"/>
o:me to:nal tima:tamih
<Sync time="496.195"/>
wa:n semi kualtsi:n ke:meh yo:n *porque** nika:n tami seko tipanowah, ne:pa tami seko tipanowah ihkó:n, ihkó:n, *hasta** tiktso:patih ne: ka:mpa..., ka:mpa tami n' tein *último** ya&amp;&amp;&amp;
<Sync time="505.483"/>
Después tami mi:lme:walis tikchiah *siquiera** se: me:tsti sepa, ompa ke..., wi:tsa ya n' tata:lwi:lis a
<Sync time="513.544"/>
yo:n tata:lwi:lis tikihtowah tehwa:n ka:mpa tikta:liah
<Sync time="518.77"/>
tikta:liah n' ta:ltsi:n *cuando ihwa:k yo:n wi:tsa n' ehekat miltsi:n amo kanah kitamo:tsa n' ehekat, ¿ke:yeh?
<Sync time="524.355"/>
*porque mismo** yehwa yo:n ta:ltsi:n tein tikte:miliah
<Sync time="527.127"/>
semi kipale:wia
<Sync time="529.899"/>
ma:ski wa:la:s n' ehekat nika:n wa:n ne:pa kiwi:kas *pero** amo kitamo:tas *porque mismo** yehwa n' ta:l kitsakuilihtok ika n' inalwayo
<Sync time="537.135"/>
*porque** tikmattokeh mi:ltsi:n ata *cuando** pe:wa moskaltia mi:ltsi:n *aparte** n' inalwayo tein tatsi:ntan kipia, tein ta:lto:ktok
<Sync time="543.672"/>
wa:n *aparte de** n'..., de** n' ta:ltikpaki:xko, ka:mpa n..., ka:mpa tsi:ntantok
<Sync time="548.369"/>
ahko mota:lilia seki mahyá: talwats..., mahyá: nalwatsitsi:n, yo:n nalwatsitsi:n
<Sync time="552.529"/>
ka:mpa kitila:ntok ne:n ichika:walis de n' ta:ltikpaktsi:n para pe:wa motao:lo:tia ne:n xi:lo:tsi:n, yo:n nochi kwi:ka ne:n iwi:kal
<Sync time="560.167"/>
Amo porque tikihto:tih no pos i:n nalwatsi:n kipia i:n amo teh kipale:wia, a:mo ta yo:n no: kipale:... A
<Sync time="567.694"/>
ta *cuando** kipia mi:ltsi:n se: inalwayotsi:n
<Sync time="568.143"/>
ipunti:tah *de** n' inalwayotsi:n kipia seki mahyá: a:tsi:n
<Sync time="572.332"/>
wa:n yo:n a:tsi:n yehwa ya n' tein kitila:ntok *de** n' ta:l
<Sync time="576.029"/>
chika:walis *de** n' ta:ltsi:n kitila:ntok yo:n nalwatsi:n, kitila:ntok
<Sync time="579.647"/>
*para** pe:wa ya ne:n xi:lo:tsi:n moskaltia ya
<Sync time="582.736"/>
wa:n pe:wa motao:lo:tia ya. Oksé:,
<Sync time="586.481"/>
ata n' miltsi:n kipia n' imia:wayotsi:n wa:n yo:n imia:wayotsi:n yo:n nochi no: kipale:wia, imia:wayo...,
<Sync time="591.686"/>
pe:wa xiti:ni a mia:wat
<Sync time="594.648"/>
mota:lia ata seki mahyá:..., mahyá: *polvito** kipia, mahyá: seki..., mahyá: seki polvo ata kipia n' imia:wayotsi:n
<Sync time="601.037"/>
ixo:chio *de** mi:l
<Sync time="603.703"/>
*Cuando** pe:wa..., pe:wa poto:ni yo:n imia:wayotsi:n ento:s ne: mi:ltsi:n ixi:lo:yotsi:n, ka:mpa kipia n' ixo:..., ixi:lo:yo ata kipia seki
<Sync time="610.812"/>
itsontsi:n mi:ltsi:n, ento:s *de** ne: poto:ni
<Sync time="614.176"/>
kitila:na wa:n wetsiki itech ne:n
<Sync time="616.821"/>
itsontsi:n *de** n' xi:lo:tsi:n
<Sync time="619.254"/>
Yehwa ya yo:n kitila:na *para** pe:wa motao:lo:tia.
<Sync time="622.11"/>

<Sync time="622.978"/>
Mmm.
<Sync time="624.586"/>
Ento:s n' ompa yo:n neh nimitsilia..., miak..., miak taman iwi:kal yo:n tato:ktsi:n, amo *porque** tikihto:tih n'tato:kak a wa:n
<Sync time="630.573"/>
nikua:ti a sah. A:mo, kipia ke timotekiti:lti:tih.
<Sync time="633.62"/>
Ke:meh nimitsilwia, timi:lme:watih, titata:lwi:tih. *Después de** t'tata:lwi:tih,
<Sync time="637.069"/>
kipia ke tik..., tikelpacho:tih.
<Sync time="639.671"/>
Yo:n tikelpachowah tehwa:n tikihtowah
<Sync time="642.591"/>
tikelpacho:tih *para** mah amo a:kalaki,
<Sync time="645.913"/>
mah kualtsi:n wa:ki.
<Sync time="648.96"/>
*Entonces** yo:n tikelpachowah
<Sync time="650.801"/>
wa:n no: se: k'kelpachowa mah no: se: kimati keni:w se k'kelpacho:s, *porque** amo *porque** nikihtowa *no**
<Sync time="654.778"/>
nikpostekiti wa:n mah iwki a nika:wati, *no**, kipia ke nikte:moli:s
<Sync time="658.396"/>
ka:mpa ika yetok sintsi:n
<Sync time="660.745"/>
wa:n ikowyotsi:n, paniá:n moka:was n' ikowyotsi:n
<Sync time="664.024"/>
wa:n ni e:l..., ne:n sinti tatampa moka:was n' ikowyo
<Sync time="668.15"/>
¿*para** ke:yeh?, **cuando** ihwa:k kiowiki
<Sync time="671.535"/>
n' a:tsi:n nochi motalowa
<Sync time="673.714"/>
*sobre** n' its..., paniá:n *de** n' ikowyotsi:n *de** mi:ltsi:n, amo,
<Sync time="676.782"/>
amo a:kalaki.
<Sync time="678.962"/>
Entos kipia ke tikelpacho:tih,
<Sync time="681.056"/>
nikihto:ti ke:meh ekintsi:n nikelpacho:to,
<Sync time="683.087"/>
nikchiati *siquiera** se: sempowal to:nal,
<Sync time="685.943"/>
sempowal to:nal ke:mah pe:wa niktekiti a, *pero** n'mattok ke kualtsi:n wa:kik a
<Sync time="690.619"/>
*después de** yo:n nikteki a
<Sync time="693.073"/>
nikahxitih nokalihtik
<Sync time="694.427"/>
wa:n amo ne: niahsi nokalihtik wa:n nikte:mati a ihkó:n,
<Sync time="697.241"/>
kipia ke niahsi nokalihtik nik..., nik...,
<Sync time="699.314"/>
nikpixkati a, ne: niktekiti a ni:..., niktekiti a ne: ikowyohka:n ompa nikahxitia ne: nokalihtik, nikte:ntahsi
<Sync time="704.371"/>
komo a:paltik mah tepitsi:n ihxi:ka.
<Sync time="709.322"/>
*De** yo:n ihxi:ka,
<Sync time="711.374"/>
ompa ke:mah tiktachihchi:wiah ya se:...,
<Sync time="714.209"/>
se:..., seko ka:mpa..., ka:mpa tota..., tokalekawintsi:n t'tachihchi:wiah seko
<Sync time="718.462"/>
t'ta:liah mah tikihto:ka:n se:
<Sync time="721.36"/>
se: *partecito** ka:mpa tiksa:lo:tih ya,
<Sync time="724.597"/>
ompa tiksa:lowah ya.
<Sync time="726.544"/>
¿Ke:yeh yo:n tiksa:lowah? Tiksa:lowah
<Sync time="728.808"/>
*para** mah kualtsi:n..., mah kualtis:n yeto mi:..., sintsi:n,
<Sync time="732.489"/>
para mah amo..., mah amo pala:ni
<Sync time="736.234"/>
mah amo pala:ni yo:n sintsi:n, tikihtowah tehwa:n tike:kta:liah
<Sync time="739.915"/>
*a veces**, se: sepatika pos tikta:liah yo:n...,
<Sync time="742.856"/>
ke:meh a:xka:n onkak seki..., seki..., seki *este**
<Sync time="746.791"/>
seki xiw..., seki mahyá: seki mahyá: tikihto:skeh *polvo**, 
<Sync time="750.62"/>
yo:n *para** amo okuilowa mi:ltsi:n,
<Sync time="752.998"/>
*este** n' sintsi:n tikihto:skeh,
<Sync time="754.881"/>
yehwa yo:n nochi kiwi:ka.
<Sync time="757.377"/>
*Después de** yo:n tami n' *cosecha**
<Sync time="759.959"/>
ne: ke..., ne: ke:man..., ne: ke:man tein kipiayah n' towe:ita:twa:n, ke kisa:lowah, kitamisa:lowah ke:mah
<Sync time="765.565"/>
yowih ya ne:n
<Sync time="766.983"/>
tio:pantsi:n
<Sync time="769.395"/>
kitetio:chi:waltili:tih ya, se: *misita** ya ne:n
<Sync time="772.505"/>
n' *cosecha, porque** kimattokeh kuali *cosecha** k'ki:xtihkeh ya
<Sync time="775.425"/>
pos kipiah ya tonika..., tonika tib..., tonika tinemiskeh.
<Sync time="778.598"/>
Tikpiah ya ton tikmahse:waskeh
<Sync time="780.714"/>
wa:n yo:n tasohka:macho:ni *de** n' totahtsi:n *dios**.
<Sync time="783.486"/>
Entos kite:tio:chi:walti:..., kima:ktili:tih ya ne:n totahtsi:n *dios** se:...
<Sync time="787.485"/>
se:, o:me, e:yi *oraciones**
<Sync time="789.601"/>
*para** n' ikose:cha *de** n'
<Sync time="791.145"/>
*de** ne:n tokni:w kuali..., kuali *cosecha** k'ki:xtih.
<Sync time="794.044"/>
¿Ke:yeh?
<Sync time="795.631"/>
Yo:n..., yo:n talna:miki:lis
<Sync time="798.233"/>
*pues** kualtsi:n mowi:kaya ne:ka *tiempo. Pero** a:xka:n nikita neh amo *igual** ok ke:meh ne:ka *tiempo** tehwa:n titekitiah
<Sync time="804.538"/>
*porque** neh *todavía** nikitak ok neh..., ke:meh nimitsilia nikpia...,
<Sync time="808.135"/>
nikpia *este cincuenta y seis años**.
<Sync time="811.732"/>
*Cuando** neh pe:wak nikita *todavía** itech..., nikpiaya
<Sync time="815.329"/>
*diez años**,
<Sync time="817.381"/>
mahtakti xiwit nikpiaya neh *todavía** nikitaya ok keni:w n' tekitiah nowe:ita:twa:n
<Sync time="821.168"/>
*Pero** a:xka:n nikita ne:n pi:pil
<Sync time="823.474"/>
nochi ki..., nochi mopatakeh ya.
<Sync time="825.505"/>
A:xka:n nejó:n talna:miki:lis tehwa:n...,
<Sync time="827.642"/>
amo kitah ok ke:meh ne:ka *tiempo** tehwa:n t'tekitiah. Amo kimatih..., amo ki:xmatih ok.
<Sync time="831.896"/>
Wa:n yehwa yo:n nikihtowa neh *ojalá y**
<Sync time="834.541"/>
tikihtowah tehwa:n o:me, e:yi tokni:wa:n ok, mah ti...,
<Sync time="837.439"/>
kinemili:skiah ok yo:n talna:miki:lis ke:meh tehwa:n tikitstiwa:lahkeh iniwa:n towe:ita:twa:n
<Sync time="842.263"/>
Mmm, ¿yehwa sah *o** tikneki oksé: talna:miki:lis tine:chtahtani:s?
<Sync time="846.939"/>

</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="851.086" endTime="869.45">
<Sync time="851.086"/>
wa:..., ¿wa:k ka *yunta**, koni mono:tsa o:n, ihkó:n?
<Sync time="858.237"/>
¿Ko:ni mono:tsa i:n?
<Sync time="866.446"/>
Ah, ni... Ka:n ihko:ni tito:ka?&amp;&amp;&amp;
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="869.45" endTime="2437.392">
<Sync time="869.45"/>
Ah, nika:n i:n
<Sync time="872.412"/>
*Primero** yowi *yunta** ke:meh nimitsilwih
<Sync time="875.395"/>
*Pero** yo:n *yunta**
<Sync time="877.722"/>
ki..., sayoh *para** kikaxa:nia n' ta:ltsi:n
<Sync time="881.869"/>
k'kaxa:nia n' ta:ltsi:n *para** ki:..., kihichkua nochi xiwit tein yetok.
<Sync time="885.762"/>
*Pero** n' pa:nti *de** n' mi:ltsi:n
<Sync time="888.999"/>
kipia ke tehwa:n tikte:molihtiwih ya
<Sync time="892.088"/>
Amo *porque** ne: tayu:ntahwihkeh ya..., *bueno** tehwa:n tiki:tstia:tih ke:meh..., ke:meh yahki ne:n arado iwki t'ta:lihtia:tih n' tato:k. Amo, ta: yo:n, 
<Sync time="898.816"/>
yo:n kipia ke tehwa:n tikte:molihtia:skeh ya ke:ni:w
<Sync time="901.799"/>
*este**..., komo ihkó:n..., komo ke:meh i:n i:xtapal..., i:xtapal yahki ne:n yu:ntahtekit
<Sync time="906.919"/>
entos kipia ke tehwa:n tikuiskeh
<Sync time="908.633"/>
e:witika:.
<Sync time="910.601"/>
¿Ke:yeh yo:n e:witika:?
<Sync time="913.584"/>
Ka:mpa n..., ka:mpa kalaktiah n' *arado**,
<Sync time="916.609"/>
ka:mpa kalaktiah n' tepos,
<Sync time="918.069"/>
ento:s tehwa:n kipia ke tika:xpanawihtia:tih ya
<Sync time="921.264"/>
*Porque** komo tikuikeh ke:meh yahki n' yu:ntahtekit
<Sync time="923.739"/>
mah tikihto:ka:n i:xtapalyahki *yunta**
<Sync time="926.363"/>
mah tiki:xtapalta:li:ka:n ne:n pa:nti amo kualtia
<Sync time="929.156"/>
*porque** ka:mpa..., ka:mpa kika:wtiah tepitsi:n ne:n tepos ne:n xiwit
<Sync time="932.795"/>
se: sah n' kiteltoka:ro:ti:w *cuando** mi:lme:was
<Sync time="936.095"/>
Amo, wa:n *para parejo** mah te:chtoka:ro, mah tikihto:ka:n mah nochi te:chtoka:ro n' tein..., 
<Sync time="940.369"/>
tein kika:wtiah ne:n yuntatekitikeh kika:wtiah tahtahko k'ka:wtiah tepitsi:n
<Sync time="945.68"/>
pos *parejo** timoxehxelwiah ya, tikihtowah: - *No** pos
<Sync time="948.007"/>
te:chtoka:roh *parejo** n' takua:wak, amo sayoh ne: se: sah n' kitoka:roh n' teltakua:wak wa:n se: sah kitoka:roh n' telema:nik.
<Sync time="953.212"/>
*Entonces** yehwa yo:n no: semi telimpo:rtah neli tikmatiskeh.
<Sync time="956.851"/>
A:xka:n *de** yo:n
<Sync time="958.967"/>
ke:meh neh nimitsilia *este**
<Sync time="960.998"/>
mmm,
<Sync time="962.564"/>
yo:n a:kin yu:ntahtekiti yo:n no: *aparte**
<Sync time="966.161"/>
n' a:ki:n yu:ntahtekiti k'yo:le:wah
<Sync time="968.89"/>
yo:n i:pa..., i:pa mo:..., i:pa mo:...,
<Sync time="971.196"/>
i:pa ika yo:n tekiti, ika yu:ntahtekit.
<Sync time="973.947"/>
Ne: ke:man wa:la:yah tokni:wa:n de wehka
<Sync time="976.782"/>
amo kichi:wayah *mismo** yehwa:n ne:n tein a:kin ina:xka n' tato:k, sano ke wayo..., tayo:le:wayah
<Sync time="982.41"/>
wa:ltemowa:yah seki tokni:wa:n *de..., de** wehka wa:la:yah kwa:lkuiah n' iminkua:kuehwa:n
<Sync time="987.297"/>
wa:n kwa:lkuiah n' imiyu:ntah, *o sea** n' iminara:doh
<Sync time="990.344"/>
ta:te:mohtiwi:tseh ika n' chi:walis
<Sync time="993.158"/>

</Turn>
</Section>
</Episode>
</Trans>