Tryag File Manager

//home/cluster1/data/bu01/1121861/html/tosepan/zzRecordings-transcriptions_Transcriptions_2015-01-01/Zoologia/Chilc_Zoolo_RMM302_pisiilnekmeh_2010-07-17-b_ed-2013-01-24.trs

<?xml version="1.0" encoding="ISO-8859-1"?>
<!DOCTYPE Trans SYSTEM "trans-14.dtd">
<Trans scribe="tahtol2" audio_filename="Tzinacapan_Zoology_Ruben-Macario_pisiilnekmeh_2010-07-17-b_1002" version="22" version_date="120515">
<Speakers>
<Speaker id="spk1" name="Amelia Domínguez Alcántara" check="no" dialect="native" accent="" scope="local"/>
<Speaker id="spk2" name="Rubén Macario Martínez" check="no" dialect="native" accent="" scope="local"/>
</Speakers>
<Episode>
<Section type="report" startTime="0" endTime="1887.190">
<Turn startTime="0" endTime="30.771" speaker="spk1">
<Sync time="0"/>
*Este**..., a:xka:n xite:chtapowi, tikihtowa ke tehwa:tsi:n no: i:ksá: tikinchipa:wa ne:n nekpisi:lmeh. 
<Sync time="6.791"/>
Tiknekiskiah xite:chtapowi nochi, ke:ní:w n' tipe:..., ke:ní:w n' tikpe:waltia, nochi hasta ke:man...,
<Sync time="12.038"/>
ke:man nejó:n tiki:xtia ya nekti.
<Sync time="15.529"/>
Nochi yo:n kihtowah ke kinxelowah, *este** nochi ke:m..., n' tein tikmattos ke se: kichi:wa.
<Sync time="21.447"/>
Wa:n ke..., te:pale:wia mah a:mo kanah ya:ka:n okwiltsittsi:n *porque** kihtowah ke i:ksá: mikih oso yowih.
<Sync time="27.868"/>
Yehwa yo:n tiknekiskiah xite:chtapowi.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="30.771" endTime="1368.748">
<Sync time="30.771"/>
Ke:mah, *este** name:chtapowi:ti nejí:n okwiltsitsi:n ke:ní:w se: kinchipa:wa.
<Sync time="37.693"/>
Yo:n no: se: kinchipa:wa pero ika miak nechmachka:yo:t, a:mo no: semi eliwis sah.
<Sync time="41.925"/>
Ta: yo:n no: etok sah ke:ní:w se: kinin..., ke:ní:w se: kinixelowa wa:n ke:ní:w se kinki:xtilia ne:n tsope:lik.
<Sync time="48.199"/>
*Porque** yo:n tsope:lik tehwa:n tikihtowah no: xeliwtok, 
<Sync time="51.403"/>
no: etok sah ka:nika n ti..., ka:nikawi:ni n' kipia wa:n ka:nikawí:n ne:n kipia tein moxelowah no:.
<Sync time="56.328"/>
*Porque** yo:n moxelowah no: taman, tikihto:skeh,
<Sync time="59.343"/>
*Primero** mah name:chili ke:ní:w yowi tein ekinika pe:wa *cuando** se: kinchipa:wa.
<Sync time="65.929"/>
Ke:meh ne: se ki:..., ke:meh a:man nikisentilia neh *o** nikixelowa ke:meh a:man,
<Sync time="72.107"/>
para se: xiwtika nikin..., sepa nikinchipa:wati.
<Sync time="76.937"/>
Ke:meh weli moxelowa *o** ke:meh weli niki:xtil..., ni..., niki:xtilia sayoh nekti sah.
<Sync time="82.95"/>
Pero yo:n semi no: ika miak nehmachka:yo:t, *porque** a:mo tikihto:tih semi eliwis sah.
<Sync time="89.007"/>
a:mo iwki ki:sa neh nikito:ti, no pos nikwiti a ne: wa:n nik..., nikixtapa:na wa:n niki:xtilih n' toni niki:xtilih wa:n ne:wí:n niketsati a.
<Sync time="97.504"/>
*Primero** kita se: kikwiti ne:n ko:ntsi:n wa:n se: kimahmahka:waltia ya ika miak nehmachka:yo:t,
<Sync time="104.652"/>
*porque** mah nimitsili ke:yeh ika miak nehmachka:yo:t a:mo eliwis, *a veces**, se: sepatika tapa:ni n' ko:mit ka:mpa pepechiwtok
<Sync time="112.877"/>
 wa:n...wa:n entó:s para a:mo pasa:rowa yo:n, kite..., para a:mo mochi:wa yo:n mah se: kikwiti ne:n ko:ntsi:n 
<Sync time="118.619"/>
wa:n mah se: ki..., mah se: kite:mo yo:n *este**..., 
<Sync time="123.721"/>
tepostsi:n o mah se: kichihchi:wa se: kowtsi:n. Mah se: kihxihxi:ma se: kowtsí:n tein takwa:wak, a:mo no: tein ema:nik 
<Sync time="130.468"/>
para se: k'kalakilihtiw ka:mpa n' ite:noh ka:mpa ne: pepechiwtok. Oksé: kita..., se: k'kalakilihtiw se: kitapohtiw, 
<Sync time="135.307"/>
se: k'kalakilihtiw se: kitapohtiw. *Cuando** se: kimachilia ke kaxa:ni a ne:n ko:ntsi:n *entonces**
<Sync time="140.45"/>
se: kime:dio..., se: kime:diotsowi:pe:wa ihkó:n, tepitsi:n se ki..., tepitsi:n se: kioli:nia,
<Sync time="145.226"/>
wa:n se: kinakasikate:ka, para ki:sa ya ne:n ko:ntsi:n, chipa:wak ki:sa, a:mo, a:mo tapa:ni nió:n tepitsi:n.
<Sync time="152.96"/>
*Entonces después de una vez que** mochi:wa ya yo:n, se: sepatika mochi:wa yo:n, mahka:wi a n' ko:mit, 
<Sync time="158.869"/>
ke:mah xte:moli a, niman xkitas ka:nikahkwí:n kipia nekti.
<Sync time="162.672"/>
Entós: tikita ya yo:n, ka:mpa kipia nekti, kipia nekti wa:n ka:mpa kipia ipilwa:n, kipia ipilwa:n no:, porque no: kipia kipias ipilwa:ntsitsi:n no:.
<Sync time="171.052"/>
Kipia ke tikitas kwali.
<Sync time="173.715"/>
Nika:n tik..., nika:n tiki:xtia, tiki:xkopi:na ne:n ko:mit wa:n tatsi:ntan, tatsi:ntan tikitas kipia n' ipilwa:n.
<Sync time="183.483"/>
Kipia seki ta..., seki taxkaltsi..., ta:taxkaltsitsi:n, yehwa yo:n tehwa:n tikihtowah ipilwa:n,
<Sync time="188.576"/>
wa:n ahko kipia ya yo:n mahyá: ko:ntsitsi:n, yehwa ya nekti. 
<Sync time="194.823"/>
Pero para a:mo mochi:was yo:n, tikwehwelo:tih tikxelowah, nika:wí:n tiketsah n' tein, 
<Sync time="201.262"/>
tein kipia n' ipilwa:ntsitsi:n wa:n nika:wí:n tiketsah n' tein kipia nekti.
<Sync time="205.671"/>
*Porque** onkak, onkak miak taman, miak taman talna:miki:lis.
<Sync time="210.143"/>
Onkak kiki:xtiah kitapa:nah wa:n ke:mah kine:nemi:ltiah.
<Sync time="214.03"/>
Neh, neh a:mo iwki, neh a:mo iwki yo:n ne:chmachtih, neh ne:chmachitih ne:n se: no:..., se: no komp:..., no:, no: kompa..., nokompa:lehtsi:n nika:n ahko.
<Sync time="222.644"/>
Ne:ch..., ne:ch..., pe:wak ne:ch..., ne:chmachtia ke:ní:w tikchi:waskeh, ke:ní:w n' tikinchipa:waskeh.
<Sync time="226.431"/>
Yeh no: taman tekiti wa:n se: *novecino** ompa ne: yeh no: taman tekiti. 
<Sync time="229.588"/>
Se: novecino *cuando** yahki yeh, kichipa:w, pe:wak ki..., kitami mahka:waltih n' ko:mit wa:n pe:wak kine:nemi:ltia.
<Sync time="236.886"/>
Wa:n entó:s neh pe:wak n'tahtania: "żke:yeh n' tikine:nemi:ltia?" nikilia. Pos ta: tikmattokeh tehwa:n ke:ní:w n' tekitih n' okseki:n.
<Sync time="242.096"/>
Kihtowah , kihtowa "ta:taman t'tekitih" kihtowa, "neh n'tekiti" kihtowa "de i:n taman talna:miki:lis 
<Sync time="247.072"/>
wa:n ne: mokompa:lehtsi:n yeh tekiti oksé talna:miki:lis", kihtowa "yeh". 
<Sync time="251.44"/>
"Ke:mah" nikilia, "*porque** yeh ne: nokompa:lehtsi:n tekiti" nikilia "yeh" nikilia "kikwi,
<Sync time="256.022"/>
kikwi" nikilwia, "wa:n kiketsa ne:wín n' ko:ntsi:n tein kipia" nikilia "ne:n nekti wa:n ne:wí:n k'ketsa n' tein kipia ne:n i:... ipilwa:n".
<Sync time="264.81"/>
"Wa:n i:n a:mo" kihtowa, "ta: i:n neh n'ne:nemi:ltia" kihtowa, "tikmatis ke:yeh" kihtowa, "para n' okwiltsitsi:n" kihtowa, momoya:wah.
<Sync time="271.853"/>
Momoya:wah *después**" kihtowa "yehwa:n kite:mo:kih ya", kihtowa, s...,
<Sync time="275.325"/>
"kite:mokih ya ka:ni" kihtowa "se: kinkechilia n' in ko:ntsi:n" kihtowa, "ompa yehwan motate:molihtiwi:tseh, yehwa:n no: kimattokeh ka:nikawi:ni" kihtowa,
<Sync time="281.418"/>
"tein ke:mah" kihtowa, "a:mo x'kahchi:wa de n'..., a:mo x'kahchi:wa ka:mpa tikahchi..., ka:mpa tikwiti n' ko:ntsi:n sepa ompa xiketsa" kihtowa.
<Sync time="286.241"/>
"A:mo tikahchi:wa, a:mo tikpata ne:n i..., n' i..., ka:mpa tike..., ka:mpa tiki:xti:ti" kihtowa, "*porque** komo t'patak,
<Sync time="292.737"/>
entó:s n' okwiltsitsi:n yehwan pos no: mokwehmolowah, yehwa ya yo:n kwehmolakih" kihtowa "seki,
<Sync time="296.38"/>
komo weli mota:liah, *o** wel seki yowih ya", kihtowa.
<Sync time="299.706"/>
"Entó:s" kihtowa "yo:n neh nimitsilia, *cuando** ihkwa:k se:..., *cuando** se:..., *cuando** se: kinixelo:ti a.
<Sync time="306.857"/>
No: taman, no: taman chi:wi yo:n, *cuando** tein moxelowah
<Sync time="312.659"/>
a:mo kip..., kipia nekti pero semi tepitsi:n sah, *pero hasta más** ahko.
<Sync time="316.874"/>
Kita ne:n ka:mpa n'..., ne: ka:mpa kipia ipilwa:n, nika:n kipia n' ipilwa:n 
<Sync time="321.173"/>
wa:n kipia ke kimpanawi:s e:yi taxkaltsitsi:n ahko n' oksé: ko:mit tein ika tapa..., tein ika pantsaktoya.
<Sync time="326.936"/>
Komo kipanawih o:me *o** e:yi taxkaltsitsi:n, *entonces** yo:n x'nemili ke moxelo:tih, kwali tikixelo:s.
<Sync time="334.399"/>
*Pero para** tikixelo:s ke:ní:w n'tikchi:was.
<Sync time="336.939"/>
Kipia ke tikowas n' ko:ntsitsi:n, tikpias, tikpias moma:ko n' kontsitsi:n *de más, más, más** tepitsi:n miaktsi:n. 
<Sync time="345.02"/>
*Siquiera** o:me *o** e:yi *o a ver**, se: sepatika tehwa:n tikihtowah tikowah sake:ra chikwase:n ko:meh *o, o** mahtaktio:mo:me ko:meh. 
<Sync time="354.227"/>
de no: ke:meh tikpias n' okwiltsitsi:n, komo tikimpia siquiera se: mahtaktio:mo:me ko:ntsitsi:n de nektsitsi:n pos 
<Sync time="360.025"/>
no: tiki:xeheko:s teh tikowili:..., tikowas achi tepitsi:n miaktsi:n n' ko:ntsitsi:n.
<Sync time="363.643"/>
*Porque** se: sepatika nochi moxelowah, se: sepa seki moxelowah tahko *o** moxelowah *este** nochi". 
<Sync time="372.994"/>
*Entonces** yo:n nimitsilia neh *cuando, cuando** yo:n kipia o:me taxkaltsi:n de n' ahko kipanawia ya de n' 
<Sync time="380.208"/>
tein ko:mit tatsi:ntan wa:n kipanawia ya n' ko:mit tein ika te:ntsaktok ika e:yi taxkaltsitsi:n kipia.
<Sync time="384.631"/>
*Entonces** yo:n moxelowah ya. Entó:s tikwiti a n' oksé: ko:ntsi:n, 
<Sync time="389.738"/>
*en vez de que** tikwehmolo:s ne:, tikihtikohkopi:nas ika nekti a:mo x'koli:ni ok.
<Sync time="393.716"/>
Tikneki tikxelo:s, x'kwiti se: ko:ntsi:n wa:n x'pantapachowili sepa wa:n x'chihchi:wa ke:meh i:pa etoya.
<Sync time="399.068"/>
Xikte:mo yo:n kownextsi:n wa:n x'ka:tili wa:n ke:mah x'pepechowili sepa.
<Sync time="402.771"/>
A:xka:n n' oksé: tein ne:..., tein ne: tel miak kipia ya ne: ipilwa:n 
<Sync time="406.499"/>
oksepa se: ko:ntsi:n tikwiti, n' ompa sepa t'pantapachowilia.
<Sync time="409.835"/>
Entó:s ximo..., ximonemili teh mochi:wah o:me ya, de katka se: mochi:wah o:me.
<Sync time="416.981"/>
Wa:n de se..., sepa tikwiti sepa se: wa:n sepa tikmahka:waltia,
<Sync time="422.458"/>
Komo tikita ke a:mo teh kipia n' ipilwa:n n' oksé: kontsi:n tein ika tapa... tein ika panpachiwtok, n' tein, tein ika pantsaktok, pos x'elo, ne:wí:n x'ketsatsi, ne:wí:n x'ketsa.
<Sync time="433.888"/>
Se: sepa, se: sepa kinkwih okwilimeh ne:,
<Sync time="437.031"/>
komo tik..., komo tika:wa mah wehka:wa ih..., mah wehka:wa ihkato ne:, mah tapo:to ne:n okwiltsitsi:n tein kipia n' ipilwa:n, 
<Sync time="442.133"/>
entó:s wi:tseh yo:n okwiltsitsi:n kiniliah es..., tsonte:skameh
<Sync time="445.41"/>
wa:n komo kalak ika se: tsonte:skat, kalak itech ne:n, itech n' ihkochtsitsi:n de n' ipilwa:n ya nektsitsi:n,
<Sync time="452.552"/>
se: sepa mosentili:tih, ompa ke:mah wi:tseh sake:ra na:wi:, ma:kwi:l wa:n ke:mah kih..., kihkochwiah ya.
<Sync time="458.131"/>
Wa:n para a:mo pasa:ro:s yo:n. A:mo niman, a:mo niman tikchipa:wah nekti. Primero tik..., 
<Sync time="463.509"/>
primero tikchipa:wa yehwa ne:..., primero tikita ne: tein kipia ipilwa:n,
<Sync time="467.113"/>
tikpantsakwa wa:n tikta:lia sepa yehwa ne:n tein, tein ika tikpepecho:ti,
<Sync time="472.212"/>
wa:n ke:mah tiketsa ya itech ne: ka:mpa tiki:xti:to, ompa tiketsati sepa.
<Sync time="475.472"/>
Wa:n tein kipia nekti ke:mah tikihtiye:ktia ya.
<Sync time="477.925"/>
Pero kipia ke no: tikitstiá:s porque nixo:..., yo:n tehwa:n tikiliah nekxo:chit,
<Sync time="483.829"/>
ompa kipia, iwa:n, iwa:n, iwa:n cerca etok ne:n nek..., nekko:n..., nekko:ntsitsi:n. 
<Sync time="489.322"/>
Nekko:ntstsi:n tehwa:n tikilia *porque** mahyá:, mahyá: ko:ntsitsi:n ata n' ka:mpa mo..., mota:lia nekti ne:n okwiltsitsi:n.
<Sync time="495.707"/>
Entó:s yo:[n] ompa yo:n miak kipia ke tik..., tikpias, tikpias, tiknehmachpias wa:n tikitas ke:ní:w tikchi:was para a:mo t'sema:nelo:s iwa:n nekxo:chit wa:n iwa:n nekti, tiki:xtihtiw.
<Sync time="505.679"/>
Primero tikihti, tikita ne:n nektsi:n kanik..., nektsitsi:n, nekti ka:nikawí:n etok, entó:s tikoli:nia wa:n ke:mah tiktsonkepa, ki:sa ya nekti.
<Sync time="513.935"/>
Tiksentilia nekti ne:pa, ke:mah pe:wa tike:ktia ya, tiki:xtia ya nekxo:chit, 
<Sync time="518.099"/>
nekxo:chit ke:mah tikxelohtiw a. Tikchipa:wtiw a, ne:wí:n t'ta:lihtiw a nekxo:chit 
<Sync time="521.68"/>
wa:n ne:wí:n t'ta:lihtiw a ne:n...,tehwa:n n' tiki..., tehwa:n tikto:ka:ytiah ne:n se:rah ya.
<Sync time="528.67"/>
*Porque** yo:n no: ki:sa ka..., ki:sa ne:n ise:rah, se:rah, tehwa:n tikilia este..., pos 
<Sync time="534.304"/>
a:mo nikmati ma:se:walkopa ke:ní:w nimitsilwi:s, ne: tehwa:n tikiliah se:rah, ke:mah.
<Sync time="539.905"/>
Ke:meh eskia tein, *porque** se: tein kiliah *este** ne:n..., ne:n..., nekxo:chit, nekxo:chit oksé:
<Sync time="549.752"/>
*Mismo** yehwa ki:stiw se..., no: ki:stiw a se:rah.
<Sync time="552.209"/>
Pero n takawih no: oksé:, n' takawih, 
<Sync time="554.006"/>
takawih xa: tikmati no:, xa: t'te:kaki..., xa: t'te:kakilia n' takawih. Takawih kilia pero yo:n tein takwa:wak, 
<Sync time="558.7"/>
yo:n mahyá: poxkawtok.Yo:n yehwa kiliah takawih.
<Sync time="561.083"/>
Yo:n takawih yo:n *aparte** se: kixelohtiw, se: sepa se: kita:lihtiw, wa:n se:rah seko t'ta:lihtiw wa:n nekxo:chit seko t'ta:lihtiw.
<Sync time="568.442"/>
Entó:s t'tamichipa:wa ya nochi nekti, ke:mah tikxelowa ya. Ne:wí:n t'ta:lia se: ne: nekxo:chit, 
<Sync time="574.767"/>
nika:wí:n t'ta:lia nekti. Ke:mah, tima:tami ne:, sepa ne:wí:n t'ketsa.
<Sync time="580.324"/>
Sepa se: wi:tsa n' ko:ntsi:n, 
<Sync time="582.461"/>
sepa oksé: ko:ntsi:n *por igual** tikitati a n' ompa ne:, komohkó:n tikita moxelohtokeh, entó:s tikxelohtiw, t'xelohtiw, t'xelohtiw.
<Sync time="589.69"/>
Se: sepa neh niki:xtihka, neh nikpiaya mahtaktio:mo:me kontsitsi:n 
<Sync time="595.307"/>
*Después de** yo:n de mahtaktio:mo:me ko:ntsitsi:n, nikixeloh tahko, 
<Sync time="600.677"/>
niki:xtilih *solamente** sayoh ma:kwi:l, ma:kwi:l tamachi:w *de..., de** tsope:lik.
<Sync time="607.754"/>
Wa:n nochi, nochi, nochi, nochi *montones**, tahko nikxeloh wa:n tahko nik... 
<Sync time="612.883"/>
tahko moxelohkeh wa:n tahko niki:xtih nekxo:chit, acha n' tsope:lik.
<Sync time="617.718"/>
Pos no: nimowelitak *porque** pos nikitak neh ke pos a:xka:n ke:meh i:n..., nejí:n tie:mpoh tietokeh pané: mahyá: semi tel..., kitelixta:wtokeh no:. Ekintsi:n no: kwali monamaka.
<Sync time="627.487"/>
Entó:s no: nikwelitak, pero ton pasa:roh, ton..., toni mochi:wako *después** a:mo, a:mo, a:mo *este** a:mo kwaltiak,
<Sync time="635.787"/>
xa: nakma... xa: nakmatkeh namehwa:n ihwa:k yo:n tasekwetsik, *porque** yo:n semi kichi:wilia *mal** sese:k,
<Sync time="641.504"/>
a:mo *porque tanto** sese:k sano ke kichi:wili *mal de** ke a:mo onkak takwalo:t para yehwa:n. 
<Sync time="646.437"/>
*Porque** yehwa:n yo:n okwiltsitsi:n motekipanowah. A:mo motekipano:tih tikihto:tih *no** pos kikwa:tih se: kowtetsi:n ne:wí:n ita:kilo n' kowtsí:n *o... o.... o** ita:kilo ne: *este** 
<Sync time="658.122"/>
se: tehteiweli kowit. Yehwa:n *solamente** motekipanowah ika xo:chi... ika n..., ika nekti de n' nek..., nekxo:chitsi:n de ne: n' kowtsi:n.
<Sync time="666.56"/>
Entó:s tein pasa:roko i:n a:man tasekwetsik, tami wa:kkeh nochi n' kowmeh.
<Sync time="672.766"/>
Pewak a:mo..., pe:wak mihmikih n' okwiltsitsi:n. Después neh nimotahtakoltia:ya ya iwa:n no..., iwa:n no..., 
<Sync time="678.88"/>
nosiwa:w. Nikilia: "*bueno** pero ke:yeh" nikilia "yahkeh n' okwiltsitsi:n. Ke:yeh n' tankeh". 
<Sync time="682.995"/>
"Pos x'mati" kihtowa "ta: kaxa:nkeh", kihtowa de katka de mahtaktio:mo:me kontsitsi:n, moka:wato asyoh o:me
<Sync time="688.79"/>
mahtak ko:meh, mahtakti ko:mit, mahtakti, mahtakmeh de nochi tein nikimpiaya, tami, tamimikkeh.
<Sync time="696.346"/>
Entó:s para nikmatis neh, mahyá: yo:n ne:..., ne:ch..., ne:chkwik tanemili:lis, nikilia nosiwa:w, nikilia "pero ke:yeh" nikilia "iwki mochi:w
<Sync time="703.822"/>
wa:n tikelna:miki" nikilia *cuando** neh nikisentilih nikpiaya" nikilia "o:me, *después** nikinahxitih na:wi, 
<Sync time="709.538"/>
ihkó:n niksentilihtia" nikilia "*hasta** nikahxiti:ko" nikilia "mahtaktio:mome kontistsi:n" nikilia
<Sync time="713.767"/>
"Wa:n tein mochi:wa yekintsi:n" nikilia "tankeh" nikilia "*bueno** ke:yeh ihkó:n mochi:w" nikilia
<Sync time="718.36"/>
"pero para a:mo nitanemilihtos" nikilia "n'chi:wati i:n *maner**, i:n talna:miki:lis, niki:xti:ti" nikilia "komit wa:n n'tapa:nati se:" nikilia. "Nikitati ke:ní:w mochi:w".
<Sync time="726.681"/>
Toni mochi:w, tein niktapa:nak ko:mit, taihtik kipiaya *hasta** ihkó:n tama:tsol de n' okwiltsitsi:n tein mikkeh
<Sync time="735.145"/>
entó:s ompa yo:n nitapoloh ya neh.
<Sync time="737.631"/>
Entó:s pe:wak nitatsi:ntoka ihko:n, nikintatsi:ntokia n' towa:mpoywa:n tein, tein, tein *más** ne: ke:man ya tekitih 
<Sync time="744.396"/>
pe:wak n'tatsi:ntokia "bueno" nikilia "ke:yeh" nikilia "ihkó:n mochi:wkeh" nikilia "neh noko:wa:n" nikilia "wa:n 
<Sync time="748.35"/>
tankeh" nikilia "wa:n nikiwelitstoya".
<Sync time="750.24"/>
Pero ne:chwa:lilwia ne:n nowa:mpoy tein i:pa ika tekiti ne:ka *tiempo** ya yeh, tein *más tiempo** ika tekiti a yeh, 
<Sync time="756.895"/>
d.., ne: xa: nanki:xmattoskeh *don** José Reyes Tirado.
<Sync time="759.93"/>
Yo:n semi ne: ke:man ya ika tekiti yo:n, *bueno** semi yehwa ya ika n' ichi:walis a
<Sync time="764.06"/>
pe:wak n'tahtania, nikilia "'kaki tehwa:tsi:n *don** José" nikilia "*bueno** ke:yeh" nikilia "neh no..., no..., nonek..., nonekwa:n tami..., tamimikkeh, tamimikkeh, tankeh" nikilia.
<Sync time="775.276"/>
Kihtowa "a:mo *porque**, a:mo *porque** i:pa kinekik sah".
<Sync time="778.941"/>
"Tikmatis ke:yeh" kihtowa "mikkeh *porque** a:mo onkak toni 'kwa:skeh, a:mo *tanto** pos sese:k, 
<Sync time="784.95"/>
ta: i:pa tasese:ya kihtowa wa:n kihyowiah
<Sync time="787.613"/>
Tein mochi:w" kihtowa "ihwa:k tasekwetsiko *pues** tamiwa:kkeh kowtsitsi:n wa:n tein xo:chiowaskia ne:n kowtsi:n" kihtowa "wa:kik"
<Sync time="796.344"/>
entó:s n' okwiltsitsi:n yehwa:n a:mo no: kinahsik ok para motekipano:skeh.
<Sync time="800.67"/>
Entó:s nochi yo:n iwi:kal" kihtowa "x'mattiw kwali" kihtowa.
<Sync time="804.693"/>
"Tein ke:mah" kihtowa komo tik..., komo tiknehneki wa:n tikwelita" kihtowa "sepa xikixina:cho" kihtowa "okwiltsitsi:n" kihtowa "wa:n xikinsentili sepa" kihtowa.
<Sync time="811.584"/>
"Xikxelo" kihtowa "wa:n x'tohto:ka" kihtowa kowtsitsi:n" kihtowa 
<Sync time="815.323"/>
ka:mpa ye..., ka:mpa yetoskeh ya n' okwiltsitsi:n" kintowa "xitakorra:lti" kihtowa "i..., a:mo tein weli kowit sanoke tein xo:chiowa" kihtowa
<Sync time="822.233"/>
"Ke:meh yo:n xo:me:kowit" kihtowa, "ke:meh to:tol, to:tol, to:tolkilkowit" kihtowa,
<Sync time="827.233"/>
"ke:meh yo:n ko:nkilit" kihtowa "ihwa:k xo:chowa, nankimattokeh xo:chowa, chalawihkowit" kihtowa, "yo:n telxo:chowa no:.
<Sync time="833.489"/>
Nochi tein, tein, tein tikmattok xo:chowa kowtsi:n" kihtowa "ompa ika xitakorra:lti" kihtowa
<Sync time="840.229"/>
"ihkó:n" kihtowa "para no: onkas tonika motekipano:skeh".
<Sync time="843.926"/>
*Porque tanto** miakeh okwiltsitsi:n" kihtowa "pos ekintsi:n, a:xka:n i:n tehwa:n tikimpiah miak okwiltsitsi:n" kihtowa "ne: ke:man" kihtowa "pos semi tepitsi:n sah katka"
<Sync time="851.606"/>
Ah, nikilia "wa:n ompa yo:n" "Pos yehwa sah yo:n x'chi:wa" kihtowa 
<Sync time="855.831"/>
"wa:n tikita" kihtowa ke:ní:w mochi:w". Nikilia "ke:mah ta: nik..., 
<Sync time="858.401"/>
para nikmatis" nikilia "para a:mo ni..., ni..., nio:meyo..., nio:meyo:lohtos, tanemilihtos" nikilia, nikilia "nosiwa:w
<Sync time="863.55"/>
"niktapa:nati" nikilia "se: ko:mit" nikilia "ke:ní:w mochi:wkeh ox yahkeh *o** mikkeh"
<Sync time="868.248"/>
"Toni mochi:w" nikilia "neh *cuando** nikwa:ltapa:nato" nikilia "yo:n ko:ntsi:n" nikilia "nikwa:lma:ahsito" nikilia "taihtik de n' ko:mit 
<Sync time="874.454"/>
tama:tsol de okwilimeh" nikilia "mike:meh.
<Sync time="877.821"/>
A:mo kipia ya" nikilia nió:n se: ihkochin, a:mo kipia ya nió:n teyi" nikilia
<Sync time="882.265"/>
*si no que**, sanoke nochi, nochi okwiltsitsi:n nochi, no..., no..., ompa mikkeh, nitapoloh 
<Sync time="889.574"/>
"pero titapoloh tehwa" kihtowa "mah nimitsili ke:yeh" kihtowa, mm.
<Sync time="895.494"/>
"A:mo tikinte:molih" kihtowa "ke:meh nimitsilia neh, xitakorra:ltia:ni" kihtowa "pero teh tikinta:li:to" kihtowa "ne: ka:mpa tikinta:li:to
<Sync time="902.111"/>
mahyá: t'chi:kwah, mahyá: tik..., mahyá: tikihtowah tehwa:n ke:meskia a:mo, ke:meskia a:mo teh tikpiaskia teyi" kihtowa. 
<Sync time="908.178"/>
"a:mo" kihtowa "xikmattiw a" kihtowa 
<Sync time="910.578"/>
"*cuando** teh tikimpias yo:n nenktsitsi:n wa:n komo *deveras** teh tikinehneki yo:n okwiltsitsi:n" kihtowa 
<Sync time="914.895"/>
"tohto:ka kowot tein xo:chiowa" kihtowa 
<Sync time="917.162"/>
"wa:n tine:chilwi:s" kihtowa "koma:mo. Neh" kihtowa "nikimpia" kihtowa "a:mo miak.
<Sync time="920.822"/>
A:mo miak nikimpia" kihtowa "neh" ne:chilia don José Reyes Tirado, 
<Sync time="924.047"/>
"a:mo miak nikimpia" kihtowa "nikimpia *doscientó:s cincuenta** kontsitsi:n" kihtowa.
<Sync time="928.96"/>
"*A poco** tel miak tikimpia" kihtowa, "miak nikimpia, ta: xikitati" kihtowa 
<Sync time="932.514"/>
"entó:s niá:s" nikilia "*cualquier** to:nal" nikilia, "ompa niá:s niki:sati:w" nikila "se: to:nal ompa niá:s nimitskalpano:ti:w wa:n ompa nikinitas.
<Sync time="939.398"/>
Wa:n tein nikchi:w neli ne: nik..., nik..., nikitak neh ke:ní:w mochi:wkeh nookwiltsitsi:n wa:n niknemilih nikitati:w ox 
<Sync time="946.303"/>
ton *pasa:roh** o:x a:mo mikkeh tein de yeh, toni mochi:w, ke:yeh iwki mochi:wkeh tein te yeh wa:n tein de neh a:mo.
<Sync time="952.979"/>
Entó:s niahsik nikalpano:to, nikilia "niwa:lah don José, kihtowa "*bueno** xikalaki", kihtowa ximose:wi,
<Sync time="958.4"/>
nikilia "ta: neh niwa:lah nikitako n' okwiltsitsi:n" nikilia "ke:ní:w yetokeh" nikilia ne:n monekktsitsi:n" nikilia "teh" nikilia "*porque** neh tankeh" nikilwia.
<Sync time="965.474"/>
"żKa:nachi tikimpiaya?" nikilia nikimpiaya mahtaktio:mo:me nektsits..., mah..., mah..., mahtaktio:mome ko:ntsitsi:n" niklia "wa:n de mahtaktio:mo:me sayoh moka:wmeh o:me" nikilia, 
<Sync time="972.584"/>
"mahtak nikilia de pla:noh teltamik, tamik, tamik" nikilia.
<Sync time="975.422"/>
"żWa:n teh" "pos kita" kihtowa, neli nipano:k, nikitato ne: ka:mpa kimpiaya okwiltsitsi:n, kipia se: we:ikali
<Sync time="984.56"/>
pero yo:n we:ikali pexo:ntokeh de nochi, nochi, nochi ne:n ko:ntsitsi:n, 
<Sync time="988.824"/>
"żKe:meh ka:nachi tikpia?" nikilia, ihkó:n, ihkó:n ke:meh yetokeh" nikilia "żKe:meh ka:nachi ko:ntsitsi:n?"
<Sync time="994.384"/>
"Nikimpiaya" kihtowa "o:me *ciento** wa:n tahko 
<Sync time="997.528"/>
pero ekintsi:n a:mo o:me "ciento** wa:n tahko nikimpia" kihtowa. "Nikimpia" kihtowa 
<Sync time="1000.778"/>
"o:me *ciento**" kihtowa wa:n ika, ika e:yi powal wa:n kaxto:l" kihtowa. 
<Sync time="1008.06"/>
"Entó:s" nikilia "miakkiakeh *más**" "miakiakeh, katka" kihtowa, "katka" kihtowa "o:me *ciento** wa:n tahko".
<Sync time="1013.144"/>
Ekihtsi:n panki:sa:k" kihtowa, "panki:sak" kihtowa "se: tepitsi:n *más**" kihtowa
<Sync time="1018.482"/>
"panki:sak" kihtowa *casi, casi cerca** o..., *cerca este** o:me powal" kihtowa
<Sync time="1025.844"/>
"wa:n ke:ní:w tikchi:w" "xitachia kihtowa ampó:n".
<Sync time="1030.159"/>
Yeh ke:mah, ompa kipia *macadamia** yo:n tehwa:n tikiliah *este**, 
<Sync time="1034.405"/>
koyo:kopa mono:tsa macadamia, a:mo n'mati ke:ní:w ma:se:walkopa *porque** yo:n kow..., yo:n kowtet nika:n tehwa:n a:mo tiki:xmatiah pero a:xka:n ok pe:wak tiki:xmatih. 
<Sync time="1040.679"/>
Kitohto:kak kaltsi:ntan ihkó:n. Kipia to:tolkilxo:chit, kipia, kipia xo:mekowit, 
<Sync time="1047.192"/>
kipia xo:no:kowit ihkó:n tanikwa:kopa de n' kali,
<Sync time="1050.441"/>
teh tein weli, teh tein weli kowtsitsi:n, tein, tein xo:chiowa, tein, tein poso:ni para ihkó:n ika motekipanowa okwiltsitsi:n. 
<Sync time="1057.57"/>
Yehwa i:n. "A:xka:n oksé:" kihtowa, a:mo tika:was okwiltsitsi:n mah yetoka:n semi telpaniá:n 
<Sync time="1064.142"/>
*si no que** yo:n okwiltsitsi:n kipia ke no: tikin..., no: tikin..., tikinehmachpias" kihtowa 
<Sync time="1069.503"/>
"kaltampa, mah a:mo semi kintelmaga n' to:nal wa:n mah no: nio: semi tel, mah tasese:xka:n ka:mpa yetoskeh" kihtowa.
<Sync time="1076.179"/>
"Kipia ke tikinehmachpias" kihtowa "kwaltsi:n" kihtowa "wa:n xikin..., kinin..., semi, semi, semi, semi, semi, semi se: achka kichipa:wa" kihtowa.
<Sync time="1083.617"/>
"Achka kinchipa:wa" kihtowa "ika yo:n, yo:n tsa:walmeh" kihtowa
<Sync time="1088.477"/>
"*porque** yo:n tsa:walmeh" kihtowa "yo:n no: semi kitel..., telma:lchi:wah n' okwilimeh
<Sync time="1092.744"/>
*porque cuando, cuando** yowi okwiltsi:n motate:moli:sneki" kihtowa 
<Sync time="1095.942"/>
"wa:n komo yetokeh n' tsa:walmeh, tsa:walmeh etokeh" kihtowa "ka:mpa yetokeh okwiltsitsi:n" kihtowa 
<Sync time="1101.032"/>
"*cuando** pata:niski n' okwiltsi:n" kihtowa "ompa mopilo:ti.
<Sync time="1104.713"/>
wa:n toni *pasa:rowa** ika se: mopilo:to, *después**" kihtowa "nochi" kihtowa, "entó:s n' okwilimeh" kihtowa "ne:n tokameh tikiniliah tehwa:n" kihtowa,
<Sync time="1111.665"/>
"n' tsa:walmeh" wi:tseh" kihtowa "wa:n kihilpia" kihtowa "n' okwiltsi:n"
<Sync time="1117.009"/>
"wa:n komo teh tik..., komo teh tiki..., tikinehneki n'okwilimeh" kihtowa "n' okwiltsitsi:n" kihtowa "nektsitsi:n, 
<Sync time="1121.39"/>
kintachipa:wi" kihtowa. "Kimpia ke tikimpias" kihtowa "ke:meh, ke:meh mopilwa:n eskia" kihtowa "tikin..., tikinistoskia" kihtowa
<Sync time="1127.563"/>
"Mm, komo *deveras** tikinehneki wa:n ta:ká:n i:pa soh tiki:n..., tiki:xneki sah n' okwiltsitsi:n" kihtowa "pos 
<Sync time="1133.775"/>
*mejor** a:mo" kihtowa "*porque** yo:n okwiltsitsi:n no: kipia iwi:kal" kihtowa.
<Sync time="1137.279"/>
"A:xka:n oksé:, kipia ke yo:n okwiltsi:n komo tikimpia" kihtowa, 
<Sync time="1141.285"/>
"a:mo *seguido**" kihtowa "timo..., ti..., ti..., tieliwisnemis, tiki..., tikin..., tikma:lchi:was mosiwa:w, tikahwas 
<Sync time="1148.646"/>
*o** namotsahtsilihtoskeh *o** teisá:" kihtowa "ihkó:n" kihtowa "*porque** yo:n okwiltsitsi:n no, no: tamattokeh" kihtowa 
<Sync time="1154.902"/>
"neh nimitsilia" kihtowa. "A:mo semi, a:mo xinexi:kol eski" kihtowa "*porque siempre 
<Sync time="1159.497"/>
cuando** wi:tsa se: mokni:w" kihtowa "teisá:" kihtowa "a:mo t'na:nkili:s *mal**" kihtowa "*porque** ompa ya pe:wa ya" kihtowa "ihkó:n
<Sync time="1164.88"/>
mits..., mitsma:lchi:wah ya" kihtowa "wa:n okwiltsitsi:n" kihtowa "yehwa:n" kihtowa no: moyo:lketsah, *mejor** yowih.
<Sync time="1170.205"/>
Yo:n nochi kiwi:ka" kihtowa "yo:n" kihtowa "neh nimitsilia, 
<Sync time="1172.691"/>
oksé:" kihtowa"*cuando** tiá:s" kihtowa "kanah" kihtowa "tikalpano:ti:w" kihtowa "se: a:nimahtsi:n, 
<Sync time="1177.683"/>
ke:meh i:n ka:mpa tiá:s se: a:nimahtsi:n" kihtowa "tiá:s tik..., tik..., tikitati:w se: a:nimahtsi:n "kihtowa "tiehkos 
<Sync time="1184.75"/>
*primero** ximochipa:wa" kihtowa "para tikinetecho:ti:w okwiltsitsi:n.
<Sync time="1189.155"/>
Koma:mo" kihtowa "xikinchipa:wa" kihtowa "x'teki se:, se: taki:tskil xo:me:t 
<Sync time="1194.147"/>
wa:n x'teki" kihtowa "o:me, eyi ixi..., ixiwyo" kihtowa "de n' yo:n tsapot" kihtowa "kiliah, kiliah *chirimoya**" kihtowa.
<Sync time="1201.723"/>
"wa:n e:yi xiwtsi:n" kihtowa "*o** na:wi xiwtsi:n" kihtowa "de awakaxiwit 
<Sync time="1205.71"/>
wa:n" kihtowa "xikma:pa:ta" kihtowa "wa:n ika xikinchipa:wa" kihtowa "n' okwiltsitsi:n
<Sync time="1209.606"/>
wa:n koma:mo ika xikinpopo:chwi" kihtowa. 
<Sync time="1211.823"/>
"Kipia ke yo:n nochi tikchi:was" kihtowa "xo:me:t, yehwa awakaxiwit" kihtowa "wa:n chirimo:yahxiwit.
<Sync time="1217.089"/>
Xiki..., xikwa:tsa" kihtowa, "x'tewa:tsa" kihtowa "wa:n xikwiti" kihtowa "ne:n tonika titapopo:chwia, xikininpopo:chwi", kihtowa "ihkó:n".
<Sync time="1223.922"/>
Ihkó:n kihtowa "para a:mo teh *pasa:ro:s *porque** koma:mo" kihtowa 
<Sync time="1228.04"/>
"nimitsili:ti ke:ní:w mochi:wah" kihtowa, "a:nimahtsi:n" kihtowa "no: kichi:wilia *mal*, a:nimah" kihtowa" *cuando**,
<Sync time="1233.148"/>
cuando** tia:nimahyoh" kihtowa "wa:n xikin..., xikinchipa: okwil[tsi]tsi:n wa:n mah etoka:n" kihtowa "wa:n xikinchipa:waka:n wa:n mah ompa yetoka:n" kihtowa "*después**
<Sync time="1238.636"/>
taihtik" kihtowa "pe:wa pala:ni, wa:n yo:n *cuando** pe:wa pala:ni" kihtowa 
<Sync time="1243.518"/>
"entó:s okwilsitsi:n moyo:lahsih" kihtowa, "se:sepa yeh ika seki yowih" kihtowa.
<Sync time="1247.162"/>
"Nochi yo:n" kihtowa "nochi kiniwi..., nochi iwi:kal" kihtowa "komo teh tikinehneki" kihtowa pos kininehmachpia, 
<Sync time="1254.552"/>
xikinita" kihtowa, "xikinchipa:wa" kihtowa ke:meskia mahyá: yo:n mopilwa:n eskia" kihtowa "teh tikinistos" kihtowa, 
<Sync time="1261.039"/>
"a:mo sayoh *porque** tiknehneki, *no** pos, nikwito ne:, nikowak ne: noko:ntsi:n de nektsitsi:n, *no**, 
<Sync time="1265.735"/>
niketsati a ne: ka:mpa niketsati *hasta** para se: xiwtika sepa nikelna:mikiti,
<Sync time="1269.083"/>
a:mo" kihtowa "kipia ke tikitas" kihtowa teh tikin..., tikin..., 
<Sync time="1272.395"/>
tikinkowati kihtowa ne:, tikinkowati komo tikinehneki" kihtowa "kipia ke tikinitas" kihtowa "*cuan..., 
<Sync time="1277.192"/>
cuan...** ma:s..., ma:ski a:mo semi mohmo:stah" kihtowa "pero sikie:ra ka:kaxto:lika.
<Sync time="1283.75"/>
Ka:kaxtolika" kihtowa kipia tikinkalpano:ti:w n' okwiltsitsi:n, tikinitati:w" kihtowa "ompa ne:" kihtowa 
<Sync time="1287.941"/>
"wa:n a:mo xikinta:lihto semi kaltsi:ntan" kihtowa "semi mokalte:noh" kihtowa.
<Sync time="1291.211"/>
Kipia ke tikinta:lis chikopa, ke:meh" kihtowa "nika:n neh nikimpia" kihtowa 
<Sync time="1294.903"/>
"neh a:mo nikimpia" kihtowa "ka:mpa kalakih no..., ka:mpa kalakih nokalpanohka:wa:n, 
<Sync time="1298.211"/>
a:mo nikimpia" kihtowa "ka:mpa nitakwa, a:mo nikimpia" kihtowa "ka:mpa nimokalawi:ti" kihtowa
<Sync time="1302.577"/>
neh nikimpia" kihtowa "se:, nikchihchi:wilih se: kaltsi:n" kihtowa "ka:mpa a:mo a:kin kinkwehmolo:s" kihtowa nió:n nokalpanohka:wa:n
<Sync time="1309.693"/>
wa:n nió:n nos..., nió:n nopi:pilwa:n, nió:n nosiwa:w" kihtowa "nio:n a:kin" kihtowa, "kipia ke n' okwiltsitsi:n yetoskeh yehwa:n seko" kihtowa
<Sync time="1315.8"/>
"yehwa yo:ni" kihtowa, "nochi, nochi kwi:ka n' okwiltsitsi:n".
<Sync time="1319.331"/>
Wa:n nikwelmatik wa:n nikwelmatik nitalna:miki:lis de yo:n tokni:w,
<Sync time="1323.388"/>
entó:s entó:s *este** a:xka:n niknemilihtok neh, *bueno** pos 
<Sync time="1326.342"/>
a:xka:n nikintamih ya n' okwiltsitsi:n, sayoh o:me nikimpia de *do...**. de katka mahtaktio:mo:me sayoh o:me moka:wkeh.
<Sync time="1331.687"/>
Axka:n n'nemilihtok se..., sepa nikinxina:cho:ti.
<Sync time="1334.41"/>
ye..., a..., *hasta** a:n i:n tonal a:mo nikimpatatok, *o sea** a:mo nik..., a:mo nikixelohtok, 
<Sync time="1339.93"/>
pero n' nemilihtok nik..., nikinxelo:ti wa:n nikitati komo ki..., komo kipia ne: ke:meh name:chilia neh, 
<Sync time="1344.255"/>
o:me, o:me nepan, o:me nepan de n' okwiltsitsi:n ipilwa:n 
<Sync time="1347.877"/>
entó:s nikin..., nikinkowati kontsitsi:n wa:n sepa nikintapachiwili:s mah ahsika:n sake:ra na:wi:n pos,
<Sync time="1352.203"/>
de yo:n na:wi:n komo Dios kineki sepa nimoyo:lkwitiá:s, a:chá: sepa nikinahxiti:s ke:meh nikimpiaya achto, yehwa yo:ni sah.
<Sync time="1359.435"/>
A:mo nikmati xa: okse: ta:tsi:ntokalis
<Comment desc="Aqui la primera a lo alarga, quizá por emoción porque en el campo siempre es corta"/>
 nane:chtahtani:skeh pos nika:n tietokeh para name:chna:nkili:skeh.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="1368.748" endTime="1375.105">
<Sync time="1368.748"/>
Wa:n yo:..., ke:ní:w se: kichi:wa para a:mo kikwiskeh yo:n tsonte:skameh tikihtowa.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="1375.105" endTime="1576.543">
<Sync time="1375.105"/>
*Pues** yo:n tsonte:skameh para a:mo kikwiskeh, 
<Sync time="1379.071"/>
se:sepa ihwa:k a *cuando** neh name:chilia se: kinchipa:wa ya, mah a:mo se: kinka:wa mah wehka:wa mah etoka:n kalampa, niman mah se: kipantsakwa.
<Sync time="1386.842"/>
*después** de yo:n tikpantsakwa kwali tikimpopo:chwi:s, mah se: kimpopo:chwi ika, ika, ika po:kti sah ihkó:n, 
<Sync time="1394.918"/>
po:kti mah se: kinta:lili, semi kwali, semi kwali no: kita:liliah yo:n po:kti de n'olo:t, 
<Sync time="1400.859"/>
olo:t mah se: ki..., mah se: kite:mo n' olo:t wa:n mah se: kichichino wa:n se: kinpo:chwihtinemi
<Comment desc="kinpopo:chwihtinemi"/>
 ihkó:n
<Sync time="1407.065"/>
*entonces** yo:n okwilimeh yehwa:n no:, a:mo no: motokiah
<Sync time="1410.764"/>
*porque** yo:n okwilimeh a:mo tikitas ka:ni wa:le:wah, teh tikitas teh a:mo teyi.
<Sync time="1414.621"/>
Pero *cuando** pe:wa ya tikinchipa:wa ya ne:n okwiltsitsi:n,
<Sync time="1418.219"/>
mahyá: isiwkatsi:n tikitas teh [y]ekok a se:, ma..., ka:n we:i mo:yo:t, ta: se: mo:yo:tsi:n tsitsikilitsi:n, mahyá: yo:n,
<Sync time="1425.399"/>
mahyá: yo:n tikihtowah tehwa:n yo:n mo:yo:meh te:esiohkwah, yo:n ti:ltikmo:yo:meh pahpatachtikeh, tsikiloitsi:n, tsikilitsi:n
<Sync time="1433.249"/>
nio:no: timomakas kwe:ntah, *cuando** tikitas teh yehkok a wa:n 
<Sync time="1436.091"/>
pe:wa mahyá: mi:ihto:tia ne:n ite:noh, ne:n ite:noh ko:mit, ka:mpa se: kintapa:na okwil[tsi]tsi:n,
<Sync time="1441.406"/>
pe:wa mahyá: miihto:tia, *cuando** tikitas teh na:lkalakito ya.
<Sync time="1443.77"/>
Wa:n *trabajo** ika se: nalkal..., kala..., komo ika se: na:lkalito, ika o:me, etok a ihkochimeh
<Sync time="1450.098"/>
kinteksiswiah, x'mati yo:n ke:ní:w kichi:wah, kinteksiswiah x'mati ke:ní:w yo:n mochi:wah ompa pe:wah yo:lih ya n' okwilimeh.
<Sync time="1454.875"/>
*o** yo:lih ya teksismeh de yo:n okwilin wa:n tsitsikitsi:n okwiltsi:n wa:n x'mati ke:ní:w yo:n kichi:wa
<Sync time="1460.378"/>
wa:n *después** taihtik a:mo xikihto mo...., yo:litih mo:yo:meh
<Sync time="1463.991"/>
sanoke yo:lih ihkochimeh wa:n yo:n ihkochimeh yehwa ya pe:wa kikwah ya ne:n nek..., nek..., nektsitsi:n tein selkeh, tein pilimeh *pues**
<Sync time="1473.075"/>
wa:n *trabajo** de kikits...,ki..., pe:wa kikwah *porque** moyo:lahsih *mejor** seki tein kwali mocholtiah, mocholtiah ya, *mejor** yowih
<Sync time="1479.809"/>
entó:s moka:wtiki:sa sayoh komit sah, se:sepa yehwa yo:n mochi:wa.
<Sync time="1483.47"/>
Pero yo:n *porque, porque** tehwa:n a:mo tikin, tehwa:n a:mo *tikicuida:...,**. Tehwa:n a:mo tikinitaskeh, tehwa:n a:mo tikinehmachpiaskeh, a:mo tikinchipa:waskeh.
<Sync time="1491.401"/>
Pero yo:n mone..., *siempre** moneki mah se: kinchipa:wa, mah se: kininehmachpia
<Sync time="1494.722"/>
para, *bueno** komo tikinehnekih mah tikitaka:n yehwa yo:n, mah tikchi:waka:n, ke:mah.
<Sync time="1499.835"/>
Pero yehwa yo:n nimitsilia yo:n okwiltsitsi:n, yehwa yo:n tel *mal, mal**, tel, ke:meh, tel..., tel..., tel..., te:ma:..., te:ma..., te:ma:polowah,
<Sync time="1508.742"/>
mah nikihto neh *porque** komo tikimpiaskia kwaltsitsi:n okwiltsitsi:n pero komo kalakiko yo:n okwilin
<Sync time="1513.269"/>
mitsma:polo:ti *porque** ika se:, ika o:me, ompa titapoloh ya.
<Sync time="1516.142"/>
A:xka:n ke ekintsi:n i:n *valerohtok** ne:n *bueno** tepitsi:n *más** kinixta:wah ne:n ko:ntsitsi:n, kinixta:wah.
<Sync time="1522.093"/>
I:n *apenas** nitahtanik se: ko:ntsi:n ne:chmakayah ika se:, se: wa:n tahko
<Sync time="1529.427"/>
para nikowas, nikpoloh, nikpoloh de mah..., de mahtakti kontsitsi:n, nikpoloh *casi** ompa se:, se:, se: taktson wa:n tahko
<Sync time="1543.981"/>
Wa:n yehwa yo:n neh nikihtowa neh, ekintsi:n, a:xka:n i:n *telvalerohtokeh wa:n
<Sync time="1548.573"/>
*más, más** i:n tia:tih i:n ma..., ma..., mahyá: tikihtowah tehwa:n de a:mo teh nektsitsi:n 
<Sync time="1554.217"/>
*más** ok patiyo..., *más** ok patiyowati, yetok ekintsi:n yetok nekti *a ciento treinta** ne:n
<Sync time="1561.059"/>
komo ke se:, mah tikihto:ka:n tehwa:n, se: *ciento** ika mah, mah, ika mah, e:yi, e:yi, e:yi, e:yi, sempowal wa:n mahtak
<Sync time="1569.261"/>
etok *cada, cada, cada, cada tamachi:w de nek..., nekti, tsope:lik, mm, yehwa yo:n.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="1576.543" endTime="1585.0">
<Sync time="1576.543"/>
*Bueno** tite:chilwih ya ne:n ke:ní:w se: kixelowa nek..., nekti wa:n nekxo..., nekxo:chit
<Sync time="1581.888"/>
wa:n yo:n takawih toni se: kichi:wilia, se: kipi:xowa ya.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="1585.0" endTime="1622.877">
<Sync time="1585.0"/>
*Este** yo:n takawih ne:chilwihtoya ne:n Don José,
<Sync time="1588.833"/>
*porque** neh nikmattoya yo:n no: kikowah 
<Sync time="1591.284"/>
pero ne:chilihtoya don José "komo weli tik..., komo weli tiknamaka" kihtowa
<Sync time="1595.344"/>
"wa:n koma:mo tiknamakak" kihtowa "yehwa ika xikimpopo:chwi" kihtowa "nektsitsi:n 
<Sync time="1598.946"/>
yehwa yo:n no: kwali ika se: kimpopo:chwia, ke:mah, xikwi wa:n
<Sync time="1603.723"/>
'sentili tekoltsi:n wa:n ompa x'ki..., ompa x'panta:li yehwa yo:n takawih wa:n ika xikinpopo:chwi
<Sync time="1608.141"/>
entó:s yehwa yo:n para a:mo, nimitsilia neh para no:, no: ki:sah okwilimeh tein yo:n nimitsilia tsonte:skameh para a:mo no: kinkwih.
<Sync time="1613.489"/>
Wa:n no: kikowah, *hasta** a:xka:n i:n a:mo nikmati ke:ní:w kixta:wah ne:n tamachi:w pero no: kikowah no: yo:n, no: kikowah.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="1622.877" endTime="1625.392">
<Sync time="1622.877"/>
A:mo tikmati toni kichi:wiliah.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="1625.392" endTime="1650.917">
<Sync time="1625.392"/>
A:mo, a:mo nikmati para toni kikowah, ne: pos ki...,
<Sync time="1628.835"/>
neh nimolia xa: para teisá: eski no: kimattoskeh yehwa:n, ke:meh i:n *cera** pos no: kikowah, tikmatis ne:n,
<Sync time="1634.881"/>
*pues** ne:n tsope:lik tehwa:n tikmattokeh para toni kikowah yo:n pero
<Sync time="1638.921"/>
tein okseki ne:, *por ejem...,** ne: tak ne: *cera** wa:n takawih pos yo:n a:mo nikmati para toni kikwih yehwa:n yo:n pero
<Sync time="1645.259"/>
no: nikmattok no: kwali para se: kimpopo:chwi:s n' okwiltsitsi:n para a:mo no: moyo:lahsih, yehwa yo:n no: kwaltia.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="1650.917" endTime="1653.246">
<Sync time="1650.917"/>
Wa:n *cera** kikowah tonin kichi:wiliah.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="1653.246" endTime="1745.109">
<Sync time="1653.246"/>
*Este cera** pos miak taman, miak taman kwaltia,
<Sync time="1658.689"/>
seki kikwih para n' yo:n mihto:tia:nih kichihchi:wah imin..., imin..., iminkwa:..., imin..., iminkwalne:ska
<Sync time="1668.908"/>
wa:n seki kikwih, kikwih para ne:n, para ke:meh i:n ki..., kipatah *este, este** xokot, *kiinjerta:rowah** xokot
<Sync time="1681.779"/>
yehwa yo:n kikwih seki para kita:liliah, para a:mo a:kalaki.
<Sync time="1685.073"/>
Wa:n seki kikwih nimitsilia neh para ne:n mihto:tia:nih ininkwalne:ska ika kichihchi:wah iminkwa:..., *imincorona**, mm.
<Sync time="1693.432"/>
Ika kipepechowah a:maxo:chit *o** seki kikwih ke:meh i:n ka:mpa *mayordomohtih**, ke:meh i:n ka:mpa taseliah ika ne:n, 
<Sync time="1700.492"/>
ika ne:n, ne:n *este** talna:miki:lis ke:meh ne: wehka:wkayo:talna:miki:lis ne:n,
<Sync time="1709.233"/>
ke:meh i:n ka:mpa ta..., taseliah ika ne: imin, imin..., iminxa:ntohtsitsi:n.
<Sync time="1716.232"/>
Entó:s ompa yo:n ompa no: kikwih para kichihchi:wah yehwa yo:n a:max..., a:maxo:chit kipepechowah,
<Sync time="1721.448"/>
a:maxo:chit kipepechowah *o** kikwih para yehwa yo:n *cera** ki..., kipehpepechowah yo:n se:rahxo:chit.
<Sync time="1727.203"/>
Nochi yo:n kikwih para, *bueno** para kikwih, kikwih para ke:meh i:n *costumbres** tein 
<Sync time="1731.353"/>
wehka:wkayotalna:miki:lis, wehka:wkayotanemili:lis kichihchi:wah. Miak taman kikwih yo:n,
<Sync time="1736.228"/>
*bueno sea** yo:n *ce..., cera, cera tehwa:n tikiliah a:mo sayoh sentaman *servirowa** yo:n,
<Sync time="1740.254"/>
kwaltia para miak, miak talna:miki:lis, miak *cositas** kichihchi:wah, ke:mah.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="1745.109" endTime="1748.613">
<Sync time="1745.109"/>
Entó:s a:mo yehwa ika kichihchi:wah ne: yo:n kiliah *velas**.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="1748.613" endTime="1852.348">
<Sync time="1748.613"/>
A:mo, yo:n *velas** oksentaman nektsitsi:n.
<Sync time="1751.378"/>
Yo:n ke..., yo:n kiniliah yehwa:n ya kiliah kostiknekmeh, yo:n wehwei, wehwei kostiknekmeh, nekmeh, ke:meh yo:n te:tipi:niah.
<Sync time="1757.407"/>
Yo:n yehwa kikwih para *velas**, kikwih para s..., para i:n kichihchi:wah *este**,
<Sync time="1762.478"/>
ke:meh i:n ka:mpa *mayo:rdo:mohtih**, ke:meh kikwih, ke:meh i:n para pos kiniliah *cirios**
<Sync time="1769.052"/>
Ehe, yo:n *velas**, yo:n no: taman, yo:n no: taman *cera**.
<Sync time="1772.771"/>
Yo:n *cera** tein nimitsilia de nek..., nekpisi:l kikwih *solamente** para ika tapepechowah sah.
<Sync time="1776.874"/>
No: kikwih ompa yo:n para kipepechowah sah, pero a:mo pata ka:tili:skeh,
<Sync time="1780.461"/>
para kichi:waskeh ke:meh i:n *velas, este, cirios o** tehteisá: ihkó:n, a:mo.
<Sync time="1786.435"/>
Yo:n kikwih yo:n no:, no: taman yo:n no: taman *cera**, yo:n, yo:n okwiltsitsi:n yehwa tein nimitsilia neh *este** kostik, wehweikostiknekmeh 
<Sync time="1793.676"/>
ke:mah, yehwa:n yo:n, tein yo:n te:tipi:niah, yo:n no: taman okwiltsitsi:n.
<Sync time="1798.316"/>
Yo:n no:, no: se:, sepatika no: niki..., no: nikinchipa:waya pero tein *pasaroh**
<Sync time="1806.102"/>
nikimowilih *porque** telte:tipi:niah, a:mo te:ka:wah mah se: kinkwehmolo ke:meh weli sah.
<Sync time="1810.558"/>
Yo:n no: moneki mah se: ki..., para se: kinchipa:was yo:n moneki mah se: ki...,
<Sync time="1815.785"/>
mah se: mokwa:kalakili no: tein, no: yetok sah tonika se: kinchipa:wa, a:mo weli ke:meh
<Sync time="1819.95"/>
wa:n i:n okwiltsitsi:n i:n tehwa:n tonekwa:n nikilia pisi:lnelmeh
<Sync time="1824.18"/>
yo:n a:mo, a:mo mitstipi:ni:skeh, yo:n kwali tikinchipa:waskeh ke:meh teh tik..., ke:meh teh tikwelitas.
<Sync time="1828.41"/>
A:mo moneki timopihpi:ktos, a:mo noneki timo..., timo..., timonehpachpixtos para tikinchipa:wati:w sanoke yo:n okwiltsitsi:n pos 
<Sync time="1837.607"/>
mahyá: tikihtowah tehwa:n semi tel no:, no: te:..., te..., te:kwih pero a:mo te:tihpi:niah eliwis ke:meh yo:n kostik, kostiknekmeh, kostiknekmeh te:kokoh wa:n i:n,
<Sync time="1847.293"/>
i:n a:mo te:kokohkeh i:n okwiltsitsi:n mahyá: te:..., te:istekwih sah, mm.
</Turn>
<Turn speaker="spk1" startTime="1852.348" endTime="1862.841">
<Sync time="1852.348"/>
Miak tasohka:matik semi nikwelkakik tein tite:chtapowih,
<Sync time="1856.393"/>
neh nikwelkaki, a:xka:n xine:chili ne: ke:ní:w timono:tsa, ka:ni tika:yo:t wa:n ka:nachi xiwit tikpia.
</Turn>
<Turn speaker="spk2" startTime="1862.841" endTime="1879.142">
<Sync time="1862.841"/>
A:, neh nimono:tsa niRubén Macario Maetínez.
<Sync time="1866.838"/>
Neh nikayo:t Chilcouta, nikpia *este**, nikpia neh o:me powal, o:me powal wa:n kaxto:losé: xiwit.
</Turn>
<Turn speaker="spk1 spk2" startTime="1879.142" endTime="1887.190">
<Sync time="1879.142"/>
<Who nb="1"/>
Tasohka:matik.

<Who nb="2"/>
Yehwa yo:n, ke:mah.
</Turn>
</Section>
</Episode>
</Trans>