Tryag File Manager

/home/cluster1/data/bu01/1121861/html/tosepan/Transcripciones-Transcriptions-only-new_2017-12-11/Botanica/Tiliaceae-Ceferino/Xaltn_Botan_MFC307_xoonoot-Tiliaceae_2010-07-27-h_ed-2016-04-01.trs

<?xml version="1.0" encoding="ISO-8859-1"?>
<!DOCTYPE Trans SYSTEM "trans-14.dtd">
<Trans scribe="TEPOXMANANIJ" audio_filename="Xaltipan_Botany_Ocotlan-Fermin_xoonoot_2010-07-27-h" version="4" version_date="121024">
<Speakers>
<Speaker id="spk1" name="Eleuterio Gorostiza Salazar" check="no" dialect="native" accent="" scope="local"/>
<Speaker id="spk2" name="María Ocotlán Fermín Cabrera" check="no" dialect="native" accent="" scope="local"/>
</Speakers>
<Episode>
<Section type="report" startTime="0" endTime="1251.860">
<Turn startTime="0" endTime="10.578" speaker="spk1">
<Sync time="0"/>
A:man xite:chnohno:tsa de i:n xo:no:t, *este**, ta:taman xo:no:t nika:wí: onkak,
<Sync time="6.601"/>
ekinika xite:chnohno:tsa tein i:n xo:no:t tikihtowa pi:xowi ixo:chio, ke:niwki.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="10.578" endTime="363.144">
<Sync time="10.578"/>
Mm, yeh ista:k, ista:k,
<Sync time="15.125"/>
wa:n yo:n kwali se: kehke:wa, komo t'neki timonamakili:s ne:n ie:wayotsi:n, tikchipa:wa.
<Sync time="23.609"/>
Tikchipa:wa, tika:pachowa *porque** pos ne: wehka:w neh ika nimotekipanoh *por, por eso** niki:xmattok katí:n yeh kwali wa:n katí:n a:mo kwali xo:no:tsi:n.
<Sync time="35.469"/>
Niki:xmattok xo:no:t de ne: nikihtowa pi:xowi ixo:chio wa:n niki:xmattok tein yo:n a:mo pi:xowi ixo:chio.
<Sync time="44.797"/>
Neh nikehke:waya wa:n nikchipa:waya, a:mo wel nik..., ata kihtowah kowtsa:la:wiah, a:mo, a:mo niwelia,
<Sync time="53.687"/>
niweli pero pos *más** kipia chika:walis
<Sync time="57.562"/>
wa:n ke:meh nisiwa:t pos a:mo niwelik nikowtsa:la:..., entó:s nikchi:waya ma:noh.
<Sync time="65.469"/>
Ke:mah nikalaki:ti itech a:t para *quince dias**, kaxto:lto:nal a:pachiwtok
<Sync time="72.792"/>
para niki:xti:ti no: n'machili:ti a ne: ka:mpa ewtok, ke:meh i:n,
<Sync time="78.87"/>
komo a:mo kipia ok nehjó:n alaktik pos kwali a.
<Sync time="83.87"/>
Niki:xtia ya, pero komo kipia ok n' alaktik, ompa nika:wa, a:mo niki:xtia.
<Sync time="89.37"/>
Niki:xtia, nikpa:ka wa:n ke:mah nikwa:tsa
<Sync time="95.682"/>
wa:n no: nikte:mowa ya ne:n wahkalkowit.
<Sync time="99.292"/>
Nikte:mowa wahkalkowit wa:n ke:mah nikiwia ne: nota:katsi:n 
<Sync time="105.307"/>
xine:chsoli:s i:n kowit ika *clavos** wa:n nikchihchi:wati se: wahkal.
<Sync time="111.464"/>
Nikchihchi:wati wahkal, nimonamakili:ti *porque** ti..., tikita ya te:chpolowa teisá: *tococina**, ton tik..., to..., 'tatekiwti:tih,
<Sync time="119.682"/>
ton tikwa:tih *o** ton titai:tih *o** ton ne:n ika topilwa:n tikintekipano:tih.
<Sync time="125.511"/>
Kihto:s "we:noh". Niman nikchi:waya *hasta** ahwia:k ok *porque** no: ahwia:ya n' xo:no:t de, de ki:sa itech n' a:t, no: ahwia:k, mahyá: xoko:kahwia:ya,
<Sync time="138.901"/>
Entó:s nikchi:wa ya yo:n, ke:mah nikchihchi:wa ya wahkal.
<Sync time="144.432"/>
Nikchihchi:wa ya wahkal wa:n a:ksá: ihkó:n ne:chkalpano:s "Tikchi:wtok wahkal"
<Sync time="150.292"/>
"Ke:mah nikchihchi:wtok, a:, wa:n ka:nachi ika t'neki"
<Sync time="153.964"/>
"pos nikneki ne: na:wi tomi:n".
<Sync time="160.464"/>
Na:wi tomi:n yehwa *cincuenta**, "Nikneki na:wi tomi:n, ke:mah."
<Sync time="166.87"/>
"Nimitsakas se: .... Nimitsakas tao:l, *o** nimitsaka se: pio
<Sync time="172.042"/>
*o** nimitsaka se: to:tolin, ika t'pataskeh" "we:noh.
<Sync time="176.245"/>
Nikwis, ta: nochi nikwis, 'ne:chmakas komohkó:n.
<Sync time="180.839"/>
Entó:s tikwih a ne:n tikowi..., tikwih ya ne:n tonika titapatah wa:n nikwaltilia wahkal wa:n n'maka ya.
<Sync time="189.464"/>
Sepa se: kihto:s "xa: t'...., xa: t'namakas se: wahkal, xa: t'pia", "Kanah, a:mo n'pia pero kowit ne: yetok xikihita".
<Sync time="197.823"/>
"A: pos yehwa i:n x'chihchi:wa, yehwa i:n nikwis, para se:, para se: kaxto:lto:nal".
<Sync time="203.823"/>
"Pos we:noh nikchi:wati wa:n tikwiki:w".
<Sync time="206.557"/>
"Tikwis tomi:n *o** tikwis tapatal *o** tikwis tao:l", "Pos neh nochi nikwis".
<Sync time="211.573"/>
*Porque** nipobre, a:mo ni..., nikpia tonika ne:n nimo..., nimonamakili:ti wa:n nik..., nimotekipano:ti, i:pa yehwa ya ika nitakowtamati.
<Sync time="221.964"/>
Ne:chmakaskeh se: tapataltsi:n pos neh nikwis ,
<Sync time="227.104"/>
pero de nitahyowi:s, a:mo nitahyowi:s, neh n'chihchi:was wa:n neh nik..., kipia ke nyo:ltos no: iniwa:n ne:n tein kipiah.
<Sync time="235.526"/>
Tein kipiah, ke:meskia tein *me:dioriquillos**, neh nik..., iniwa:n nyo:ltok wa:n iniwa:n no: nitakwa,
<Sync time="243.698"/>
no: nitakwa koko:k wa:n no: nitakwa poye:k wa:n no: nitakwa ne:n a:sese:k *porque** ke:yeh *a veces** a:mo nikpia noistaw.
<Sync time="250.588"/>
Pero, pero ihkó:n tipa..., ihkó:n nipano:k ika nopi:pikone:wa:n nikimpiaya,
<Sync time="257.651"/>
a:xka:n no: wehweita:tahmeh ya, ke:mah, yehwa:n ya no: koma:mo mokwida:ro:skeh, neh a:mo impo:rtah ne:chitaskeh, *hasta** ihkó:n nikiniwia.
<Sync time="265.776"/>
Neh a:mo impo... xine:chkwida:ro:ka:n, neh name:chtekipanoh tepitsi:n, ika xo:no:t,
<Sync time="272.37"/>
mm, ika xo:no:t.
<Sync time="274.635"/>
Nika:pachowa:ya nik..., kihto:s seki *o** seki ki:satioh *San migueleños** "Na:nah, a:man ka:n t'pia xo:no:t" "Nikpia yeh"
<Sync time="283.026"/>
*o** niki:xti:ti ok" "A: pos ke:maniá:n tiki:xti:s" "Pos niki:xti:s ihwa:k i:n,
<Sync time="288.338"/>
se: ma:kwi:l to:nal, se:, se: chikwe:yi to:nal"
<Sync time="294.198"/>
"Pos tine:chakas sake:ra e:yi *kilo**" "We:noh" "Ke:ní:w t'neki *kilo**"
<Sync time="297.979"/>
"Pos nimitsmakas sempowal, nimitsakas ne: sempowal wa:n mahtak,
<Sync time="302.385"/>
*hasta** nikitas ke:ní:w ki:sati no: *porque** ki:sa telpohpochiktik wa:n ki:sa chi:chi:ltik".
<Sync time="308.26"/>
Ki:sa chi:chi:ltik tein no: chi:chi:ltik ne:n kwowit wa:n ki:sa ista:k tein no: ista:k kowit,
<Sync time="315.995"/>
entó:s ika yo:ni nik..., no: n'tahto:ltia:ya, *porque** owih.
<Sync time="320.745"/>
Niktamo:ta kowit *hasta** kihtowa:ya ne:n a:kin iwa:n nimotekipanowa, nota:tahtsi:n.
<Sync time="326.448"/>
"Ke:ní:w t'chi:wa tikehe:wa moma:n" "Pos nikehke:wa, niktamo:t kowit"
<Sync time="331.354"/>
Nikehke:w wa:n nika:pachoh ke:meh nikpiaya se: a:meyal,
<Sync time="336.667"/>
nikpia ya a:meyaltsi:n, n' ompa nika:pachowa ompa nikpante:milia kowit, 
<Sync time="340.378"/>
ompa ne:.... Ke:meh, a:mo ke:meh ekintsi:n niahkolkohkopiktik, ihwa:k nima:chihchika:wak katka, nikwiti se: tet ihkó:n, 
<Sync time="346.107"/>
sake:ra e:yi wa:n nikta:lilia kowit wa:n n' ompa nikpanta:lilia tet
<Sync time="350.294"/>
wa:n ompa tatampa nikalakia noxo:no:w.
<Sync time="353.919"/>
Ihkó:n nika:pachowa:ya, pero niki:xmattok katí:n tein kwali wa:n niki:xmattok katí:n tein a:mo kwaltia xo:no:tsi:n, mm.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="363.144" endTime="367.506">
<Sync time="363.144"/>
I:n tein tikihtowa pi:xowi ixo:chio ke:niwki ne:n ixo:chio, ¿ke:ní:w se: ki:xmati?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="367.506" endTime="421.037">
<Sync time="367.506"/>
Ista:k, ista:k wa:n ke:meh tio:kowit ixo:chio, ista:k, ista:k.
<Sync time="373.506"/>
Wa:n i:n tein nimitsilia ne: mahyá: Santísimo i..., ixo:chiotsi:n, yeh chi:chi:ltik.
<Sync time="380.724"/>
Mm, yeh kwaltsi:n ne: sepa mosemilla:rowa,
<Sync time="384.38"/>
komo ka:sá: ika titame:wa, ti..., titai:xme:wa para t'ta:li:ti tomatsi:n *o** chili:toh, ompa mi:xkwi.
<Sync time="390.864"/>
kwaltsi:n mi:xkwi wa:n tein tikwelitas, melaktik kowit pos xika:wa
<Sync time="396.771"/>
mah moskalti, soh t'ma:xi:ma ihkó:n iyo:lpayo, 
<Sync time="401.084"/>
soh ke moka:wa ya kowtsi:n, ihsiwka moskaltia.
<Sync time="405.084"/>
*Antes** de se: tahko xiwit, etok a n' xo:no:kowit,
<Sync time="410.35"/>
se: chikwe:i me:tsti pos xikehke:wa ya,
<Sync time="414.537"/>
kwaltsi:n tikehke:wa *porque** a:mo we:i, ihko:ko:ntsi:n, mm.
</Turn>
<Turn speaker="spk1 spk2" startTime="421.037" endTime="427.239">
<Sync time="421.037"/>
<Who nb="1"/>
Yehwa i:n tein tikihtowa xo:chiowa ke:meh santísimo, yehwa tein teh no: t'to:ka:itia to:nalxo:no:t.
<Who nb="2"/>
Mm, to:nalxo:no:t.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="427.239" endTime="437.328">
<Sync time="427.239"/>
To:nalxo:no:t, ke:yeh *porque** iyo:lotsi:n ke:meh to:naltsi:n,
<Sync time="431.223"/>
komoke yo:n xo:chitsí:n mahsi to:naltsi:n, mm.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="437.328" endTime="442.046">
<Sync time="437.328"/>
Wa:n no:, no: *este**, no: mahsi ke:meh santísismo *o** ke:yeh ihkó:n t'to:ka:itia.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="442.046" endTime="536.564">
<Sync time="442.046"/>
Ke:mah, pos sayoh *porque** pos tak mah nikihto ka:n nikmati ke:ní:w nikilwi:s pero nikilwia santísimo *porque** niyo:lo:tsi:n malakachtsi:n.
<Sync time="450.046"/>
Yehwa ya to:nalx..., to:nalxo:no:t.
<Sync time="453.234"/>
Wa:n kow..., ke:meskia kowxo:no:t pos yehwa ya tein yo:n a:mo xo:chiowa,
<Sync time="458.219"/>
we:noh xo:chiowa, pero pi:xowi ixo:chiotsi:n *parejo**.
<Sync time="461.609"/>
Moka:wa ne: kowtsi:n, kowit a sah, kowit a sah, mm.
<Sync time="468.766"/>
Wa:n tepe:xo:no:t yeh no:, yeh pos ne: wa:n tein ohohte:noh moke..., moketsa yeh no: xo:chiowa 
<Sync time="476.439"/>
wa:n no: mochi:wa *ramitas** pero a:mo servi:rowa tei,
<Sync time="480.533"/>
mm, a:mo n'mati ox yehwa i:n *señor**, se: *viaje** nikahsito nika:n Sierrako tani, kitektokeh yehwa yo:n xiwit
<Sync time="486.861"/>
wa:n pe:wkeh ne:chtahtaniah, pe:wkeh ne:ch..., ne:ch..., nochi kichi:wah ke:ní:w, para toni, de para toni mokwi, para toni servi:rowa,
<Sync time="495.908"/>
pero a:mo yehwa xo:no:t tein kwahkwali, yehwa kowtahxo:no:t.
<Sync time="500.939"/>
Mm, *porque** komo tikehke:wa, ehke:wi, ehke:wi
<Sync time="506.142"/>
pero sehseni:x moka:wtiw,
<Sync time="508.673"/>
moka:wtiw ike:sko kowit xo:no:t tein *mero** servi:ro:skia ya moka:wtiw ike:span kowit.
<Sync time="515.001"/>
A:mo senehke:wi wa:n ne:n kowxo:..., ne:n to:nalxo:no:t 
<Sync time="521.751"/>
wa:n yehwa ya tein ista:k pi:xowi ixo:chiotsi:n, yeh ke:meh tikehke:was, senehke:wi.
<Sync time="527.251"/>
Senehke:wi *a ver** ka:ni tamiti, *hasta ipunta o** tahko ehke:witi pos senehke:wi,
<Sync time="532.486"/>
a:mo kanah i:xkopi:ni, mm.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="536.564" endTime="541.329">
<Sync time="536.564"/>
I:n to:nalxo:no:t tikihtowa ke:meh to:nal ne:n ixo:chio, ¿Ke:niwki tapaloh xo:chit?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="541.329" endTime="566.314">
<Sync time="541.329"/>
Ka:n teh *más** kipia, ka:n teh *más** kipia de *icolor**,
<Sync time="546.876"/>
i:pa nex..., ke:meskia nextik sah.
<Sync time="550.689"/>
Mm, nextik sah ke:meh tahsoltsi:n sah, tahsol, tahsolsti:n sah,
<Sync time="556.626"/>
a:mo teh kipia *color** sayoh *porque** yo:n kwaltsi:n moyewalowa n' ite:noh,
<Sync time="560.876"/>
yehwa yo:ni mono:tsa to:nalxo:no:t, mm.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="566.314" endTime="572.665">
<Sync time="566.314"/>
To:nalxo:no:t komo se: kehke:wa i:ksá: no: ki:sa *este** ista:k wa:n chi:chi:ltik xo:no:t *o** i:pa se: taman sah.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="572.665" endTime="589.992">
<Sync time="572.665"/>
Ne: oksé: tein chi:chi:ltik ki:sa wa:n oksé: tein semi ista:k nikihtowa.
<Sync time="577.946"/>
Tein semi ista:k yehwa tein yo:n sempi:xowi ixo:chio
<Sync time="581.102"/>
wa:n tein ki:sa chi:chi:ltik yehwa tein ne:n to:nalxo:no:t, no: ki:sa chi:chi:ltik, mm.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="589.992" endTime="598.148">
<Sync time="589.992"/>
Wa:n i:n *este** teh t'to:ka:itia kowxo:no:t,
<Sync time="593.18"/>
kati:ni ne:n, ke:niwki ne:n ixo:chiotsi:n.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="598.148" endTime="615.648">
<Sync time="598.148"/>
Ista:k, kowxo:no:t, ista:k, ista:k pero yeh mahyá: sayoh ompa ihkwí:n moma:xahkalowa, ompa sah.
<Sync time="606.445"/>
Ompa moma:xahkalowa wa:n tami..., tamiposo:ni, ompa pi:xowi, mm, ompa pi:xowi a.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="615.648" endTime="621.055">
<Sync time="615.648"/>
No: se: xo:no:t i:n tehwa:tsi:n t'to:ka:itia ma:pisi:ltik ¿Ke:niwki i:n xo:no:t?.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="621.055" endTime="646.992">
<Sync time="621.055"/>
Ma:pisi:ltik, ma:pisi:ltik wa:n ne: nankinekih nikwa:lkwi *muestra**,
<Sync time="626.32"/>
nankinekih nikwa:lkwi *muestra** yehwa ma..., ma:pisi:ltik wa:n a:mo servi:rowa tei.
<Sync time="631.586"/>
Mm, ta:ká:n t'neki t'chi:was se: *corral** sah pos *corral** sah, a:mo teh servi:rowa,
<Sync time="637.211"/>
mm, t'neki t'chi:was mokow para tichichino:s sah, yehwa sah,
<Sync time="641.836"/>
pero soh para t'chichino:s sah, a:mo teh servi:rowa kowtsi:n.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="646.992" endTime="648.699">
<Sync time="646.992"/>
I:n no: we:ikowit mochi:wa.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="648.699" endTime="659.341">
<Sync time="648.699"/>
A:mo wehwei, a:mo wehwei semi, semi, semi we:i, ihko:ntsi:n.
<Sync time="653.715"/>
Ihko:ntsi:n kowtsí:n pero ima:tsitsi:n yehyewaltik, mm.
</Turn>
<Turn speaker="spk1 spk2" startTime="659.341" endTime="665.294">
<Sync time="659.341"/>
<Who nb="1"/>
¿Wa:n ixo:chio?
<Who nb="2"/>
Nikwa:l..., ixo:chio yehwa ya nimitsilia ista:k pero mahyá: moxe:lowa sah.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="665.294" endTime="930.582">
<Sync time="665.294"/>
Mahyá: moxe:lowa sah wa:n i:n okseki yeh no: *igual**, no: moxe:lowa sah
<Sync time="670.341"/>
wa:n ke:mah pe:wa ya, *de una vez** tamiposo:ni a, ke:mah, pi:xowi a,
<Sync time="674.888"/>
yehwa tein ne:n servi:rowa ista:kxo:no:t, mm.
<Sync time="679.647"/>
Ista:kxo:no:t *porque** ista:k ixo:chio 
<Sync time="682.534"/>
wa:n ne:n to:nalxo:no:t *porque** yehwa ya tein yo:n nikihtowa mochi:wa ixo:chiotsi:n ke:meh to:naltsi:n, mm.
<Sync time="692.832"/>
Yehwa servi:rowa para wahkal, servi:rowa para ne: para mekapal kichi:wayah, ne: nota:tahtsi:n weli ok mekapal de xo:no:t.
<Sync time="702.785"/>
Mm, *porque** kine:xtilih ne:n no..., ka:mpa nimoskaltih se: ta:tah, kine:xtilih wa:n no: welik
<Sync time="711.0"/>
wa:n neh, *hasta** neh no: niktehtekia, nikteki de se: ihkó:n xo:no:t, nikwia de nika:n wa:n para i:n,
<Sync time="719.488"/>
para ne: ki:sas se: mekapal, ki:sas se: mekapal wa:n n'chi:wa ya nik..., nikpu:ntahihilpia
<Sync time="727.769"/>
wa:n tein *mero** tatahko moka:wa ihkó:n, a:mo nikilpia
<Sync time="732.703"/>
wa:n nika:n seko po:wtok, seko no: powtok.
<Sync time="736.066"/>
Seko nikwi kaxto:lose: wa:n seko nikwi kaxto:l sah,
<Sync time="740.191"/>
wa:n ke:mah nikilpilia ya noseñortsi:n, ne:pa nikilp..., nikta:lilia, nikili:s nikta:lih o:me, o..., pa..., sa..., o:me kwa:it.
<Sync time="747.676"/>
Niktsahtsaya:n wa:n ne:pa n'ta:lih ya.
<Sync time="751.004"/>
"¿Ahsitok a?" "ke:mah, ahsitok a.
<Sync time="754.192"/>
Seko n'ta:lih kaxto:lose: wa:n seko n'ta:lih kaxto:l, entó:s yo:n kichihchi:wa ya yeh, kipe:waltia ya,
<Sync time="761.411"/>
*o bien** i:ksá: we:li, a:mo wel tik..., kichi:wa to:naya:n, kichi:wa ke:meh i:n yowak,
<Sync time="767.067"/>
ehko mota..., motamaka wa:n ke:mah yowi a ne: ki..., kitekpa:na ya itech se: tarritoh ihko:ntsi:n, ohtat.
<Sync time="777.286"/>
Mahyá: tahmolotsi:n pero ohtat, ihkó:n.
<Sync time="780.504"/>
Wa:n tikpa:na wa:n de ompa kitekpa:na ne: ke:mah kipe:waltia ya tein tatahko,
<Sync time="788.379"/>
ka:mpa kaxto:lose: yehwa achto kipano:ltia paniá:n 
<Sync time="792.379"/>
wa:n ka:mpa kaxto:l yehwa panowa tatampa.
<Sync time="795.614"/>
Para ke:mah kitohtokatiw a, kitohtokatiw a, kikru:kruza:rohtiw a ihkó:n *hasta** mochi:wa kwa:it ihko:ntsi:n sah.
<Sync time="803.395"/>
Mm, para kwaltsi:n ika se: tamama, ekintsi:n a:mo kichi:wa *porque** pos igual ke:meh *ivista** a:mo ahsi ok.
<Sync time="811.754"/>
Ke:mah, a:mo, a:mo tak sanké:n tati:tah pero kipia *setenta y....**. I:n junio kita:lih e:yi powal wa:n .... E:yi powal wa:n .... 
<Sync time="830.626"/>
E:yi powal wa:n ma:kwil xiwit kikalakih ya, mm.
<Sync time="836.665"/>
Eyi powal, e:yi powal, e:yi powal, e:yi powal wa:n mahtak, [ko]moke, e:yi powal wa:n .... 
<Sync time="854.318"/>
Komoke kita:lih e:yi powal wa:n mahtak, ika sepa se: *cinco años** kalakih ya, mm.
<Sync time="864.567"/>
Ke:mah, kikwik, yowi a para ne:, para junio sepa 'kwiti ne: e:yi powal wa:n .... e:yi powal wa:n mahtaktio:se: xiwit,
<Sync time="877.942"/>
kalaki:ti sepa, mm, ta ata a:man [soh *ivista**] a:mo ahsi ok
<Sync time="883.504"/>
*por eso** ekintsi:n a:mo kichi:wa ok, pero wahkal kwali kichi:was ok.
<Sync time="888.208"/>
Wahkal *hasta** neh kwali n'chi:wa, mm, n'chi:wa wahkal wa:n pero ekintsi:n nikwi yo:n tein ne: Cuetzalan monamaka *hilo** ya
<Sync time="898.286"/>
*porque** a:mo wel nikehke:wa xo:no:t wa:n a:man pi:pil a:mo para xikinawati mah mitsehke:wili:ka:n xo:no:t para tikchi:wati,
<Sync time="906.051"/>
ekintsi:n a:mo kineki. "A: pos kanah, ne:chkokowa, neh ne:chkokowa noma:i" komo nipanoli:n *o** nipanoli:n.
<Sync time="913.957"/>
Neh nimosemakaya ma:ski mah nima:oli:ni, mah nipanoli:ni, konta:l de para nitakwa:s kwali.
<Sync time="920.488"/>
Mm, pero yehwa ika nimotekipano xo:no:tsi:n,
<Sync time="924.254"/>
*primero Dios, hasta** ihkó:n ninentikah, mm.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="930.582" endTime="940.004">
<Sync time="930.582"/>
I:n tein ta:taman *este** xo:no:..., xo:no:kowit tite:chtapowih.
<Sync time="934.738"/>
ixo:no:yo sah i:pa se: kikwi, ixiwyo a:mo teh, a:mo teh kwaltia pahti oso ihkó:n.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="940.004" endTime="956.817">
<Sync time="940.004"/>
Ke:mah, pahti ne:n ista:k, ista:kxo:no:t ke:mah, [iksá] pero pos yo:n de siwa:meh, de siwa:meh, mm.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="956.817" endTime="959.879">
<Sync time="956.817"/>
kwali tite:chtapowi:s ke:ní:w kichi:wah wa:n ....
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="959.879" endTime="1118.207">
<Sync time="959.879"/>
Pos ne:, neli ne:chtapohpolwi, yo:n neh nikwi komo se: siwa:t ke a:mo wel mo..., moalivia:rowa ika se: kone:t,
<Sync time="971.629"/>
entó:s nikwiti ne: na:wi ima:i, iselo.
<Sync time="976.629"/>
Na:wi ima:i iselo wa:n ma:xakwalowa wa:n ika se:, se: traguito de a:t.
<Sync time="985.208"/>
Nikma:xakwalowa kwaltsi:n, kwaltsi:n n'ma:xakwalowa, yeh ke:mah mochi:wa mahyá:, ika ya xo:no:alak
<Sync time="993.786"/>
wa:n ke:mah nikma:pa:tska wa:n niktsetselowa ika tilmah wa:n nikmaka kokoxkeh.
<Sync time="999.63"/>
A:... ika se: tepitsi:n, se: mahtakti *minuto**, ke:mah weli ehko ya kone:t.
<Sync time="1009.145"/>
*O** koma:mo wel ne: .... Koma:mo wel pahti ika ne: n' i..., n' iwi:kal
<Sync time="1016.333"/>
yehwa no: n'maka, ixi:k, ipa..., [ko]moke ne: yo:n tehwa:n tikwa:lkwih se:, se: malakachtsi:n ihkó:n de tiehkoh ya. Ta:ká:n a:mo ke:man tikita pero neh sake:ra nimitsilihtok.
<Sync time="1031.161"/>
Tikwa:lkwih de tomomá:n, tein ka:mpa timoskaltiah, tomomá:n itech pepechiwtok ne:n, ne:n n' ixi:k,
<Sync time="1043.63"/>
pepechiwtok pero nika:n i:n tate:mohtok toni no..., toni no..., toni *alimento** tikwahtok.
<Sync time="1051.567"/>
Ton *alimento** tiki..., ne: tikwah, tein tikwahtok *alimento** a:mo mo..., a:mo teh mits..., a:mo tehwa mitsrendi:ro:ti, kirendi:ro:ti nehjó:n nehjó:n pili.
<Sync time="1061.114"/>
Pero yehwa ika tatila:ntok, pero koma:mo ehke:wik wa:n tikpahpachoh ya, nochi tikchi:wilih ya nika:n i:n,
<Sync time="1071.02"/>
a:mo wa:n a:mo ehke:wi, yehwa tikwitiwetsiti wa:n tikma:xakwalowa ihsiwkatsi:n 
<Sync time="1077.067"/>
wa:n tikmaka ya. Mah tai, tiktsetselowa ika tilmah wa:n t'maka mah tai.
<Sync time="1082.676"/>
Yehwa, *santo remedio** nehjó:n xiwit, para pilxi:k tikihtowa ika wetsi, ke:mah.
<Sync time="1090.738"/>
Ke:mah t'maka ya, ki..., tikmaka ya ne: kokoxkeh wa:n ke:mah sepa ihkó:n ompa tikema:nia ya, tikema:nia ya, mm. Tikwi:ka ne:, tikwi:ka nika:n i:n, ihkó:n.
<Sync time="1103.713"/>
Mahyá: machi:yo:t se: kichi:wa para komo tapetskowa ya,
<Sync time="1109.176"/>
tikmachili:s a no:, ne:pa ka:mpa yetoya a:mo tei ok, yahki, yowi a para ne:, ke:mah, yehwa yo:n ika pahti.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="1118.207" endTime="1125.129">
<Sync time="1118.207"/>
Wa:n i:n, i:pa se: .... Yo:n i:pa, i:pa se:sah, okseki xo:no:t a:mo teh kwaltia ixiwyo.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="1125.129" endTime="1203.305">
<Sync time="1125.129"/>
Pos neh n'mattok i:pa yehwa sah, i:pa yehwa sah *porque** pos neli yehwa sah se: kinimaka, mm.
<Sync time="1131.207"/>
A:mo teh *mas** kwaltia *porque** ke:meh, a:mo nikihto:s ne: ke:ní:w, eske *porque** kipia semi n'..., mo..., alaktik,
<Sync time="1140.738"/>
mm, *por eso** niman kina:miki nehjó:n kokoxkeh, mm.
<Sync time="1145.894"/>
Se: kita..., se: kimaka pos wa:n tikpahpachowa wa:n ne: tik..., *cuando** tentapepeh..., tahtapestkowa ya ka:mpa yo:n te:mpilkak, pos yowi a para kalampa, mm.
<Sync time="1158.638"/>
Wa:n semi te:mach yo:n para mah a:mo wetsi, kipia ke wetsis,
<Sync time="1163.254"/>
se: kaxto:l *minuto** koma:mo tikihyowi
<Sync time="1166.894"/>
wa:n a:mo westi, ihsiwkatsi:n xikwiti, te:mohtiwetsi wa:n xikwiti wa:n x'makas kokoxkeh, ke:mah t'pahpachowa ya.
<Sync time="1177.785"/>
Mm, pero komo tapetskowa ika ne:n *aceite**, tixakwalowa n' *aceite, 'xakwalowa wa:n komo, a:mo teh, a:mo teh kina:miki pos yehwa ya xiwit.
<Sync time="1187.972"/>
*Porque** xiwit ahsi itech *icuerpo**, yeh ahsi itech n', *icuerpo, porque** tai
<Sync time="1195.254"/>
wa:n *aceite** yeh sayoh pos paniá:n t'ta:lihtok, paniá:n.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="1203.305" endTime="1207.266">
<Sync time="1203.305"/>
Ikowyo xo:no:kowit, ¿Toni kwali se: kikwi?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="1207.266" endTime="1234.077">
<Sync time="1207.266"/>
Pos ikowyotsi:n sake:ra para tikchichino:s a, ehe, para t'chichino:s a, tikwa..., wahwa:ki kwaltsi:n wa:n tikchichinowa
<Sync time="1217.0"/>
para *mocos...,** motikote:noh ya, ke:mah, komo toma:wak pos kitapa:nah no:.
<Sync time="1224.28"/>
Komo pitsa:wak pos soh 'te:tehteki wa:n tikta:lia ya tikote:noh, ehe.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="1234.077" endTime="1237.358">
<Sync time="1234.077"/>
A:man xite:chili ne: moto:ka:i.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="1237.358" endTime="1251.860">
<Sync time="1237.358"/>
A: si, María Ocotlán Fermín Cabrera, ninemi Xaltipan.
<Sync time="1243.592"/>
Nikpia e:yi powal wa:n chiko:me xiwit, ninemi Limontakxitan, mm.
</Turn>
</Section>
</Episode>
</Trans>