Tryag File Manager
Home
-
Turbo Force
Current Path :
/
home
/
cluster1
/
data
/
bu01
/
1121861
/
html
/
tosepan
/
zzRecordings-transcriptions_Transcriptions_2015-05-11
/
Zoologia
/
Upload File :
New :
File
Dir
//home/cluster1/data/bu01/1121861/html/tosepan/zzRecordings-transcriptions_Transcriptions_2015-05-11/Zoologia/Xaltn_Zoolo_MFC307_kowaameh_2010-07-13-d_ed-2013-01-29.trs
<?xml version="1.0" encoding="ISO-8859-1"?> <!DOCTYPE Trans SYSTEM "trans-14.dtd"> <Trans scribe="TEPOXMANANIJ" audio_filename="Xaltn_Zoolo_MFC307_kowaameh_2010-07-13-d" version="9" version_date="120209"> <Speakers> <Speaker id="spk1" name="María Ocotlán Fermín Cabrera" check="no" dialect="native" accent="" scope="local"/> <Speaker id="spk2" name="Amelia Domínguez Alcántara" check="no" dialect="native" accent="" scope="local"/> </Speakers> <Episode> <Section type="report" startTime="0" endTime="1667.957"> <Turn startTime="0" endTime="562.747" speaker="spk1"> <Sync time="0"/> *Este** masa..., ne: n' ekowa:t yeh mahyá: ti:ltik, senki:s *hasta** itsontekon <Sync time="9.75"/> *hasta** ikwitapi:l, *parejo** ti:ltik. <Sync time="13.422"/> Pero ne:n, yo:n mochi:wa we:i, we:i kipias *como** se: *veinte kilos** nehjó:n mo..., kowa:t mochi:wa. Wa:n ne:n n' petakowa:t yeh a:mo. <Sync time="27.119"/> Yeh *ama...**, ne: kostik wa:n ti:ltik wa:n mahyá: yo:n tak, *antes toabuelitos** kikwiah, tikiliah so:ya:petat, ihkó:n chi:wtok ipanko. <Sync time="39.297"/> Pero yo:n a:mo, a:mo *venenoso tanto, únicamente** yeh kihtowah ke komo tikwala:ntih <Sync time="47.532"/> mitsihilpi:s wa:n mitskwetaxwi:s, ne:n petakowa:t. <Sync time="53.36"/> Wa:n ne: ne:n komo mitskwetaxwih, *mismo** sepa yeh motomas <Sync time="59.782"/> wa:n yeh motkis wa:n a:mo teh tikchi:wili:s ok, mitska:was komo *timanso**. <Sync time="65.11"/> A:mo tikmá:s ok, *porque** ke:yeh, yehwa ya mitskwetaxwih, ta:ká:n t' mowilia:ya *o** ta:ká:n ne: mitsmohmowtih. <Sync time="72.688"/> Pero a:mo tikmowili:s ok de ya:s, mah yowi a *porque** teh mits..., mitsma:k ya, yehjó:n kowa:t. <Sync time="79.085"/> Pero ne:n na:wiyá:k ka:mpa tikahsiti:w, koma:mo timotilih, mitstipi:ni:s <Sync time="87.554"/> wa:n komo onkak *remedio** timopahtia ika n' *refino** <Sync time="93.883"/> wa:n ika ne:n kowa:pahtet, tikwechowa wa:n ika *tabaco**, tika:pachowa, tiktewa:tsa, tika:pachowa ihsiwka wa:n titai ika ne:n *refino**. <Sync time="106.891"/> Yehwa yo:n tikwis *mo..., moremedio**. <Sync time="109.548"/> Wa:n a:mo tikwa:s pio:tet wa:n a:mo tikwa:s pio wa:n a:mo tikwa:s ne: taxkal yema:nik, <Sync time="116.227"/> tikwa:s *solamente** komo, komo tikihyowih, a:mo tikwa:s tei, <Sync time="121.314"/> *únicamente** 'kwa:s o:me taxkaltsi:n, i:xe:wayotsi:n, te:tewatsi:n <Sync time="125.861"/> wa:n de yo:n te:tewatsi:n tikchihchi:was a. <Sync time="130.236"/> Pero a:mo tik..., a:mo ika *comi...,** a:mo ika tapalo:l, tikwa:s ihkó:n wa:kik. <Sync time="135.799"/> A:mo titai:s *cafecito**, titai:s a:t..., a:tsi:n pero paha:t. <Sync time="141.455"/> A:mo titai:s nió:n a:toto:ntsi:n, nió:n tei. Titai:s paha:t *mismo** yehwa yo:n ne:n tikiliah kowa:pahtet, tikmolo:nti:s wa:n yehwa titai:s komo *motecito**. <Sync time="154.464"/> Wa:n ke:mah komo mitsna:mikik, entó:s wa:n tikihyowih, kwali. <Sync time="159.611"/> Wa:n ka:mpa mitstipi:ni:s nehjó:n okwilin, tikte:mowa ne:n tikiliah kekexikilit <Sync time="165.549"/> wa:n tikteki kana:wak, kanaktsi:n tikteki wa:n ke:mah tikpepechowilia. <Sync time="172.676"/> Komo mitspahti, kwali komo i:pa yetok sayoh *por de *malas porque** timometskwi:ltih *o** timoma:niahtih sah, <Sync time="181.267"/> pos mitsna:mikis teisá: xiwtsi:n. *bueno** teisá: ihkó:n *remedio** de kalampa. <Sync time="186.846"/> Pero koma:mo, komo i:pa *de malas** ke i:pa xa: ihkó:n *a veces** tikihtowah, ika *timoenvidiarowah**. <Sync time="194.866"/> Entó:s a:mo teh mitsna:mikis ma:ski titai:tos pahti a, wa:n ma:ski tiá:s a ne: tapahti:lo:ya:n, n' koyo:ko pero a:mo mitsna:mikis, <Sync time="203.861"/> ¿*porque** ke:yeh?, i:pa ihkó:n kita:lia ya ne:n nexi:kol. <Sync time="208.861"/> Ika titamis. Wa:n n..., komohkó:n ika titamik pos yeh semi m..., mowelitas ya. <Sync time="216.642"/> Pero a:mo yo:ni, mah a:mo *te:chpasa:ro**, mah Dios te:chpale:wi, <Sync time="221.463"/> ka:mpa tiohtokah mah techtaka:wili, ma:ski wel semi yetoya de te:chkwa:ti a, pero mah te:chtaka:wili, <Sync time="227.627"/> mah te:chka:wa mah timotekipano:ka:n *porque** a:mo a:kah tikwehmolowah. <Sync time="232.225"/> Se: tokni:w <Sync time="233.798"/> komo tikahsih tikmahse:waskeh, komo tikahsih tiki..., [ti]takwa:skeh. <Sync time="238.954"/> Wa:n koma:mo pos ma:ski ihkó:n nimose:wi:s pero nikmattok ke a:mo a:kah niktahtani:s semi ika *fuerza** mah ne:chmaka koma:mo kipia no: ..., <Sync time="246.829"/> oso <Comment desc="Parece que aquí dice 'moso' que no tiene significado"/> kipias, komo kipia yeh wa:n neh a:mo nikpia tei pero a:mo nikw..., a:mo *nikfuerzatahtani:s**. <Sync time="254.595"/> Mah nitak..., mah ne:chmaka tapalo:l, mah ne:chmaka taxkaltsi:n, mah ne:chmaka tao:ltsi:n para mah nimochihchi:wili:ti, kanah, ihkó:n se: kihyowia. <Sync time="262.704"/> I:pa ihkó:n se: ki..., se: panowa ya n' to:nal, mo:stika, wi..., nime:wa ya wa:n no:nik..., sepa nikitati ka:nikahkwí:n Dios ne:chpale:wi:s <Sync time="271.72"/> para nimotekipano:ti, nimokwi:li:ti:w toni nitai:s *o** toni ni..., toni nehjó:n nikwa:s. Pero no: nimote:moli:s. <Sync time="280.845"/> Pero komohkó:n *tanto** i..., se: tahyowia, <Sync time="285.485"/> a:mo kina:miki mah semi se: motahyowi:lti, *siempre** mah se: mote:molihtiw, tohtoni tikmahse:was <Sync time="291.266"/> ¿*porque** ke:yeh? ihikó:n te:chne:xtilihkeh tote:iskaltihka:wa:n, a:mo te:chtahyowi:ltihkeh, a:mo te:chmaya:nmiktihkeh <Sync time="298.938"/> a:man para tehwa:n tim..., mah timotekiipano:ka:n, mah timotekipano:ka:n ke:meh Dios tanawatia. <Sync time="305.705"/> Wa:n mah nió:n no: titachtekika:n *porque** a:mo kina:miki 'tachtekiskeh. <Sync time="310.286"/> Tachteki:lis, a:mo teh kite:maka, tachteki:lis a:mo teh kite:wa:nti. <Sync time="314.735"/> Ta:ká:n nikwi:lih se: nokni:w se: pio, nikwi:lih nokni:w se: to:tolin wa:n nimonamakili:to <Sync time="320.726"/> wa:n nimo..., nimokowilih ya toni no: *niknecita:rowa.** Pero a:mo *ne:chrendi:ro:s** <Sync time="326.641"/> A:mo *ne:chrendi:ro:s, porque** ke:yeh , nehjó:n a:mo noa:xka, no..., *noprójimo** ia:xka, se: nokni:w. <Sync time="335.609"/> Wa:n neh nimonamakili:ti a. *Cuando** neh nikpolo:s, a:mo n' polo:s sayoh se: pio wa:n a:mo nikpolo:s se: to:tolin. <Sync time="343.656"/> Nikpolo:s *más, porque** ke:yeh *nimaloh**. <Sync time="347.047"/> Neh ke:meh ka:m[p]a neh *nimoservi:rowa** wa:n ka:mpa neh nietok ekintsi:n. <Sync time="350.969"/> a:mo ke:man, *hasta** seki ihkó:n ne:chilwiah kochi kalte:noh moto:tol, semi kalte:noh kochi. <Sync time="356.954"/> Ke:mah, ompa kochi, ompa mose:wia, i:pa nochipa ompa kochih. <Sync time="360.282"/> "¿Wa:n ka:n t'polowa?" ¿A:mo? Ke:yeh mah m'polo, ka:n teh nitawi:ka. <Sync time="365.126"/> *Sólo** nitawi:kaskia. Ke:mah, mah nikimpolo. Pero *mientras** ke a:mo, a:mo nikimpolo:s, ¿ke:yeh mah nikpolo? <Sync time="373.641"/> *porque** neh, neh nikiskaltihtok no: para *ne:chservi:ro:s**. Wa:la:s se: to:tolin, se: te:pio, <Sync time="381.719"/> ne:pa nentos, komo tatewia, kitewia tein neh notapialtsitsi:n, nikitski:s wa:n ne:pa nikilpi:s kalte:noh mah ompa ilpito, ompa kikwiki:w n' *dueño**. <Sync time="392.36"/> I:n neh noto:tol, ka:n n'mati, teh tikmati, teh xki:xte:mo wa:n xi..., teh tikmattok ke:niwki itake:n moto:tol *porque** ma:ski tapialtsi:n pero no: kipia ni..., *iforma** de itake:n. <Sync time="404.352"/> "A:mo, ta: neh noto:tol". "¡*Bueno** pos x'wi:ka!" <Sync time="408.266"/> Neh niki:tskih *porque** kitewia noilama, kitewia nowe:wehcho, *o** kintewia ne: to:tolkone:meh. <Sync time="415.202"/> Pos kwi:ka ya, ita..., ia:xka. A:mo ke:man nimoi:lo:chtilia se: tapialtsi:n, a:mo ke:man kwali mah se: moilo:chtili se: to:tolin. <Sync time="423.687"/> Yehwa sah yo:n ne: ika tapialkone:meh, name:chtapowia <Sync time="429.509"/> *porque** neli, ihkó:n neli tikini:xmattiowih, teisá: ihkó:n kowa:tsitsi:n. <Sync time="435.741"/> Pero <Comment desc="Parece que dice 'para', pero debe ser 'pero'"/> a:mo ke:man ne:, a:mo ke:man nimo..., *'ue:no**, Dios ne:chpale:wia a:mo ke:man nimotim..., ne:chtipi:nia se: <Sync time="442.749"/> aya:mo ke:man se: iwki, ihkó:n ne:chmowtiah, nikinahsi, ka:mpa mose:wihtokeh <Sync time="448.751"/> pos komo we:lik, kitatsakwi:ltiah, pos kitatsakwi:ltiah ya. <Sync time="453.367"/> Wa:n koma:mo, *mejor** mah ompa mah yeto no: yeh wa:n neh *mejor** n'taka:wilia *porque** ke:yeh <Sync time="458.072"/> niki:xehekowa ke a:mo nikta:nis para neh nikoko:s. <Sync time="461.218"/> Wa:n ne:n, ne:n, ni:n n' okwiltsitsi:n yehwa:n no: ke:meh tehwa:n timotate:moliah no: iwki yehwa:n motate:moliah. <Sync time="471.468"/> A:mo teisá: kikwah *más, únicamente** sayoh *porque** pero *peligro**. <Sync time="477.03"/> Pero kowa:tsi:n a:mo ki..., a:mo kikwa:s, *solamente** n' ekowa:t yeh mela:w kinkwa wa:n masa:kowa:t kinkwa piomeh. <Sync time="485.951"/> Masa:kowa:t kinkwa piomeh ka:mpa yetoskeh, komo nentokeh, kinih..., kinihyo:tila:na. <Sync time="492.889"/> Kinihyo:tila:na *chiquitos**, kinihyo:tila:na ne:n masa:kowa:t. <Sync time="497.608"/> Wa:n nehjó:n kilia:yah wehka:w, ta:tameh neh nikakia, kilwia:yah kwesalkowa:t. <Sync time="503.952"/> kwesalkowa:t, neh nikakia kihtowah, ke kinkwa ne: kwa:kowkone:meh, ke kikwa ihkó:n *lo que es** tein se: tapialkone:t <Sync time="514.249"/> komo kinahsito *borregokone:meh** kinimahs..., *bueno** kinkwa. <Sync time="518.827"/> Pero ne: a:mo nochipa, pero nehjó:n komo se:, komo takwala:ntia nehjó:n okwiltsi:n <Sync time="527.546"/> *mejor** mah kita:lili:ka:n teisá: n' ka:mpa yetok wa:n mihkwania. <Sync time="533.265"/> Pero mah kita:lili:ka:n ne:n *ajito**, mah kita:lili:ka:n *tabaco**, mah kita:lili:ka:n ika *aguardiente**, <Sync time="541.704"/> wa:n ke:mah *mejor** yowi. *mejor** mihkwania, okseko, okseko mokalta:li:ti <Sync time="548.403"/> ke:meh tehwa:n tak, *cuando** no: titakwala:ntiah oso ihkó:n ta:ká:n kanah nimokaltahtanihtok pos nimihkwania <Sync time="554.28"/> pos nikiwi:ka nopiliwa:n, nikiwi:ka *nocositas**, nimoihkwania ya. Ihkwí:n ya no: n' tapialtsitsi:n, mm. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="562.747" endTime="575.959"> <Sync time="562.747"/> <Who nb="1"/> Ye:wa, ye:wa 'te:chtapowia:ya ke kekexikilit se: mota:lilia <Who nb="2"/> Ke:mah <Sync time="568.189"/> <Who nb="1"/> ¿Ka:ni[ka]hkwí:n se: mota:lilia yo:n kekexikilit? <Who nb="2"/> Ka:mpa te:tipi:nia okwilin. <Sync time="571.506"/> <Who nb="1"/> Ka:mpa te:tipi:nia okwilin <Who nb="2"/> Ka:mpa te:tipi:nia, se: molpilia. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="575.959" endTime="616.943"> <Sync time="575.959"/> Ke:mah, *porque** pos neli, mah nikihto tein neli, pos no..., note:iskaltihka:w yehwa ika tamik. <Sync time="582.646"/> Wa:n komo se: *nohermana** yehwa ika tamik. Ke:mah, yehwa kinin..., kintipi:nih. <Sync time="588.514"/> wa:n nikitaya kinta:lilihkeh. *Por eso** nikihtowa komo etok de Dios ke mitsna:mikis nehjó:n pahti de ma:se:wal <Sync time="596.959"/> pos mitsna:mikis wa:n komo etok de dios ke a:mo tipahtis pos a:mo tipahtis pos *más** ke ti..., yehwa ya n' tikta:lihtok <Comment desc="Aquí cabe mejor el aplicativo 'tikta:lilihtok'"/> <Sync time="602.85"/> Ke:mah *porque** ihkó:n neh nikitak. Komo tikihyowih ne:n, komo mitstipi:nih, mah Dios te:chpale:wi. <Sync time="611.146"/> Mitstipi:nis *las once de la mañana, a las once de la mañana** titamis. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="616.943" endTime="619.224"> <Sync time="616.943"/> Niman sah. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="619.224" endTime="659.554"> <Sync time="619.224"/> Mm, yehwa sah. Para komo tikihyowih ne:n, mitstipi:nih las *once** wa:n *hasta las dos..., las doce, la una, las dos** <Sync time="629.256"/> eske *porque timoescaparoh** ya ke a:mo timikis. <Sync time="633.459"/> Ke:mah, a:mo timikis. Pero komo mitstipi:nih *las once** wa:n *las once** titamik ma:ski wel kwali tietoya <Sync time="639.944"/> eske *porque de malas**, mitsnexi:koliah tokni:wa:n, mitstamo:tiliah, mm. <Sync time="648.768"/> A:mo, a:mo *porque** ke:mah sah yehwa mits..., mitstipi:nia nehjó:n okwilin. <Sync time="653.585"/> Mitstamo:tiliah ke ika xitami. Ke:mah, ihkó:n. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="659.554" endTime="685.785"> <Sync time="659.554"/> Mm, *este, bueno** 'te:chtapowia:ya ke eto..., etok masa:kowa:t, tata:wik masa:kowa:t, ista:k masa:kowa:t, na:weyak, korali:yoh, ekowa:t, <Sync time="670.379"/> neh no:, no:, no:, nikinitani seki mono:tsah *este**, seki tsikitsitsi:n, mota:liah kowma:pan <Sync time="676.097"/> seki yo:n kiliah mia:watsi:n, seki mahyá: no: nikte:kakilia:ni kiliah pala:nka:kowa:t. <Sync time="682.301"/> A:mo n'mati ox tikini:xmati wa:n ox komohkó:n te:tipi:nihkeh no: se: miki ika. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="685.785" endTime="848.301"> <Sync time="685.785"/> Pos semi, semi *venenoso** nehjó:n ata se:, se: okwiltsi:n ata ke de i:ni sah toma:wak, de i:ni sah. <Sync time="692.988"/> Pero weyak, weyak kipias *como** se: *tres metros**, <Sync time="698.801"/> pero a:mo toma:wak, ke:meh i:ni sah. Yehwa yo:n kit semi *venenoso** komohkó:n mitstipi:nih, mm. <Sync time="707.113"/> Pero yo:n kiliah kwamekakowa:t. <Sync time="710.797"/> Yo:n a:mo nikye:kmatilia toni ito:ka:y pero kiliah, neh nikakia i:pa *antes** neh nikakia kiliah ke kwamekakowa:t <Sync time="718.066"/> *porque** se: *viaje** tikita *cuando** se: pili se: ma:wilti:ti ne: ku..., <Sync time="722.483"/> se: ma:wiltia de se: ise:ltihtsi:n pos de a:mo nikpiak, ne:, a:koni *nohermanos, hermanas o** nokni:wa:n *o nosobrinos, <Sync time="729.222"/> cualquiera**, nose:ltihtsi:n ka:mpa nimoskaltih. <Sync time="731.738"/> Wa:n 'nemilih nimopi:pilo:ti itech se: kahfé:n, yehwa sah nikwitapi:lki:tski:to. <Sync time="741.113"/> Pero we:i wa:n tetekwiniwtok mahyá: yo:n ika ilpitok kowit, mm. Se: mahyá:, mahyá: pantata:wik. <Sync time="751.769"/> *Hasta** ne:chilihkeh, "kwali", kihtowah, "ke a:mo mitskwah, ta: yo:n kihtowa ta: komo mitskwa:ni, yo:n a:mo tipahtiskia." <Sync time="758.816"/> Ihkó:n ne:chilia no:, a:kin nota:tahwa:n a:kin ne:chiskaltihkeh, *notio**, a:mo no:pá:n, a:mo *nomamacita**, pero we:noh. <Sync time="767.738"/> Sepa kihtowah a:mo xmopi:pilo. Timopi:pilowa komo timopi:pilowa pero xkita toni, xa: teisá: yetok, mm. <Sync time="774.957"/> Nehjó:n kowa:na:n, kowa:na:n ata no: semi *venenoso**. Kowa:na:n ma..., ata mahyá: se: topehtsi:n ihkó:n. <Sync time="783.832"/> Mahyá: se: to:peh pero ne: ipanko mahsi na:weyak. <Sync time="791.347"/> Mahsi na:weyak ipanko wa:n chi:wtok de ne:n de ite:noh, chi:wtok de kowa:t. <Sync time="799.472"/> Ke:mah, yehwa yo:n no: semi *nerv..., venenoso, porque** se: *viaje** 'tatektoyah nika:n ne: ka:mpa Juvencioko 'talwiah <Sync time="809.582"/> yo:n kahfe:ntah nika:mpa wa:n ata kit, ki..., mopiloh ne:n, ¿ne: toni ito:ka:y?, *moprima** tein yo:n ne: *lado** nemi. <Sync time="821.91"/> Natalia, ehe, Natalia, pos nika:n ata kikwah, pe:wak mahyá: *momarearowa, momarearowa**, pos yo:n to:pehtsi:n kitipi:nih, mm. <Sync time="838.176"/> Neh nikmattok, *porque** miak, miak ihkó:n okwiltsitsi:n nikinita wa:n, ehen, seki ne:chiliah kati:yeh *venenoso** wa:n katí:n a:mo *venenoso**, Ke:mah. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="848.301" endTime="854.552"> <Sync time="848.301"/> <Who nb="1"/> Entó:s tikihtowa ke kwomekakowa:t, komo te:tipi:nih i:pa a:mo se: pahti ok, <Who nb="2"/> Yo:n a:mo tipahtis. </Turn> <Turn speaker="spk1 spk2" startTime="854.552" endTime="861.879"> <Sync time="854.552"/> <Who nb="1"/> A:mo tipahtis, *porque** de, pos ne:, onkak n' tata:wik wa:n onkak xoxoktik <Who nb="2"/> se: pahti ok. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="861.879" endTime="866.879"> <Sync time="861.879"/> <Who nb="1"/> Komekakowa:t <Who nb="2"/> Eheh, yo:n o:meh tamameh. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="866.879" endTime="943.499"> <Sync time="866.879"/> Onkak n' tata:wik wa:n onkak n' xoxoktik, Xoxoktik a:mo x'tahtani ke:meh yo:n tilmah xoxoktsi:n <Sync time="874.078"/> A:mo, ¿yo:n xohpilkowa:meh tikini:xmattok? <Sync time="876.577"/> Pos ihkó:n *mero** i:n, ke:mah, ke:meh xohpilkowa:t, ihkó:n no: chi:wtok pero pos pichakontsi:n wa:n we:i. <Sync time="883.874"/> Weyakaxtik komo se: *dos, tres metros**, mm. Yehwa yo:n a:mo se: pahti kit. <Sync time="890.139"/> *Igual** ke:meh na:weyak, ke:mah. Na:weyak *porque** ne: we:noh *niexperimentado** de yo:ni <Sync time="897.467"/> *porque** neli ke:meh nimitsilia *las once, pobre nohermano, las once** kitipi:nih, *las once** tamik. <Sync time="904.311"/> No:pá:n kitipi:nih *a las seis de la tarde, a las seis de la tarde** tamik. <Sync time="911.03"/> Ke:mah, *por eso** nikihtowa ke ne..., neli seki chi:wi, mm. Wa:n komo tikihyowih, komo tikihyowih ne:n *más de veinticuatro horas** <Sync time="924.092"/> tikta:lih ya *más** se: **ci...,** se: *cinco horas, es que porque timoescaparoh** ya, sayoh *ximokwida:ro**. <Sync time="930.874"/> A:mo tikwa:s piotet, a:mo tikwa:s pio, a:mo tikwa:s nakat, a:mo tikwa:s *cosas, únicamente** o:me te:tewatsi:n. <Sync time="937.467"/> Ika yo:n te:tewatsi:n timotewa:chilia wa:n yehwa sah tikwa pero *seco**, mm. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="943.499" endTime="947.159"> <Sync time="943.499"/> Ka:nachi to:nal se kikwahtok ke:meh yo:ni, se: takwahtok ke:meh yo:ni? </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="947.159" endTime="954.644"> <Sync time="947.159"/> <Who nb="1"/> Oso nochipa ya iwki se: kikwa, a:mo ke:man semi se: ye:kpahti ok. <Who nb="2"/> Wa:k..., a:mo, a:mo, a:mo, semi ke:meh se: *dos, tres meses** ihkó:n sah tikwahtos. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="954.644" endTime="993.926"> <Sync time="954.644"/> A:mo, a:mo, *avispa** <Comment desc="Nota: entró una avispa donde se estaba grabando y María Ocotlán nos decía que no la molestáramos"/> <Sync time="957.691"/> Mm, a:mo weh.... We:noh *siempre** mah *hasta, hasta después**, a:mo *como quiera** tikwa:s tei tapalo:l. <Sync time="966.191"/> Komo mitskwah yo:n okwilin, ke:mah, semi *vene...,** semi ne: te:mach, te:mach, *porque** pos sese:k. <Sync time="973.769"/> A:mo para tikwa:s tsiktsi:n pitsonakat, a:mo para tikwa:s se: pio mante:kay..., tein yo:n mante:kayoh, tein chia:wak. <Sync time="982.207"/> Tikwa:s pero mah wa:kik, mah wa:kik ke:meh yo:n ie:l, ke:meh yo:n i..., ike:s, tein koma:mo chia:wak, yehwa yo:n tikmahse:was </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="993.926" endTime="996.839"> <Sync time="993.926"/> A:mo wel ke:man teh semi se: kikwa ok, *entonces**? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="996.839" endTime="1009.442"> <Sync time="996.839"/> Kanah, ka:n ke:mah semi wel teisá: tikwa:s. Komo tikwa pio:tet mahyá:, mahyá: mitschi:wili:s, ¿ke:ní:w nikihto:s?, mahyá: tie:lmoya:wisneki, mm. A:mo weli ok. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1009.442" endTime="1012.145"> <Sync time="1009.442"/> ¿Ke:meh *pescado** kwali se: kikwa:s? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1012.145" endTime="1034.551"> <Sync time="1012.145"/> *Pescado, menos**, a:ihtik nemi <Comment desc="Aquí como en otros lugares donde dice a:ihtik nemi, se escucha como 'a:ihtik i nemi'. Pero este 'i' no parece tener lugar o sentido allá."/> , sese:k. <Sync time="1016.129"/> *Pescado menos, menos** xili, mm. *Menos** xili. <Sync time="1021.574"/> *porque** xili, pos yeh a:ihtik nemi, a:ihtik ne:n nentok, sese:xtok <Sync time="1026.707"/> wa:n no: *igual** a ne: okwilin, *iveneno** sese:k, mm, ke:mah. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1034.551" endTime="1037.238"> <Sync time="1034.551"/> ¿A:man yo:n pal:nka:kowa:t no: onkakeh? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1037.238" endTime="1103.707"> <Sync time="1037.238"/> Onkakeh, onkakeh, o:..., se: kwali *parte** mahyá: yon, io:mio sah yahtok, yomit <Comment desc="Aquí dice 'yomit', alternativa idiosincrática de 'omit'."/> sah, omit sah. <Sync time="1046.379"/> Yehwa pala:nka:na:wiyák, pala:nka:na:wiyák no: taman. <Sync time="1053.676"/> Wa:n ne:n yo:n tikiliah ne: *cuatro naríz** no: taman. <Sync time="1058.238"/> Wa:n na:wiyák oksé: de yo:n kwa..., paparo..., pan..., *pandibujado** no: se:. <Sync time="1066.082"/> *Porque** onkak miak *tipo <Comment desc="quipo"/> ** de kowa:meh para ne:, tein *venenosos**. Onkakeh. <Sync time="1074.004"/> Pero mah Dios te:chpale:wi [mah a:mo <Comment desc="Aquí aparentemente a María Ocotlán se le olvidó decir 'mah a:mo', esto es, 'mah a:mo te:chma:ka:wili' , 'que no se nos suelte [la víbora]'. "/> ] te:chma:ka:wili ne:n ta:ltikpak ka:mpa kimpia. <Sync time="1078.864"/> Mah kine:wa, mah kin <Comment desc="Aquí considera la víbora como si fuera un hijo de Dios"/> ye:kta:li *porque** komo se: kahsik se: 'kokowili:s ipili, ta: yo:n mahyá: no: ipili kit, <Sync time="1087.504"/> moke mahyá: tokni:wa:n, se: nokni:tsi:n n'mattok yahtok. <Sync time="1092.332"/> pero mah ne:wí:n kima:ka:n se: tet mah kima:ka:n se: kowit wa:n mah miki. *Igual** a no: ne, mm. *Igual**. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1103.707" endTime="1107.691"> <Sync time="1103.707"/> <Who nb="1"/> Wa:n komo te:tipi:nih pala:nka:kowa:t. ¿ke:ní:w se: mochi:wa, no: *igual** se: miki? <Who nb="2"/> Ay Dios. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1107.691" endTime="1174.321"> <Sync time="1107.691"/> Ne: yeh, yeh ke:mah neli kihtowah ke niman se: tami *porque más venenoso**. <Sync time="1115.551"/> De nochi, de nochi, *solamente** yo:ni. De nochi, de nochi *solamente** yo:ni *más venenoso porque** pala:ntok a. <Sync time="1124.169"/> Mahyá: yo:n pala:ntok semi yahki *tiempo**, pero tak i:pa ihkó:n no: kitio:chi:wkeh sah, eheh. Wa:n ne: na:wiyak yeh a:mo. <Sync time="1133.722"/> Wa:n na:wiyak ke: *tanto** de kechpitsa:wak, ke:meh se: kwa:rtah de kechpitsaktik. <Sync time="1141.019"/> Wa:n itsontekon malakachtik, malakachtik ka:mpa n' ikech ihkak, malakachtsi:n. <Sync time="1148.038"/> Wa:n tein *hora** yeh, mits..., mitstila:na *porque** mitstila:nati pero a:mo ne:nkah. <Sync time="1153.128"/> Mitstila:nati pero mitskwiti, *porque** kinimela:wa i..., itawa:n. <Sync time="1159.237"/> *Cuando** yeh kima..., *cuando** yeh ka..., mitskwiti:w pero mitskwiti:w, mm. <Sync time="1164.615"/> Wehka te:tsaya:na, neh nikinitak *nohermano** ke..., wehka nika i:n, ihkó:n. <Sync time="1168.691"/> Ke:meskia se: itskwinti pero mota ke ke:meh a..., *aguja**. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1174.321" endTime="1179.894"> <Sync time="1174.321"/> Entó:s i:n kow..., ne: na:wiyák te:tanteki, a:mo te:tipi:nia. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1179.894" endTime="1226.19"> <Sync time="1179.894"/> Te:tanteki, eheh. Te:tipi:nia pero pos te:tanteki, te:kwiti, ika itan. <Sync time="1186.675"/> *Porque** ke:meh i:n ekintsi:n mah eto ne:wí:n, yahtok a itan nika:n, nipawí:n keptok. <Sync time="1195.691"/> Wa:n komo kimela:w, moke kimela:wa ya, komo kwala:ni, pos kimela:wa pero k..., yeh kikwiti niman, mm. <Sync time="1204.612"/> A:mo, a:mo etok ne:, ke:meh *cuando**, ke:meh *cuando, cuando** kochtok. <Sync time="1210.831"/> *Cuando** kochtok pos melaktsi:n etok i..., itawa:n, para nipawí:n. Pero *cuando** yeh kiwa:lmela:wati:w kwa:lkwiti:w niman. <Sync time="1218.814"/> Kitsaya:na niman nakat, mm. Ke:mah, niman 'koto:na. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1226.19" endTime="1227.026"> <Sync time="1226.19"/> Niman 'koto:na. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1227.026" endTime="1268.799"> <Sync time="1227.026"/> Eheh. Ke:mah *nohermano** kikwa..., ki...kikwahka oh..., ohka:n niman. <Sync time="1232.986"/> Pero eski:sak, pero eski:sak, eski:sak. Ay Dios, *pobre cristiano**, ka:mpa Dios ne:che:wilih. <Sync time="1242.143"/> Mota:lih, de tamik, mota:lih nochi *esbo:lah** nochi n' *ikwe:rpo**, nochi ihkó:n ke:meh etok. <Sync time="1250.299"/> *Pobrecito cristianohkone:t, esbolah** mopihpiloh, *bola** mopihpiloh, mopihpiloh *hasta** imetsko. <Sync time="1258.096"/> Ait ke:yeh ihkó:n mochi:w. *Bueno** ihkó:n i:pa yo:n okwilin, i:pa ihkó:n, a:mo, a:mo, a:mo kwaltsi:n, mm. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1268.799" endTime="1276.513"> <Sync time="1268.799"/> <Who nb="1"/> Neh no: nikiita se: kowa:t yo:n a:ihtik mochi:wa kiliah tsonkowa:t, yo:n komo te:tepi:nih, ka:n ..., *o** a:mo te:tipi:nia yo:n <Who nb="2"/> Tsonkowa:t a:mo. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1276.513" endTime="1323.767"> <Sync time="1276.513"/> Tsonkowa:t a:mo, yo:n sayoh kihtowah ke yo:li *porque** tika:tamo:tah *tocabello**. <Sync time="1282.189"/> Tsonti *mismo**, wetsi itech a:t wa:n a:mo tiki:xtiah. Entó:s ompa yo:li a ata. Ompa yo:li. <Sync time="1289.861"/> Pero onkakeh seki kowa:meh nika:n por A:tpoliwi. <Sync time="1294.923"/> Ma:..., wehweitsitsi:n, ihko:ko:tsi:n. Ihkó:n. Pero komo mopiloh, a:mo t'tapetsko:ltia. <Sync time="1303.408"/> Tiktapetsko:lti:s *solamente** ika *machete**. <Sync time="1308.595"/> Pero a:mo, pero a:mo ne: mopilo:ti mitskehtsontok, ta: mopilo:ti mahyá:, kihto ne:, mahyá: *mitschupa:rowa**. <Sync time="1316.986"/> M..., mahyá: ihkó:n moopilo:ti sah, P[ero] te:kokoh ka:mpa mopilowa. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1323.767" endTime="1330.814"> <Sync time="1323.767"/> <Who nb="1"/> Mitspipi:na ke:meskia <Who nb="2"/> Eheh, *me..., exactamente, mero** te:pipi:na, mm. Ompa yo:n, semi fie:roh no:. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1330.814" endTime="1336.111"> <Sync time="1330.814"/> <Who nb="1"/> Wa:n komo te:pipi:n yo:n se: miki *o** a:mo teh te:chi:wilih. <Who nb="2"/> A:mo se: miki, a:mo se: miki pero te:kokoh fie:roh. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1336.111" endTime="1356.36"> <Sync time="1336.111"/> Ke:mah pos a:ihtik nemi wa:n fie:roh. A:mo n'mati pané: kiliah, a:kowa:meh, a:kowa:t pero pos, a:mo wehwei:n, tsikitsitsi:n. <Sync time="1347.845"/> Wa:n a:mo kipia ite:noh ke:meh kowa:meh, ta: kipia ite:noh mahyá: *chupador** sah. Mm. Mahyá: ika tapipi:na sah. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1356.36" endTime="1357.719"> <Sync time="1356.36"/> ¿T[eh] tiki:xmattok? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1357.719" endTime="1378.984"> <Sync time="1357.719"/> Mm, tiki:xmattok <Comment desc="Se equivocó aquí y adelante. En los dos casos hubiera dicho 'niki:xmattok'."/> *por eso** nikihtohtok. Ke:mah niki:xmattok. <Sync time="1362.855"/> Ke:mah *porque** komo mopiloh itech motilmah ke:meh yo:n se: ka:pacho:s se: itilmah, se: tayema:nia, ompa mopepechowa i:ksá: kimati. <Sync time="1371.047"/> Ta: 'tapa:kas pero semi ximopia *cuidado**. Mm. *Por** nika:n, *por** a:t, titalwiah seko A:t..., A:tpoliwi. </Turn> <Turn speaker="spk1 spk2" startTime="1378.984" endTime="1393.368"> <Sync time="1378.984"/> <Who nb="1"/> *Por** kwakwalachaco ompa semi nemih. Mm. *Bueno** wa:n yehwa sah. <Who nb="2"/> No: s..., no: seki:n, *bueno** neh no: nite:kakilia:ni, etokeh seki no: mahyá: na:weyak <Comment desc="Se nota la pronunciación de na:weyak no na:wiyák."/> , kiliah meta..., metapi:lma:it ¿Yo:n no: seki:n? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1393.368" endTime="1428.289"> <Sync time="1393.368"/> Ah, yehwa, a:we:wentsi:n, mm, ihko:ko:ntsi:n, ihko:ko:ntsi:n. A:mo we:i. <Sync time="1401.008"/> Yehwa yo:n ke:mah komo mitstipi:nih, yo:n a:mo ti..., i:pa ka:n, nió:n no: xtakwawtamati ke tipahti. <Sync time="1408.407"/> Nemih semi nika:n *por, por** we:ikowtah, mm. <Sync time="1415.523"/> We:ikowtah semi nemih *porque** ke:meh i:n a:t kwa:li:itah wa:n kinahsih. <Sync time="1421.155"/> Kinahsih de kahsi pos, yeh ika ne:chiliah ke seki kahs..., kinahsih miakeh, Ke:mah. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1428.289" endTime="1433.508"> <Sync time="1428.289"/> <Who nb="1"/> Yo:n no: ke:meh pala:nka:kowa:t, a:mo no: se: pahti ok. <Who nb="2"/> Eheh, ke:meh pala:nka:nawiyák, nehyó:n ke:mah, *venenoso**. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1433.508" endTime="1458.734"> <Sync time="1433.508"/> *Venenoso** pero kipia *iveneno** mia..., ke:meskia *fuerte**. <Sync time="1438.461"/> Yehwa mahyá: metat, ta: pos ke:meh metama:itsi:n sah. Aha, ka:n tikmati ox te:miktih, ta: kanah. <Sync time="1447.258"/> Wa:n a:mo mo..., toma:wa, ta: *regular** sah, *regular** sah, ihkó:ko:ntsi:n sah. A:mo xtahtani metama:it, ihko:ni yo:n, mm. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1458.734" endTime="1462.75"> <Sync time="1458.734"/> <Who nb="1"/> Pos yehwa sah komohkó:n ne:n ..., <Who nb="2"/> Ke:mah, yehwa sah, ka..., ke:mah. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1462.75" endTime="1470.625"> <Sync time="1462.75"/> Tas..., tasohka:matik miak, ke:mah, name:chkaya:w i:n noxolopihyo, mm. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1470.625" endTime="1472.766"> <Sync time="1470.625"/> Tikihtowa ke onkak o:me taman *coralillo**. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1472.766" endTime="1473.337"> <Sync time="1472.766"/> Mm. </Turn> <Turn speaker="spk2 spk1" startTime="1473.337" endTime="1484.539"> <Sync time="1473.337"/> <Who nb="1"/> Welis 'te:chtapowi:s ke:ní:w, ke:ní:w, ke:niwkeh ne:n yehwa:n. <Who nb="2"/> Pos se: weh, onkak chi:chi:ltik wa:n de yo:n chi:chi:ltik yeh no: mochi:wa we:i. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1484.539" endTime="1536.571"> <Sync time="1484.539"/> Wa:n ne:n oksé: kostik wa:n ti:ltik, kostik wa:n ti:ltik. <Sync time="1490.82"/> Yeh no: se: *tanto** achi mochi:wa. Pero a:mo nikmati ox *mismo** yehwa. Se:, *apenas** ke:meh agos..., septiembre yahki nika:n notankwa:ko. <Sync time="1506.305"/> Notankwa:ko yahki pero mahyá: poxkatik, pero *parecido de coralillo**. <Sync time="1514.383"/> Poxkatik, poxkatik, mahyá: po..., mahyá yo:n pohpoxkaw. <Sync time="1521.524"/> pero *parecido de coralillo**, a:mo, a:mo kipia *tipo** <Comment desc="Por equivocación mal pronunció como 'kipo'."/> de na:wiyák. <Sync time="1526.633"/> Ehe, yahki nika:n itech notankwa:y, mm. Nikna:paloh, ke:mah, pero semi kwa:kwaltsi:n. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1536.571" endTime="1542.118"> <Sync time="1536.571"/> Wa:n komo te:tipi:nihkeh yo:nkes, nochi *igual** nochi o:me te:tipi:niah tak? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1542.118" endTime="1549.665"> <Sync time="1542.118"/> Mm, [no]chi te:tepi:niah pero siempre kipia *remedio** ok, niman kipia remedio. Aha. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1549.665" endTime="1552.649"> <Sync time="1549.665"/> Komo te:tipi:nih se: *coralillo** toni ika se: mopahtia? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1552.649" endTime="1576.181"> <Sync time="1552.649"/> Yehwa ne:n, yehwa ne:n n' kowa:pahtet tikiliah. <Sync time="1558.274"/> Wa:n *tabaco** ika *refino**, mm. Yo:n a:mo semi *tanto venenoso**, pero *más**, ne:n, kowa:t tein ne: na:wiyakmeh. <Sync time="1568.899"/> Na:wiyakmeh *más peligrosos** wa:n no: iwki *coralillo**, mm. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1576.181" endTime="1581.822"> <Sync time="1576.181"/> Tikihtowa pala:nka:na..., ¿a:mo, pala:nka:kowa:t? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1581.822" endTime="1587.525"> <Sync time="1581.822"/> Mm, yehwa nikihtowa, komo te:tipi:nih a:mo se: pahtisneki. <Sync time="1585.452"/> A:mo se: pahti *más bien**. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1587.525" endTime="1592.516"> <Sync time="1587.525"/> Pos kati:yeh yo:n tikihtowa ke komohkó:n se: ki:xahsi, cholo..., cholowa wa:n mahyá: kikiste:wa. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1592.516" endTime="1598.375"> <Sync time="1592.516"/> Yehwa n' ekowa:t, yehwa n' ekowa:t wa:n petakowa:t ki:stewa pero xkita. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1598.375" endTime="1599.578"> <Sync time="1598.375"/> A:mo te:chia? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1599.578" endTime="1634.469"> <Sync time="1599.578"/> Kanah, kanah, a:mo mitschi:xtos, yeh ki:ste:was, ta: yeh ya:s. *Igual** xohpilkowa:meh, yeh mitsitas <Comment desc="Aunque parece que dice 'mitsitos' por equivocación."/> wa:n yeh yahki *carrera**, mm. <Sync time="1608.797"/> Ma:ski mitsmowti:s pero pos yeh yahki, *porque** [...], aha. Pero i:n seki a:mo, i:n seki a:mo cholowah. <Sync time="1617.657"/> Wa:n iwki tein name:chilwihtok i:n *hora poco** ne:chmohmowtih, ka:n choloh, ka:n kanah yahki. <Sync time="1624.203"/> Kichiak n' kowit mah *hasta** kwa:wa:ntika:n wa:n para ..., ompa t'pilohkeh, kipias komo *quince o dieciseis kilos**, mm. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1634.469" endTime="1639.516"> <Sync time="1634.469"/> A:man xite:chtapowi ke:ní:w moto:ka:y, ka:nachi xiwit tikpia wa:n ka:ni tiwa:le:wa. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1639.516" endTime="1653.297"> <Sync time="1639.516"/> Pos neh niwa:le:w, neh niwa:le:wa Xaltipan, Limontakxitan, <Sync time="1645.672"/> nimono:tsa María Ocotlán Fermín Cabrera. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1653.297" endTime="1654.625"> <Sync time="1653.297"/> Ka:nachi xiwit tikpia? </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1654.625" endTime="1661.422"> <Sync time="1654.625"/> Nikpia sesenta y siete. Uhu. [Se]senta y siete años nikpia. </Turn> <Turn speaker="spk2" startTime="1661.422" endTime="1662.969"> <Sync time="1661.422"/> Miak tasohka:matik. </Turn> <Turn speaker="spk1" startTime="1662.969" endTime="1667.957"> <Sync time="1662.969"/> *Igual** namehwa:n, tasohka:matik no:. </Turn> </Section> </Episode> </Trans>