Tryag File Manager

/home/cluster1/data/bu01/1121861/html/tosepan/Transcripciones-Transcriptions-only-new_2017-12-11/Botanica/Apocynaceae-Eleuterio/Tzina_Botan_JVC313_chiichiwalaayoot-Apocynaceae_2012-07-18-h_ed-2016-04-01.trs

<?xml version="1.0" encoding="ISO-8859-1"?>
<!DOCTYPE Trans SYSTEM "trans-14.dtd">
<Trans scribe="Eleuterio" audio_filename="Tzina_Botan_JVC313_chiichiwalaayoot-Apocynaceae_2012-07-18-h" version="6" version_date="150221">
<Speakers>
<Speaker id="spk1" name="Eleuterio Gorostiza Salazar" check="no" dialect="native" accent="" scope="local"/>
<Speaker id="spk2" name="Ernesto Vázquez Chanico" check="no" dialect="native" accent="" scope="local"/>
</Speakers>
<Episode>
<Section type="report" startTime="0" endTime="963.302">
<Turn startTime="0" endTime="8.05" speaker="spk1">
<Sync time="0"/>
Pos ekintsi:n te:..., xte:chtapowi ne:n
<Sync time="3.862"/>
yo:n kwowit kiliah chi:chiwala:yo:t, ke:niwki, ka:ni ne:n mochi:wa.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="8.05" endTime="231.796">
<Sync time="8.05"/>
Ke:n a:mo, nejo:n yo:n,
<Sync time="12.148"/>
yo:n ne: chi:chiwala:yot i..., *que** chi:chiwala:yo:t,
<Sync time="16.144"/>
onkak o:me taman. Niki:xmati sentaman ne:n chi:chiwala:yo:t tein nikahkwí:n yo:n
<Sync time="21.113"/>
para se: tapepechowa n' ita:kilo ne: kostik,
<Sync time="24.698"/>
de kostik wa:n yo:n ita:kilo ne:
<Sync time="27.747"/>
kwaltia para se: tapepechowa,
<Sync time="29.823"/>
a:mo n'mati ox [...] ika se: kipepechowa se:...
<Sync time="32.814"/>
Achto t'chihchi:wayah tehwa:n toa:wil pa:pa:lo:t.
<Sync time="35.515"/>
Tikchi:wayah pa:pa:lo:t, ika tiktekiah n' owasin wa:n tikxakwalowilia:yah ne:n tikwa:tekiah
<Sync time="41.511"/>
wa:n t'xakwalowilia:yah ne:n owasi:n ne: t'chi:wah se:
<Sync time="44.783"/>
se:yewaltik tikilpiah ika se:, se: *hilito** wa:n ke:mah tikxakwalowah ya wa:n de yo:n no: tiki:xohohsayah ne:n yo:n cho:kil,
<Sync time="51.784"/>
wa:n t'pepechowiliah n' topa:pa:lo:w wa:n t'te:nkwa:ytiah wa:n t'pata:naltiah yo:n.
<Sync time="55.525"/>
Wa:n a:mo k..., a:mo ki:sa, a:m..., ka:mpa mopepechowa yo:n a:mo takahka:wa.
<Sync time="58.851"/>
Iwki t'chi:wayah tehwa:n ne:n topa:pa:lo:w, ika ttapepechowa:yah wa:n teihsá: ihkó:n
<Sync time="63.954"/>
ke:meh ka:mpa timomachtia:yah te:chtahtania:yah mah tikwi:kaka:n ika ttapepecho:skeh,
<Sync time="67.092"/>
yo:n t'wi:kayah a:mo t'wi:..., a:mo onkaya yekintsi:n y..., yo:n koyo:meh
<Sync time="70.039"/>
kito:ka:ytiah *resistol o pegamento**
<Sync time="73.535"/>
yo:n miak taman kito:kay[ito:ka:y], kipiah ya n' tein *más** kwali tapepechowa,
<Sync time="76.763"/>
tehwa:n te:chtahtaniah tapepecho:lo:ni yehwa t'wi:kayah chi:chiwala:yo:t.
<Sync time="79.232"/>
Wa:n titachihchi:wayah ke:meh i:n ilwit itech, itech septiembre
<Sync time="83.085"/>
te:chnawatia:ya n' totamachtihka:w mah t'wi:kaka:n ne:n 
<Sync time="86.201"/>
tapepecholo:ni,
<Sync time="87.54"/>
pos yowi n' topopá:n ne: kowtah wa:n te:chtoktia:ya se: ta:tahko *morral** para ttapepecho:skeh, t'sahsa:lowah ika a:mat
<Sync time="92.607"/>
t'pehpepechowah yo:n *banderitas** tikwih, t'pehpepechowa:yah,
<Sync time="95.219"/>
yehwa t'ta:liliah chi:chiwala:yo:t.
<Sync time="97.063"/>
A:mo tikta:liliah yo:n ekintsi:n onkak *resistol de** koyo:meh.
<Sync time="99.934"/>
A:mo, ek..., ekintsi:n ne: nochi mopatak ya, pero tehwa:n tikwiah nochi yo:n kowtet.
<Sync time="104.456"/>
Wa:n nejo:n kwaltsi:n tapepechowa yo:n kowtet wa:n
<Sync time="107.604"/>
Ikow..., ikowyo n' chi:chiwala:yo:t ne: is..., ista:k n' chi:chiwala:yo:t,
<Sync time="111.524"/>
wa:n ima:xiwyo ma:wehwei tepitsi:n wa:n ma:ahalaxtik.
<Sync time="114.35"/>
Wa:n ix..., ixo:chio ne:
<Sync time="116.261"/>
mahyá: *cornetitas** ne:,
<Sync time="118.551"/>
tsi:ntsohtoma:wak tepitsi:n wa:n yo:la:nkostik wa:n pa:pata:wak.
<Sync time="121.81"/>
Ikwa:pan kipia ne:n ixo:chiotsi:n.
<Sync time="124.779"/>
Wa:n *de, de que** poso:ni pos tom..., tom..., pawetsi a yo:n xo:chitsí:n.
<Sync time="128.676"/>
Wa:n nejo:n yo:n kowchi:chiwala:yo:t yeh
<Sync time="131.4"/>
i:xo:chio a:mo s..., a:mo iwki ke:meh i:n
<Sync time="134.851"/>
chi:chiwala:yo:t tein nikahkwí:n mochi:wa [ika] ttapepechowah.
<Sync time="137.476"/>
Yeh n' i..., i..., i..., 
<Sync time="138.838"/>
ix..., ixo:chio *medio** xoxoktik n' ixo:chio, pero a:mo wehwei mochi:wa, tsikitsitsi:n sah mochi:wa n' ixo:chio.
<Sync time="143.003"/>
Wa:n no: mochi:wa ma:we:weyak mopihpilowa n' tein *cuando** ta:ki a,
<Sync time="147.445"/>
ohololtik sah mochi:wa n' ita:kilo yo:n wa:n
<Sync time="149.856"/>
a:mo ke:man kostia, yo:n xoxoktik nochipa ya, yo:n kiliah kowchi:chiwala:yo:t.
<Sync time="153.954"/>
Pero kowtah mochi:wa yo:n, mahyá: *cimarrón de** it...,
<Sync time="156.655"/>
mahyá: tikihto:ka:n itahta:y de n' chi:chiwala:yo:t tein kwali.
<Sync time="160.048"/>
Ne:, *porque cada** taman ne: ta:kilo:t,
<Sync time="163.155"/>
kipia n' ii:xna:mik itahta:y,
<Sync time="164.95"/>
mahyá: *cimarrón**.
<Sync time="166.392"/>
O:me taman niki:xmattok neh.
<Sync time="167.879"/>
Seki kiliah kowchi:chiwala:yo:t wa:n seki i:n chi:chiwala:yo:t tein kwali, tein
<Sync time="170.816"/>
kwaltsi:n kostik n' i..., ita:kka.
<Sync time="173.54"/>
E:mah, wa:n
<Sync time="175.138"/>
it..., ita:kka no: tein i:xtapa:ni *cuando** chika:waya yo:n kowtet i:xtapa:ni
<Sync time="180.25"/>
wa:n ke:mah paxi:i:ni a ne:n iteyo, komo a:mo paxi:i:ni wi:tseh te:na:ka:lmeh wa:n yo:n,
<Sync time="184.125"/>
yo:n kwitatohtokmeh kikwah ne:n iteyotsi:n,
<Sync time="187.138"/>
wa:n tein pawetsi, pawetsi ta:lpan ya, moahokwilia *palomita** ya.
<Sync time="189.772"/>
Yo:n no..., nochi kikwah chiktehmeh n' iteyotsi:n.
<Sync time="191.96"/>
E:mah, kikwah, kikwah n' chiktehtsitsi:n, papa:meh oso
<Sync time="195.143"/>
te:na:ka:lmeh oso kwitatohtokmeh oso yo:n n, nextikchiktehmeh.
<Sync time="198.648"/>
Nochi kikwah n' ahko ne:n..., wa:n tein kima:petskowah[kite:ma:petskowah]
<Sync time="201.139"/>
m..., *palomita** moololowilia ya.
<Sync time="203.126"/>
Yehwa yo:n niki:xmattok n' chi:chiwala:yo:t.
<Sync time="205.349"/>
kwali se: kikwi para se: tapepecho:s ika a:mat teihsá: ihkó:n.
<Sync time="208.273"/>
E:mah, *ojalá** weliskia sepa s..., ekintsi:n sepa
<Sync time="210.684"/>
nochi i:n ka:mpa tamachtiah, pi:piltsitsi:n mah kinimachti:ka:n mah a:mo kkowaka:n yo:n
<Sync time="214.501"/>
tapepecholo:ni ihkó:n, ne:
<Sync time="215.885"/>
koyo:tapepecho:lo:ni mah kko..., mah kikwitih kowtah n' ika tapepechowah wa:n ye:kkwaltsi:n tapepechowa no: yo:n para a:mat.
<Sync time="221.546"/>
Yehwa yo:n kwaltsi:n no: eskia mah mo..., mokwiskia sepa.
<Sync time="224.774"/>
Pero ekintsi:n a:mo no: kikwih ok yo:n, koyo:meh a:mo kichi:wah *cuenta** yo:n kowtet.
<Sync time="227.957"/>
Pero semi kwaltsi:n tapepechowa no:. Yehwa sah niki:xmattok yo:n.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="231.796" endTime="235.636">
<Sync time="231.796"/>
Wa:n tikiliah kowchi:chiwala:yo:t, żyo:n a:mo tapepechowa?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="235.636" endTime="280.539">
<Sync time="235.636"/>
No: sasaltik no, no: sasaltik, soh *que** a:mo, *color** a:mo kipia ke:meh
<Sync time="239.154"/>
chi:chiwala:yo:t se:, yo:n i..., icho:kilo ista:k ke:meh *leche**,
<Sync time="243.252"/>
yehwa n' tapepechowa. Wa:n ne: se: no: iw..., no: iwki no: cho:kiloh ke:meh
<Sync time="246.645"/>
ke:meh i:n se: cho:kiloh, soh *que** xoxoktik n' ita:kka, a:mo ke:man kostia
<Sync time="250.663"/>
wa:n achi ohololtik. Wa:n yeh ma:pisi:ltik, ne:n kowchi:chiwala:yo:t, ma:pisi:ltik.
<Sync time="255.185"/>
A:mo ke:meh i:n seki ma:pa:pata:wak tepitsi:n.
<Sync time="257.842"/>
Ke:mah, mochi:wa ne: kowtah n' kowchi:chiwala:yo:t wa:n, wa:n nejó:n
<Sync time="262.454"/>
a:mo semi wehkapania yo:n, y..., mahyá: *icimarrón** tein chi:chiwala:yo:t tein kwali.
<Sync time="267.066"/>
Ke:mah, i:n seki chi:chiwala:yo:t tein nika:n, tein tapepechowa kwaltsi:n ma:wehwei.
<Sync time="271.655"/>
Ma:wehwei wa:n i:n seki chi:chiwal[a:yo:t] ma:pisi:ltik.
<Sync time="274.222"/>
Ke:meh yo:n a:wa:kowit wa:n wi:tsi:la:mat ma:pisi:ltik ata, *igual, igual** no: i:n,
<Sync time="278.017"/>
no: iwki a. Ke:mah.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="280.539" endTime="285.093">
<Sync time="280.539"/>
Wa:n yehwa ne:n tikto:ka:ytia kowchi:chiwala:yo:t ita:kka, żno: tapa:ni?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="285.093" endTime="321.261">
<Sync time="285.093"/>
No: tapa:ni, no: tapa:ni no:, wa:n no:, no:,
<Sync time="287.584"/>
a:mo n'mati ox kikwah chiktehmeh pero, pero yo:n seki ke:mah kikwah n' chiktehmeh i:n tein seki.
<Sync time="291.647"/>
Nikahkwí:n onkak *cerca** ne:n tikitah kowtet wa:n i:xtapa:ni de chika:waya wa:n
<Sync time="295.857"/>
de tapa:ni pos wi:tseh chiktehtsitsi:n wa:n kitate:moliah, kki:xtiliah n' iteyo wa:n
<Sync time="299.42"/>
kikwah wa:n tein kima:petskowah[kite:ma:petskowah] powetsi ta:lpan, oksé: moahokwilia n' chiktehtsi:n ya.
<Sync time="302.849"/>
Ke:mah. Kikwah n' chiktehmeh n' chi:chiwala:yo:t.
<Sync time="305.407"/>
Ke:meh i:n *tiempo** t..., tachi:chiwala:yo:ti, ke:mih itech enero, febrero,
<Sync time="308.532"/>
ka:mpa chi:chiwala:yo:tah ki..., wa:n tein kwali motate:moliah n' tokni:wa:n,
<Sync time="312.461"/>
kitakechili:tih n' chi:chiwala:yo:tampa ne:n ika..., *palomitas** wa:n mokwih n' chi:chiwala:yo:t kita:liah kechmekat.
<Sync time="317.274"/>
Yeh ka n'mattok *que** kikwah n' chiktehmeh yo:n. Ke:mah.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="321.261" endTime="326.913">
<Sync time="321.261"/>
Wa:n yehwa ne:n tein tapepechowa n' chi:chiwala:yo:t ne:n i...,
<Sync time="325.248"/>
żikowyo kwaltia kowtati:l?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="326.913" endTime="340.945">
<Sync time="326.913"/>
Kwaltia kowtati:l yo:n no:,
<Sync time="329.011"/>
soh semi, semi a:yoh pero wa:ki kwaltia, xo:ta kwaltsi:n
<Sync time="331.757"/>
wa:n ikowyo achi ista:k wa:n pané: *medio** kohkokoti ne: tepitsi:n ne:n chi:chiwala:yo:kowit.
<Sync time="336.145"/>
E:mah, pero kwali tata no:, mah wa:kik sah no: tata kwali. ke:mah.
</Turn>
<Turn speaker="spk1 spk2" startTime="340.945" endTime="347.253">
<Sync time="340.945"/>
<Who nb="1"/>
Wa:n ne:n kowchi:chiwala:yo:t no: tata eski pos.
<Who nb="2"/>
No: tata, no: tata, pero yeh achi *más**, achi *más telcorriente** yo:n ikowyo.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="347.253" endTime="359.418">
<Sync time="347.253"/>
Achi *medio** tohtoma:wak wa:n tel...,
<Sync time="349.507"/>
teltila:wak n' ie:wayo, pero i:n seki kwaltsi:n kana:wak n' ie:wayo wa:n
<Sync time="352.967"/>
wa:n tata, *cuando** wa:ki ahoktik semi n' kowit n' chi:chiwala:yo:t tein, tein kwali. e:mah.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="359.418" endTime="371.789">
<Sync time="359.418"/>
Tikihtowa:ya ye:wa no: ika
<Sync time="362.856"/>
n' tein kwali chi:chiwala:yo:t,
<Sync time="365.079"/>
n' icho:kilo kwali
<Sync time="366.843"/>
kwali se:, ika se: tapepechowa, żyo:n ika se: tapepechowa sayoh tein ita:kka *o** no: kwaltia n' tein kowke:span?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="371.789" endTime="408.336">
<Sync time="371.789"/>
A:mo, koh sayoh se:, se: tapepechowa ika n' ita:kka sah, se: ki...,
<Sync time="375.785"/>
komo se: ki..., yo:n o:me n' ta:ki,
<Sync time="377.986"/>
se: kitapetsko:ltia wa:n itsi:ntan para a:mo moa:wilowa, itsi:ntan tein tapetskowa sepa se: kita:lilia se: ia:maw, se: kipepechowilia,
<Sync time="383.2"/>
wa:n on..., tapepechowa wa:n komo tamik a yo:n pos,
<Sync time="386.057"/>
xihxi:ma n' ikwa:pan oso ike:span, de tami a n' ikwa:pan,
<Sync time="389.138"/>
se:, ka:mpa se: kixi:ma mahyá: eski:sa wa:n yehwa n' tapepechowa n' icho:kilotsi:n.
<Sync time="393.259"/>
Se: kitalo:chtia sah n' a:mat wa:n mopepechowa, ompa moka:wa ya, a:mo tapetskowa ok.
<Sync time="397.335"/>
E:mah, yo:n kwali tapepecholo:ni semi ki..., ke:meh i:n kinamakah yo:n
<Sync time="401.456"/>
*resistol** kiliah ika yo:n *botellita o plásticos**.
<Sync time="404.349"/>
Ne: okachi kwali tapepechowa ne: wa:n a:mo se: kkowa. E:mah.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="408.336" endTime="414.912">
<Sync time="408.336"/>
Wa:n tikihtowa ika kipepechowa:yah pa:pa:lo:t wa:n ka:mpa pi:pil tein momachtia:yah no: nehe:n
</Turn>
<Turn speaker="spk1 spk2" startTime="414.912" endTime="419.055">
<Sync time="414.912"/>
<Who nb="1"/>
kikwiah wa:n...
<Who nb="2"/>
Ika se: tachih..., tachihchi:wa ke:meh i:n tachihchi:wah pos ke:meh i:n
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="419.055" endTime="461.503">
<Sync time="419.055"/>
ilwit de ke:mih i:n septiembre,
<Sync time="421.234"/>
pos yehwa nte:chnawatia:ya n' t..., totamachtihka:w tehwa:n, tein mah t'wi:kaka:n tapepecholo:ni, t'wi:kayah n' chi:chiwala:yo:t,
<Sync time="425.913"/>
t'sahsa:lowa:yah ika n' a:mat ihkó:n para t'pehpechowa:yah ika n..., para ttachihchi:wah ya.
<Sync time="429.922"/>
E:..., *o** yo:n *banderitas** kiliah,
<Sync time="432.726"/>
kitehtekia n' totamachtihka:w wa:n tehwa:n t'sahsa:lowa:yah, *colores** ista:k, xoxoktik wa:n chi:chi:ltik.
<Sync time="437.226"/>
T'pehpechowa:yah wa:n t'metskowyo:tiah wa:n tta:tayewalowah tepitsi:n, t'ma:ktinemih yehwa yo:n *bandera** ya.
<Sync time="442.159"/>
Tiktsi:mpepechowa:yah ika yo:n chi:chiwala:yo:t, a:mo teh ta..., tikwiah *más, harina** ki...,
<Sync time="446.824"/>
kichihchi:wah ika *harina**, se: kichihchi:wa *harina para** komo t'pepecho:skeh ekintsi:n
<Sync time="450.507"/>
soh tein..., yehwa n' tehwa:n tikwiah. Ekintsi:n kikwih *ha..., harina** ya oso kikwih yo:n, 
<Sync time="453.699"/>
kikowah ya.
<Sync time="455.507"/>
A:, pero yo:n, yo:n chi:chiwala:yo:t semi kwali tapepechowa, a:mo takahka:wa no:.
<Sync time="459.146"/>
Ke:mah.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="461.503" endTime="464.963">
<Sync time="461.503"/>
żWa:n a:mo tikmatih teh ke:yeh kito:ka:ytiah chi:chiwala:yo:t?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="464.963" endTime="477.276">
<Sync time="464.963"/>
Pos a:mo n'mati ke:yeh iwki chi:chiwala:yo:t, kiliah iwki *porque**..., sayoh porin 
<Sync time="468.726"/>
porin tapepechowa kwali wa:n ista:k n' ia:yo mahyá: *leche**.
<Sync time="472.186"/>
Yehwa tak kiliah *que** chi:chiwala:yo:t. E:mah.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="477.276" endTime="487.616">
<Sync time="477.276"/>
Wa:n tikihtowa no: ne:, komohkó:n se: kipepechowa ne:, a:mo n'mati teh ox tiweli tikchihchi:wa ne: yo:n
<Sync time="484.522"/>
itech *todos santos** kichihchi:wah a:wil.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="487.616" endTime="504.027">
<Sync time="487.616"/>
Ke:mah, niweli. Niweli n'chihchi:wa. Nik..., tehwa:n t'chihchi:wayah *cuando** timoskaltihkeh t'chihchi:[wayah], ekintsi:n a:mo ok pos tita:tahtsitsi:n ya, pero, pero komo onkak ke:yeh t'chihchi:waskeh, t'chihchi:waskeh.
<Sync time="496.625"/>
N'chihchi:was tein eski a:wilmeh, ke:meh yo:n a:mat, tehtek..., kwali t'tehtekiti:skeh[tiktehtekiskeh] a:mat. E:mah.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="504.027" endTime="510.014">
<Sync time="504.027"/>
Yo:n tak a:mo kipia ne:n ma:se:walkopa n' ito:ka:y *porque** i:pa
<Sync time="507.969"/>
tak koyo:tahto:l yo:n kiliah *globo**.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="510.014" endTime="654.113">
<Sync time="510.014"/>
Pos tehwa:n te:ch..., tikilia:yah *lobo**.
<Sync time="512.393"/>
E:mah, *lobo** n' tikilia:yah n' tehwa:n to..., tikahka:wah n' *tolobo** ika po:kti.
<Sync time="516.858"/>
T'ta:liliah *bola**, t'ta:liliah yo:n..., ihwa:k onkaya *gas**,
<Sync time="520.644"/>
ekintsi:n a:mo teh *gas**, nochi *diesel** n' kita:liliah.
<Sync time="523.314"/>
Pero ihwa:k kit onkaya *gas, ma..., más** achto onkaya *gas** ne: ista:k.
<Sync time="528.238"/>
Wa:n i:n sa:te:pan kitapalwihkeh, ki:sak *morado** ya *gas**.
<Sync time="531.095"/>
Pero ekintsi:n a:mo, a:mo onkak ok yo:n.
<Sync time="532.993"/>
Ekintsi:n sepa no: taman ya, ekintsi:n ista:k, ke:m..., *medio** kostik yo:n *diesel**.
<Sync time="536.466"/>
A:mo onkak ok ne: *gas**. E:mah.
<Sync time="540.283"/>
Katka *gas morado** katka ke:meh,
<Sync time="543.207"/>
ke:meh yo:n si:ntahtapal kiliah, *morado** katka *gas**.
<Sync time="546.109"/>
Tikwitih ika *botella** seki *morado** kwaltsi:n katka.
<Sync time="548.721"/>
Wa:n *más, más** achto katka ista:k, ke:meh *refino**.
<Sync time="551.993"/>
Tehwa:n tikitakeh ok n' tehwa:n *porque** tikwiah *candil**, nochi ttaxo:taltia:yah *candil**.
<Sync time="555.029"/>
Wa:n i:n sa:te:pan ekintsi:n pos tikitah a:mo onkak ok,
<Sync time="557.529"/>
komo t'neki ti..., tikchichino:s se: pitsot, ke:meh a:mo onkak *soplete** kiliah,
<Sync time="561.547"/>
se: kite:kilia yehwa *gasolina** ya, pero a:mo, a:mo *gasolina**, te:makah yehwa yo:n
<Sync time="565.422"/>
yo:n *diesel** kiliah, yehwa n' kite:kiliah m' pitsot para kichichinowah, *pero siempre** kitamantilia.
<Sync time="570.087"/>
Yehwa n' kichichinowah ika m' pitsot ekintsi:n, pero
<Sync time="572.721"/>
pero nejó:n
<Sync time="574.596"/>
pos ne: tamiktia:nih kipiah ma:na:mik, kipiah *soplete** ika kichichinowah *más** kwali.
<Sync time="578.636"/>
E:mah, yo:n nochi *de gas de** yo:n ki..., kinamakah yo:n koyo:meh.
<Sync time="583.145"/>
E:mah, *pero gas** tehwa:n tikiliah *gas** yo:n kinamakayah ne: Kwesala:n,
<Sync time="587.319"/>
kipanki:xtia:yah ika se:, ika se: yo:n
<Sync time="590.654"/>
tepos kitila:nah para ki..., ki:sa ya n' *gas**.
<Sync time="593.02"/>
Ekintsi:n a:mo tiki:xmatih yo:n iwki.
<Sync time="594.873"/>
A:mo tikitak ok yo:n ki..., se: tepos te:...,
<Sync time="597.663"/>
we:i, *de campanatik** sah wa:n metsweyak,
<Sync time="600.567"/>
wa:n kipia ata ompa se: *canica**,
<Sync time="602.656"/>
e:, *canica** k'kwa:ytiah ika se: te..., tepostsí:n de ihkwí:n wa:n we:i *alambre**
<Sync time="606.295"/>
tikpankalaki:ti:w ne: itech *tonel** wa:n para kite:maka ya m..., *gas**
<Sync time="610.728"/>
ne: kiti:tila:na ya ihkwí:n kipanki:xtia ya n' a:t, kipanki:xtia,
<Sync time="613.384"/>
ke:mah nika:n seko ihxi:kaki a.
<Sync time="615.349"/>
Xikte:nketsto *botella**, pexo:ni ke:mah yetok ya yo:n, iwki n' temakayah, ekintsi:n koto:nik nochi yo:n a...,
<Sync time="619.425"/>
te:chmakayah ika, ekintsi:n nochi ika
<Sync time="622.764"/>
ika yo:n *máquina** kit..., *por números** kine:xtiah para mitsakah mo..., *mogas** komo tikneki, pero a:mo *gas** ok, *diesel** ya.
<Sync time="629.081"/>
Nochi mopatak ekintsi:n, yo:n tikitakeh tehwa:n *gas** yahki yo:n *tiempo**, a:mo, ekintsi:n a:mo tiki:xmatih ok *siquiera**.
<Sync time="633.992"/>
Tein ika kki:xtiah nochi a:mo tei, a:mo onkak ok yo:n. E:mah.
<Sync time="638.403"/>
Yehwa yo:n katka onkaya kipantila:nayah ika *gas**, m...,
<Sync time="641.117"/>
a:mo kina:palohtinemis ne:n *tonel** ne:n a:kin tanamaka ki..., pos kipankalakia yehwa yo:n tepos.
<Sync time="644.89"/>
Kiti:tila:na, kiti:tila:na wa:n ke:mah
<Sync time="647.113"/>
nika:n ihxi:ka, sayoh t'te:nketsa *mobotella** pe..., pexo:ni wa:n etok a.
<Sync time="650.484"/>
Iwki n' onkaya *gas**.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="654.113" endTime="660.556">
<Sync time="654.113"/>
Wa:n a:man ne:n tikihtowa ne:n
<Sync time="658.243"/>
yo:n
</Turn>
<Turn speaker="spk1 spk2" startTime="660.556" endTime="668.516">
<Sync time="660.556"/>
<Who nb="1"/>
a:mat kipehpechowah, żtiweli n' teh n' tikchihchi:wa? żkwali tite:chtapowi:s ke:ní:w yo:n se: kichihchi:wa?
<Who nb="2"/>
Niweli. Niweli n'chihchi:wa se: p..., komo se: kineki, tehwa:n t'chihchi:wayah ke:meh yo:n ke:man katka tipilimeh,
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="668.516" endTime="799.323">
<Sync time="668.516"/>
t'tehtekiah n' a:mat nejo:n
<Sync time="671.096"/>
sake:ra ne:, komo t'nekih de na:wi *pliego**, na:wi sah t'chihchi:wah. Komo t'nekih de chikwe:i pos 
<Sync time="675.315"/>
de chikwe:i t'chihchi:wah. Para se:
<Sync time="678.128"/>
*de cajón** tikiliah wa:n komo t'nekih t'chi:waskeh se: *de estrella**, pos t'tekih sake:ra se: de chikwe:i oso de mahtaktio:mo:me
<Sync time="684.659"/>
mahtaktio:mo:me *pliego** t'tehtekih wa:n para we:i ki:sa *globo** t'chihchi:wayah.
<Sync time="688.03"/>
Komo t'nekih ya *de estrella** pos 
<Sync time="690.209"/>
tik..., tikwih mahtaktio:mo:me ne:n
<Sync time="692.231"/>
ne: *pliego** tikiliah ne:n a:mat,
<Sync time="694.642"/>
wa:n t'tehtekih *más** pitstik para tepitsi:n weyak ki:sa. 
<Sync time="697.365"/>
Wa:n komo, komohkó:n de, de chikwe:i sah pos tepitsi:n
<Sync time="700.401"/>
n..., a:mo semi pitstik, tiktahkoi:xtapa:nah sah ne:n *hoja**,
<Sync time="703.673"/>
ne:n, ne:n *pliego de** n' a:mat,
<Sync time="706.575"/>
t'tahkoi:xtapa:nah sah wa:n t'sahsa:lowah, tik..., a:w..., t'chi:wah ya n' *globo de estrella** ya.
<Sync time="711.084"/>
Iwki t'chi:wayah. A:mo owih, soh se: kitahkokelpachowa ni:nipaka *esquina** wa:n nika:mpa e:meh se:
<Sync time="716.129"/>
i:xtapalweyak ne:n a:mat, tiktahkokelpachowah *de esquina** wa:n *esquina para** ki:sa ya
<Sync time="721.366"/>
tiksahsa:lowah ya moka:wa se: *globo de estrella** ya.
<Sync time="723.879"/>
Wa:n t'ta:liliah n' ite:yo wa:n t'ta:liliah m' *bola** wa:n yahki a.
<Sync time="727.384"/>
Ttsikwi:ntinemiah itech *Todos Santos** tikahka:wayah.
<Sync time="730.232"/>
Wa:n *de trompo** t'chihchi:wayah pos no: n'chihchi:waya *de trompo**.
<Sync time="733.022"/>
Yo:n t'chihchi:wah sayoh melaktik o:me wa:n nikteki ne:n,
<Sync time="735.924"/>
niktehteki no: ne:n a:mat nik...,
<Sync time="737.71"/>
tepitsi:n pitstik para, para tepitsi:n we:i moka:wa, weyakaxtik.
<Sync time="741.228"/>
Wa:n nejó:n
<Sync time="742.982"/>
mah a:mo semi telpitstik san ke: wa:n mah tepitsi:n te:nkoya:wak para a:mo tata niman. 
<Sync time="746.621"/>
Komo te:mpitsaktik, te:nkopitstik niman tata, monakasikata:lia wa:n tatak a.
<Sync time="750.027"/>
Yo:n telwehka yowi, t'chihchi:wah n' tehwa:n telwehka yowi yo:n iwki.
<Sync time="753.085"/>
E:mah. Onkak miak, ta: ekintsi:n miak taman kine:xtihkeh ya para yo:n..., se: kichi:was yo:n a:mat.
<Sync time="757.929"/>
Kichihchi:wah ne: yo:n a:wilmeh *siquiera de** ma:kwi:l *ciento pliego o de** se: *mil**, o:me *mil pliego[s]**.
<Sync time="763.777"/>
Yehwa yo:n, pero
<Sync time="765.451"/>
neh kwali n'chihchi:wa soh *que** a:mo ika timokwitta:liah, pero nikchi:wa, niweli n'chihchi:wa, de tsikitsi:n nik..., [ni]weli, pos niweli n' tein we:i.
<Sync time="770.273"/>
Ika yo:n ia:wiltsitsi:n kitsah in[kita:liliah] *ilujitos** kiliah yo:n ts..., i..., tsitsikiltik kita:liliah.
<Sync time="776.358"/>
Ekintsi:n onkak seki, seki
<Sync time="778.693"/>
*fotografías** ke:meh yo:n
<Sync time="780.612"/>
*o** tai:xkopi:n ne: kiliah, ka:mpa yetok yo:n chihchi:wtok yo:n a:mat.
<Sync time="784.742"/>
Soh moneki miak n' a:mat [mah] se: kkowa para se: kichihchi:was yo:n. E:mah.
<Sync time="789.108"/>
Pero de tsikitsi:n niweli n'chihchi:wa neh, *porque** tehwa:n timoskaltihkeh t'chihchi:wayah n' a:mat.
<Sync time="792.903"/>
E:mah, t'chihchi:wayah n' tehwa:n, ttokatinemiah, ke:meh i:n *todos santos** yeh t'tokatinemiah nochipa ya. E:mah.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="799.323" endTime="808.31">
<Sync time="799.323"/>
żWa:n yehwa yo:n ke:ní:w se: kimati ne:n
<Sync time="802.796"/>
ke:ní:w n..., k..., *este**, ke:ní:w ne:n ika we:i se: kite:nkoyo:ni:s?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="808.31" endTime="855.574">
<Sync time="808.31"/>
Pos se: k..., para ahsi k..., ne:pa, para a:mo tatas se: kich..., se: kineki mah, mah, mah a:mo tata niman,
<Sync time="813.792"/>
se: kichi:wa we:i n' ohtat, se: kiteh..., se: kixihxi:ma kanaktsí:n,
<Sync time="816.828"/>
wa:n ompa t'ta:lia ne:n, yo:n *alambre**, i:pa onkaya i:pa n' *alambrito**
<Sync time="821.194"/>
tikelpachowa:yah wa:n tikwa:..., kwa:postekiah tepitsi:n wa:n tikelpachowah, na:wi t'ta:liah
<Sync time="826.082"/>
wa:n tkwa:kalakiliah ne:n *ibola** wa:n yehwa ya yo:n
<Sync time="828.806"/>
para a:mo tatas tepitsi:n te:nkoya:wak, we:i tikchi:wayah ne:n kowyewal.
<Sync time="832.145"/>
Komo pitsaktik pos ti..., te:nkopitstik moka:wati.
<Sync time="834.824"/>
Wa:n para a:mo [...] pos tikwiah we:itsi:n para, para nejo:n kwali mopale:wia.
<Sync time="839.547"/>
E:mah, pero yo:n telte:mpitsaktik niman tata, monakasikata:lia wa:n tatak a.
<Sync time="843.096"/>
Iwki para tika:wiltia:yah, sake:ra ohpa e:xpa tikahka:wayah n' *toglobo**.
<Sync time="846.556"/>
Tikilia:yah *lobo** n' tikilia:yah, wa:n ekintsi:n *globo** t'ta:lilihkeh pero koyo:tahtol ya, [...] tikilia:yah *lobo**.
<Sync time="852.136"/>
Iwki n' tiki:xmatkeh tehwa:n de pe:wak timoskaltiah.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="855.574" endTime="861.996">
<Sync time="855.574"/>
Wa:n yehwa ne:n
<Sync time="857.94"/>
tein yo:n kiliah *bola**, żyo:n a:mo no: kipia ito:ka:y ne:n ma:se:walkopa?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="861.996" endTime="897.109">
<Sync time="861.996"/>
Kanah, ka:n, ika, i..., *bola** sah n' tikiliah porin ololtik sah, porin *bo:lahtik**.
<Sync time="865.858"/>
Yehwa yo:n tik...,
<Sync time="867.644"/>
seki t'chihchi:wah yehwaltik sah, seki, seki ololtik sah.
<Sync time="871.229"/>
Tekochtik se: kichi:wa ihkó:n ka:mpa mota:li:s yo:n i..., y..., i...,
<Sync time="874.836"/>
iyo:la:n se: kita:lilia n' tilmah,
<Sync time="876.689"/>
oso a:ya:t, yehwa ne:n tik..., tik..., ololtik sah n' kita:liah, kipankalakiah ya.
<Sync time="880.296"/>
Pero seki t..., ki..., kwa:pitstik kita:liliah n' *alambre para** ompa ne: kikwa:kalakiliah yewaltik.
<Sync time="884.671"/>
Ihkó:n a:mo powetsi no:.
<Sync time="886.635"/>
Yehwa yo:n tikchi:wah, pero i:pa a:mo n'mati ke:n ito:ka:y de
<Sync time="889.917"/>
tikiliah *bola** n' tein yo:n t'ta:liliah ne:n
<Sync time="893.011"/>
*tolobo** wa:n yehwa ya yo:n, a:mo t'matih ke:ní:w ma:se:waltahto:l.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="897.109" endTime="901.283">
<Sync time="897.109"/>
żWa:n ke:ní:w se: kimati ton achi we:i ne:n se: kichihchi:wa yo:n tilmah?
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="901.283" endTime="939.998">
<Sync time="901.283"/>
Pos a:kin kichihchi:wa ki:xehekohtok ton *tanto** kixi:ko:s *porque** telwe:i a:mo, a:mo kixi:kowa a:mo, a:mo mahokwi.
<Sync time="906.015"/>
Yo:n se: kichihchi:wa ke:meh kina:mikis, se: ki:xeheko:s no: ke:meh
<Sync time="909.207"/>
ke:meh kixi:ko:s sah *porque** tein, tein, soh tein, tein we:i a n' a:mat,
<Sync time="913.091"/>
pos se: kita:lilia ye:kwe:i wa:n tein tsikitsi:n,
<Sync time="916.618"/>
pos tsikitsi:n se: kichi:wa n' a:wiltsí:n sah wa:n se: kitate:kia ya, n..., 'te:kili n' *gas**.
<Sync time="921.196"/>
wa:n yehwa se: kimattok kixi:kowa, pero tein a:mo kixi:ko:s a:mo..., komo we:i a:mo kixi:kowa.
<Sync time="925.169"/>
Oso no: se: kita:lilia ne:n seki n..., yo:n kiliah n' *icandeleja** n' ite:yo ya,
<Sync time="929.996"/>
toma:wak n' *alambre** a:mo kixi:kowa n' tein tsikitsi:n, *de cuatro** a:mo kixi:kowa.
<Sync time="933.412"/>
Tehwa:n tik..., tikta:liah de na:wi pos
<Sync time="935.713"/>
pitsaktsí:n *alambrito**, pitsaktsí:n para kixi:kowa:ya kwali. E:mah.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="939.998" endTime="955.467">
<Sync time="939.998"/>
Pos pané: nochi a ne:n tein tite:chnohno:ts i:n chi:chiwala:yo:t toni ne:n
<Sync time="944.418"/>
kwali se: t..., kitatekiwtia n' icho:kilo wa:n nochi tte:chtapowih toni ne:n
<Sync time="948.771"/>
katí:n okwilimeh ki..., kikwah ne:n
<Sync time="952.119"/>
iteyo, e[ki]ntsi:n sayoh xte:chili moto:ka:y wa:n moxola:l.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="955.467" endTime="963.302">
<Sync time="955.467"/>
Pos neh niwale:w..., nimono:tsa niErnesto Vázquez
<Sync time="959.083"/>
wa:n niwa:le:w nika:n San Miguel Tzinacapan.
</Turn>
</Section>
</Episode>
</Trans>